11972

YETİŞKİNLERDE ÖLÜM KAYGISI İLE DİNDARLIK ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Bu araştırmanın temel amacı yetişkinlik dönemindeki bireylerde ölüm kaygısı ve dindarlık arasındaki ilişkinin Din Psikolojisi açısından ampirik olarak incelenmesidir. Dolayısıyla bu çalışmada yetişkin bireylerin ölüm kaygısı düzeyleri ile dindarlık düzeyleri arasında herhangi bir ilişkinin var olup olmadığı varsa bunun ne tür bir ilişki olduğunun açıklanması amaçlanmaktadır. Araştırmamızın evrenini İstanbul il merkezinde yaşayan yetişkin bireyler teşkil etmektedir. Örneklemini ise tesadüfi örnekleme yoluyla seçilmiş olan İstanbul ilinde yaşayan 500 yetişkin birey oluşturmaktadır. Araştırmadan elde edilen verilerin analiz edilmesinde ise SSPS 18.0 paket programı kullanılmış ve belirlenen araştırma hipotezlerine uygun olarak aritmetik ortalama, frekans dağılımı, pearson korelasyon ve t-testi gerçekleştirilmiştir. Çalışmamızın sonucunda, ölüm kaygısı ile genel dindarlık ve dindarlığın davranış, duygu ve biliş boyutları arasında pozitif yönde anlamlılık derecesinde ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir. Başka bir deyişle yapılan analizler sonucunda yetişkin bireylerin ölüm kaygısı düzeyleri arttıkça genel dindarlık, dindarlığın davranış, duygu ve biliş düzeylerinde de bir artış olduğu saptanmıştır. Buna karşılık ölüm kaygısı ile dinî ilişki boyutu arasında anlamlılık derecesinde herhangi bir ilişkiye rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ölüm, Ölüm Kaygısı, Dindarlık, Yetişkinlik

A Research on the Relationship Between Death Anxiety and Religiosity in Adults

The main purpose of this research is to examine empirically the relationship between anxiety and religiosity in individuals in adulthood in terms of religious psychology. Therefore, in this study, it is aimed to explain what kind of relationship there is if there is a relationship between anxiety of death and religiosity in adulthood. The universe of our research constitutes adult individuals living in the city center of Istanbul. The sample consisted of 500 adults living in Istanbul, selected by random sampling. The data acquired as a result of the study were analyzed via SSPS 18.0 package software and arithmetic mean, frequency distribution, pearson correlation and t-test were applied. As a result of our study, it was determined that there is a positive relationship between the anxiety of death and the behavior, emotion and cognition dimensions of religiosity and genereal religiosity. That is, as a result of the analyzes made, it was found that as the anxiety level of death increased in adulthood, the level of general religiosity and the behavior, emotion and cognition dimensions of religiosity increased. On the other hand, no relation was found between death anxiety and religious dimension.

Keywords:

Death, Death Anxiety, Religiosity, Adulthood,

PDF

___

Al Sabwah M.N., Abdel Khalek A. M. “Religiosity and Death Distress in Arabic College Students.”, Death Studies, 30, sy.4 (2006):365-375.
Affaf, A. “Death Anxiety as a Function of Age and Religiosity”, Journal of Applied Environmental and Biological Sciences, 4, sy.9 (2014):333-341.
Atalay, T. İlköğretim Ve Liselerde Dindarlık. İstanbul: DEM Yay.,2005.
Avcı, Nagehan. “Üniversite Öğrencilerinin Mizah Tarzlarının, Psikolojik Belirtiler ve Ölüm Kaygısı ile İlişkisi”. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, 2012.
Aydın, Mehmet. Din Fenomeni. Konya:Literatür Yayınları, 2011.
Ayten, Ali. Tanrıya Sığınmak. İstanbul: İz Yayıncılık, 2012.
Ayten, Ali. Empati ve Din: Türkiye’de Yardımlaşma ve Dindarlık Üzerine Psiko-Sosyal Bir Araştırma.İstanbul: İz yayıncılık, 2010.
Bauman, Z. Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri. çev. Nurgül Demirdöven, İstanbul:Ayrıntı Yayınları, 2012.
Ceviz, F. H. “Orta Yaş ve Yaşlılıkta Dindarlık, Mistik Tecrübe ve Benlik Saygısı”. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2009.
Chuin, Chan Li. “Age, Gender and Religiosity As Related To Death Anxiety”. Sunway Academic Journal, sy.6, (2009):1-16.
Cristine H. Rasmussen ve Mark E. Johnson. “Spirituality and Religiosity: Relative Relationships to Death Anxiety.” University of Alaska, 29, sy.4 (1994):313-318.
Cüceloğlu, Doğan. İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2003.
Çetin, N. “Annelerdeki Ölüm Kaygısının Çocukları ile Kurdukları Ölüm İletişimine Etkisinin Araştırılması”. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, 2015.
Çetin, Ü. F. “Ortaöğretim Düzeyi Gençlerde Dindarlık-Empati İlişkisi (Isparta Örneği).” (Yüksek Lisans Tezi, SDÜ, 2010.
Çınar, M. “Yetişkin ve Yaşlılarda Tanrı’ya Bağlanma Tarzı ve Ölüm Kaygısı Üzerine Bir Araştırma.” Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, 2015.
Dağlı, E. N. “Yaşlı Bireylerde Ölüm Kaygısı ve Dindarlık.” Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2010.
Erdoğdu Y., Özkan M. “Farklı Dini İnanışlardaki Bireylerin Ölüm Kaygıları ile Ruhsal Belirtiler ve Sosyo-Demografik Değişkenler Arasındaki İlişkiler.” İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14, sy.3 (2007):171-179.
Engin, R. “Tarsus’ta Dini Hayat.” Yüksek Lisans Tezi, A.Ü. 2004. Falkenhain, M., Handal P.J. Religion, Death Attitudes, and Belief in Afterlife in the Elderly: Untangling the Relationships.” Journal of Religion and Health, 42, sy.1 (2003):67-76.
Gazali, İmam. Ölüm ve Ötesi. İstanbul:Sağlam Yayınları, 1999.
Geçtan, Engin. İnsan Olmak. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1990.
Günay,Ünver.”Modern Sanayi Toplumlarında Din I”, Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy.3 (1986):51-52.
Gürsu, Orhan. “Ergenlik Döneminde Psikolojik Sağlık ve Dindarlık İlişkisi.” Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2011.
Harding, S.R. “The Influence of Religion on Death Anxiety and Death Acceptance.” Mental Health, Religion and Culture, 4, sy.8 (2005):253-261. Hökelekli, Hayati. Ölüm, Ölümötesi Psikolojisi ve Din. İstanbul: Dem Yayınları, 2008.
Hökelekli, H. “Ölümle İlgili Tutumların Dini Davranışla İlişkisi Üzerine Bir Araştırma.” U.Ü.İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4, sy.4 (1992):57-85.
Hökelekli, H. Din Psikolojisi. Ankara:Türk Diyanet Vakfı Yayınları, 2013.
Ilgaz, A.”Depresyon ve Dindarlık İlişkisi: Kastamonu Örneği.” Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, 2015.
Kaloğlu Öztürk, Z. “Yaşlı Bireylerde Ölüm Kaygısı.”Uzmanlık Tezi, Çukurova Üniversitesi, 2010.
Karaca, Faruk. Ölüm Psikolojisi. İstanbul: Beyan Yayınları, 2000.
Karaca, F. “Psikolojik Açıdan Ölüm ve Dinî İnanç İlişkisi.” Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi,1997.
Kayıklık, Hasan. “Bireysel Dindarlığın Psikolojik Kaynakları.” Dini Araştırmalar, 13, sy.5, (2002):27-40.
Kılavuz, M.A. “Yaşlanma Sürecinin Dini Gelişime Etkileri.” U.Ü, İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14, sy.2, (2005):97-112.
Kımter, N. “Benlik Saygısı ve Dindarlık İlişkisi.” Doktora Tezi Uludağ Üniversitesi, 2008.
Kılıç, B. “Kendini Aldatma ve Dindarlık Üzerine Bir Araştırma.” Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, 2011.
Kıraç, F. “Dindarlık Eğilimi, Varoluşsal Kaygı ve Psikolojik Sağlık.” Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2007.
Kirkpatrick, L.A. “ Din Psikolojisinde Bağlanma Teorisi.”çev.Mustafa Koç, Bilimname, 10, sy.2 (2006):133-172.
Koç, M. “Yetişkinlik Döneminde Dindarlık ve Benlik Kavramı Değişkenleri Arasındaki İlişki”. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, 2008.
Köse A., Ayten A. Din Psikolojisi. İstanbul:Timaş Yayınları, 2014.
Kula, N. Kimlik ve Din. İstanbul: Ayışığı Kitapları , 2001.
Kübler Ross, E. Ölüm ve Ölmek Üzerine. çev. Banu Büyükkal, İstanbul: Boyner Holding Yayınları, 1997.
Küçükalp, E. “Ahlaki Yargı Gelişimi ve Dindarlık Üzerine Bir Çalışma.” Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, 2004.
Mutlu, E. “İç Güdümlü ve Dış Güdümlü Dindarlık İle Ölüm.” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, 2009.
Onur, B. Gelişim Psikolojisi: Yetişkinlik, Yaşlılık, Ölüm. Ankara: İmge Kitabevi, 2014.
Onay, Ahmet. Dindarlık, Etkileşim ve Değişim. İstanbul: DEM Yay., 2004.
Roff L.L., Butkeviciene R. Klemmack D.L. “Death Anxiety And Religiosity Among Lithuanian Health And Social Service Professionals.” Death Studies, 26, sy.9 (2010):731-742.
Sağır, A. Ölüm Sosyolojisi. Ankara: Phoenix Yayınları, 2014.
Sezer S., Saya P. “Gelişimsel Açıdan Ölüm Kavramı”, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. sy. 13, (2009):151-165.
Suhail K., Akram S. “Correlates of Death Anxiety in Pakistan.” Death Studies, 26, sy.1 (2002):39-50.
Şahin, A. “Yetiştirme Yurdundaki Gençlerin Dini Duygu, Düşünce, Tutum ve Davranışları Üzerine Bir Araştırma.” Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, 1993.
Şengül, F.”Dindarlık ve Ruh Sağlığı İlişkisi.” Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2007.
Tillich, P. Var Olmak Cesareti. çev.F. Cihan Dansuk, İstanbul:Okuyanus Yayınları, 2014.
Tokur, B. “Stres- Dindarlık Üzerine Bir Araştırma.” Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, 2011.
Yalom, Irvin. Varoluşçu Psikoterapi.çev. Zeliha İyidoğan Babayiğit, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2000.
Yalom, I., Güneşe Bakmak, Ölümle Yüzleşmek. çev. Zeliha İyidoğan Babayiğit, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2008.
Yapıcı, A. “Türk Toplumunda Cinsiyete Göre Dindarlık Farklılaşması: Bir Meta-Analiz Denemesi”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12, sy.2, (2012): 1-34. Yoğurtçu, F. “Yetişkinlerde Dindarlık ve Ruh Sağlığı.” Yüksek Lisans Tezi Sakarya Üniversitesi, 2009.
Yıldız, Murat. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Dindarlık ve Ölüm Kaygıları Üzerine.”Akademik Araştırmalar Dergisi, sy.14, (2002):161-174.
Yıldız, M. “Dinî Hayat İle Ölüm Kaygısı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma.” Doktora Tezi, D.E.Ü., 1998.
Yıldız, M. “Ölüm Kaygısı ve Dindarlık Üzerine Bir Yorum.” Düşünen Siyaset Dergisi, sy.1 (1999):105-119.
Wen Y.H. “Religiosity and Death Anxiety.” The Journal of Human Resource and Adult Learning, 6, sy.2 (2010):31-37.