Asena AYVAZ, Mustafa BEKTAŞ, Ensar AYDIN

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Gelecekteki Mesleki Yeterliklerine Yönelik Görüşleri*

Bir toplumun geleceğini yönlendiren en önemli mesleklerden biri öğretmenliktir. Özel bir ihtisas mesleği olan öğretmenliğin icra edilebilmesi için bir takım yeterliliklere sahip olunması gerekir. Bu yeterlikleri MEB; kişisel ve mesleki gelişim, öğrenciyi tanıma, öğretme ve öğrenme süreci, izleme ve değerlendirme, okul-aile ve toplum ilişkileri, program ve içerik bilgisi başlıkları altında toplamıştır. Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının öğretmen yeterliklerine yönelik kuvvetli ve eksik yanları ile fırsat ve engel durumlarına yönelik görüşlerini tespit etmektir. Araştırmada ilişki aramayan tarama modelinden yararlanılmıştır. Araştırma 4. sınıfa devam eden 47 sınıf öğretmeni adayı ile gerçekleştirilmiştir. Veriler 20 açık uçlu sorudan oluşan Öğretmen Adayı Mesleki Yeterlikleri Görüş Anketi ile toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmış ve ilgili tema ve alt temalara yönelik kodlar oluşturulmuştur. En sık tekrarlanan kodlar ise kuvvetli yön alt temasında öğrenci gelişim özelliklerini ve bireysel farklılıklarını dikkate alma, eksik yön alt temasında öğretim programlarını uygulama, fırsat alt temasında teknolojik imkânlar, engel alt temasında ise bilinçsiz ve sosyo ekonomik düzeyi düşük veli olarak belirlenmiştir.

Elementary Teacher Candidates' Views On Their Future Professional Competencies

Teaching is one of the most important professions that direct the course of a society. In order to fulfillment of teaching, which is a certain specialty occupation, certain qualifications must be owned. These competencies are collected under six headings knowledge by Ministry of Education as personal and Professional development, student recognition, teaching and learning process, monitoring and evaluation, school-family-community relationships, programs and content. The purpose of this study is to determine the opinions of teacher candidates about the strengths and the weaknesses of their teaching competencies and their views on the opportunities and challenges of their qualifications for teaching. The scanning model which is not intended to set out any relation with situation was used for this research. It was conducted by 47 senior Classroom Teacher candidates. The data collected by Teacher Candidates' Views on Professional Competencies Questionnaire consists of 20 open-ended questions. Content analysis method was used to analyze the data and codes were created for relevant themes and sub-themes. The most frequent codes are specified as taking the student development features and individual differences to account, the implementation of educational programs in weaknesses theme, technological opportunities in opportunities theme, unconscious and low socio-economic status of parents in obstacles theme.

PDF

___

Aktepe, V. (2005). Eğitimde bireyi tanımanın önemi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 15-24.
Arslan, S. ve Özpınar, İ. (2008). Öğretmen nitelikleri: İlköğretim programlarının beklentileri ve eğitim fakültelerinin kazandırdıkları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1), 38-63.
Baki, A. ve Birgin, O. (2012). Sınıf öğretmenlerinin ölçme-değerlendirme uygulama amaçlarının yeni matematik öğretimi programı kapsamında incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 37(165), 152-167.
Baş, F., Çiltaş, A. ve Işık, A. (2010). Öğretmen yetiştirme ve öğretmenlik mesleği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 53-62.
Bayır, Ş. ve Numanoğlu, G. (2009). Bilgisayar öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 197-212.
Büyüköztürk, Ş. , Kılıç Çakmak E. , Akgün, Ö.E. , Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Caplan, N., Choy, M.H. ve Whitmore, J.K. (1992). Indochinese refugee families and academic achievement. Scientific American, 266(2), 36-42.
Celep, C. (2005). Meslek olarak öğretmenlik. Ankara: Anı Yayıncılık.
Çakan, M. (2004). Öğretmenlerin ölçme-değerlendirme uygulamaları ve yeterlik düzeyleri: İlk ve ortaöğretim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 99-114.
Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237.
Deniz, S., Görgen, İ. ve Şeker, H. (2005). Tezsiz yüksek lisans öğretmen adaylarının öğretmenlik yeterlikleri üzerine değerlendirmeleri. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 11(42), 237-252.
Dilci, T. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme ve öğretme sürecine ilişkin yeterlilik algıları. Milli Eğitim Dergisi, 41(194), 166-183.
Erkuş, A. (2005). Bilimsel Araştırma Sarmalı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Ersoy, E. ve Şahin, Ç. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının yeni ilköğretim programındaki ölçmedeğerlendirme konusundaki yeterlilik düzeylerine ilişkin algıları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 363-386.
Eskicumalı, A. (2002). Eğitim, Öğretim ve Öğretmenlik Mesleği. Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Y. Özden (Editör). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
Güzel, H. ve Oral, İ. (2008). S.Ü. Eğitim fakültesi OFMAE bölümü öğrencilerinin okul deneyimi etkinlikleri üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 249-261.
Henderson, A. T., & Berla, N. (Eds.). (1994). A new generation of evidence: The family is critical to student achievement. Columbia, MD: National Committee for Citizens in Education. (ERIC Document Reproduction Service No. ED375968).
Kahyaoğlu, M., Özbek, R. ve Özgen, N. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 221-232.
Kahyaoğlu, M. ve Yangın, S. (2007). İlköğretim öğretmen adayların mesleki öz-yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 73-84.
Karacaoğlu, Ö. C. (2008). Öğretmenlerin yeterlilik algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 70-97.
Karacaoğlu, Ö. C. (2008a). Avrupa birliği uyum sürecinde öğretmenlik yeterlilikleri. Yayınlanmış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Karacaoğlu, Ö. C. (2008b). Öğretmenlerin yeterlik algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 70-97.
Kaya, H. Ş. ve Samancı, O. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının okul deneyimi dersinde iletişimle ilgili ilk izlenimleri. AKEV Akademi Dergisi, 1(1), 419-428.
Kaya, S. (2013). Eğitim Biliminde Temel Kavramlar. Eğitim Biliminde Yenilikler. A. Hakan (Editör). Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2789, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1747. Eskişehir.
MEB (1973). Milli Eğitim Temel Kanunu, http://mevzuat.meb.gov.tr/html/temkanun_0/temelkanun_0.html adresinden indirilmiştir.
MEB TEDP (2005). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. otmg.meb.gov.tr/belgeler/Yeterlikler.doc 14.02.2015 adresinden indirilmiştir.
MEB, (2008). Öğretmen Yeterlikleri. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Miles, M. B, & Huberman, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: SagePublication.
Özden, Y. (2013). Eğitimde yeni değerler: Eğitimde dönüşüm. (9. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Özer, B. ve Gelen, İ. (2008). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeyleri hakkında öğretmen adayları ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 39-55.
Öztürk, M. K. (2009). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin okul-aile toplum ilişkileri yeterlik alanına ilişkin görüşleri ve öz değerlendirmeleri. Bilg, 49, 113-126.
Özyurt, S. (1999). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Adapazarı: Değişim Yayınları.
Seferoğlu, S. S. (2004a). Öğretmen yeterlikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 58, 40-45.
Seferoğlu, S. S. (2004b). Öğretmen adaylarının öğretmen yeterlilikleri açısından kendilerini değerlendirmeleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 131-140.
Sönmez, S. ve Taşgın, A. (2013). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerinin sınıf öğretmenleri ve sınıf öğretmeni adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Middle Eastern & African Journal of Educational Ressearch, 3, 80-90.
Şişman, M. (2009). Öğretmen yeterliklerini yeniden düşünmek. Ankara: Türk Ocakları Genel Merkezi Aylık yayın organı.
Yılmaz, B. (2005). Öğretmenlik nasıl bir meslektir? (7-21). Öğretmenin Dünyası, (Ed. Ali Murat Sünbül), Odunpazarı Belediyesi Yayınları 10, Eğitim Dizisi3, Ankara: Mikro Yayıncılık.