Soner DUMAN

2616

Serahsî'nin El-MebsûT adlı eseri çerçevesinde Hanefî fıkıh düşüncesinde takdirî hüküm olgusu

İslâm hukukçuları meseleler hakkında hüküm verirken yalnızca dış dünyadaki objektif durumudikkate almamışlar, adalet ve hakkaniyet fikri temelinde ideal bir hukuk normu ortaya koymakhedefiyle objektif duruma aykırı bazı düzenlemelerde de bulunmuşlardır. Takdirî hüküm aslın- da mevcut olan bir şeyi veya durumu yokmuş gibi kabul etmek yahut aslında mevcut olmayanbir şeyi veya durumu varmış gibi kabul ederek hüküm vermektir.Bu makalemizde Hanefî fıkıh düşüncesinde takdirî hükmün gerekçelerini ve uygulama alanınıSerahsî‟nin el-Mebsût adlı eseri çerçevesinde ele alıp irdeleyeceğiz.

The Fact of recognitive judgement in Hanafi juridicial thouht in accordance with Sarakhsi s al-Mabsut

In process of judging Islamic Jurists not only considered the objective cases in the outer worldbut also organizated some rules that are opposite to the objective cases aiming to set up idealjuridicial norms on the base of justice and equity. Recognitive judgement is in fact consideringthe existing case as if it doesn‟t exist or considering the unexisting case as if it exists.In this article we will examine the reasons and application areas of recognitive judgementwithin the Hanafi juridicial thought in accordance with Sarakhsi‟s al-Mabsut.
PDF

___

  • Abdülkerim Zeydan, el-Vecîz fî usûli’l-fıkh, Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1987. Ahmed b. Muhammed b. Ali el-Feyyûmî, el-Misbâhu’l-münîr (tah. Yusuf Şeyh Mu- hammed), y.y., el-Mektebetü’l-Asriyye.
  • Ahmed el-Husarî, Nazariyyetü’l-hüküm ve mesâdiru’t-teşrî fî usûli’l-fıkhi’l-İslâmî, Mek- tebetü’l-Külliyâti’l-Ezheriyye, 1981.
  • Bedreddin Muhammed b. Abdullah b. Bahadır ez-Zerkeşî, el-Bahru’l-muhît fî usûli’l- fıkh, (tah. Muhammed Muhammed Tâmir), Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 2000.
  • Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebû Sehl es-Serahsî, el-Mebsût, Beyrut: Dârü’l- kütübi’l-ilmiyye, 1993.
  • Ebu’l-Abbas Ahmed bin İdris el-Karâfî, el-Ümniyye fî idrâki’n-niyye, (tah. Müsaid bin kâsım el-Fâlih), Riyad: Mektebetü’l-Harameyn, 1988.
  • el-Mu’cemü’l-Vasît, Kâhire: Mektebetü’ş-şurûk ed-düveliyye, 2004, II, 748
  • İbn Manzûr, Lisânü’l-Arab, (tah. Heyet), Dârü’l-meârif, Kâhire, t.y.
  • İzzeddin b. Abdüsselam, el-Kavâidü’l-kübrâ, (tah. Nezih Kemâl Hammâd – Osman Cum’a Damîriyye), Dımaşk: Dâru’l-kalem, 2000.
  • Muhammed Murtaza el-Huseynî ez-Zebîdî, Tâcü’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs (tah. Abdüssettâr Ahmed Ferrâc), Küveyt, 1965.
  • Mustafa Demiray, Serahsî’de Kazâî Hüküm – Diyanî Hüküm Ayrımı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstan- bul, 2001.
  • Şebnem Akipek Öcal, Medenî Hukuk I, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, Eskişehir 2001.
  • Vehbe Zuhaylî, Usûlü’l-fıkhi’l-İslâmî, Dâru’l-fikr, Dımaşk, 1986. Zekiyyüddîn Şaban, İslam Hukuk İlminin Esasları (Usûlü'l-fıkh), Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1996.
  • http://www.ceis.org.tr/dergiDocs/1mak983.html
Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 2146-9806
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2001
  • Yayıncı: Sakarya Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

HADÎD SÛRESİ: İSMİ VE SÛREDEKİ “DEMİRİN İNZÂLİ” KAVRAMI

Muhammet DURAN

el-İTTİCÂHÂTÜ’L-MÜNHARİFE FÎ TEFSÎRİ’L-KUR’ÂN’İ’L-KERÎM DEVÂFİ’UHÂ VE DEF’UHÂ

Harun ABACI

SERAHSÎ’NİN EL-MEBSÛT ADLI ESERİ ÇERÇEVESİNDE HANEFÎ FIKIH DÜŞÜNCESİNDE TAKDİRÎ HÜKÜM OLGUSU

Soner DUMAN

Kur'an tefsirine konulu yaklaşım

Mahmood NAMAZİ

Beydâvî tefsiri'nde Besmele tahlili

Yakup YÜKSEL

ARAP EDEBİYATINDA HİKMET

Zeynep ARKAN

BAZI HADİS MESELELERİ ÜZERİNDE TETKİKLER

Ömer Faruk AKPINAR

KILIÇZÂDE HAKKI’NIN SİYER YAZICILIĞI İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ

Zekeriya AKMAN

SEYFUDDİN EL-ÂMİDÎ VE DEKÂ’İKU’L-HAKAİK Fİ’L-MANTIK ADLI ESERİ

Şerefettin ADSOY

Serahsî'nin El-MebsûT adlı eseri çerçevesinde Hanefî fıkıh düşüncesinde takdirî hüküm olgusu

Soner DUMAN