Kasım KORKMAZ, Pınar ZABİN, Asuman ÇARHOĞLU, Ayhan NUHOĞLU

Rize Merkez Kurşunlu Camisi’nin deprem davranışının incelenmesi

Tarihi yapıların mevcut yüklere ve ileride olabilecek zorlanmalara karşı yapısal davranışlarının belirlenmesi, korunması, sağlamlaştırılması, restorasyon ve mühendislik açısından oldukça önemlidir. Bu kapsamda, tarihi yapılar bilgisayar programları ile modellenerek analizleri yapılmakta ve davranışları belirlenmektedir. Bu çalışmada, SAP2000 programı kullanılarak Rize Merkez’de bulunan ve 1570 yılında İskender Cafer Paşa tarafından yaptırılan Kurşunlu Camisi üzerinde Cape Mendocino, Düzce ve Landers depremleri uygulanarak, zaman tanım alanında dinamik analizler gerçekleştirilmiştir. Yığma taşıyıcı sisteme sahip olan tarihi yapıda her bir ivme kaydı için ortaya çıkan yer değiştirme ve gerilme değerleri elde edilmiş ve analiz sonuçları doğrultusunda bir değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

tarihi yığma yapılar, Rize Kurşunlu camisi, zaman tanım alanı

Investigation of seismic behavior of Rize Kursunlu Mosque

Investigation of structural behavior of historical building’s under exisiting loads and stresses is important for conservation, restoration and engineering. Therefore, historical buildings are modelled with computer softwares for their analyses to get information about their structural behaviors. In the present study, Sap2000 program is used to condact time history analyses with the data of Cape Mendocino, Düzce and Landers earthquakes to understand seismic behavior of kurşunlu mosque, built by Iskender Cafer Pasha in 1570 AD, located in Rize down town. Displacemet and stress values are calculated for each acceleration records. According to calculated results, an evaluation was done for the mosque.

Keywords:

Historical masonry buildings, Rize Kursunlu Mosque, time history,

PDF

___

P.Yılmaz, Tarihi yapıların modellenmesi ve deprem güvenliklerinin belirlenmesi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya, 2006.
H.Bilgin, Sinan Yapılarında Kubbeli Örtü Sistemlerinin Yapısal Analizi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2003.
E.Karaesmen ve A. Ünay, «A Study of Structural Aspects of Domed Buildings with Emhasis on Sinan’s Mosques,» %1 içinde Proceedings of the IASS-MSU International Symposium, Turkey/İsatanbul, 1998.
M.Erdik ve E. Durukal, «Ayasofya’nın Deprem Davranışı,» %1 içinde 2. Ulusal Deprem Mühendisligi Konferansı, Turkey-İsatanbul, 1993.
G. Bartoli ve C. Blasi, «Masonary Structures, Historical Buildings and Monuments, In: Advances in Eartquake Engineering,» cilt 3, 1997.
A. Çakmak, A. Moropoulou ve C. Mullen, «Interdisciplinary Study of Dynamic Behavior and Earthquake Response of Hagia Sophia, Department of Civil Engineering and Operations Resarch, Princeton Universty,» %1 içinde USA National Technical Universty of Athens, Greece, 1994.
A. Selahiye, N. Aydınoglu ve M. Erdik, Süleymaniye Camisinin Dinamik özelliklerinin Deneysel ve Analitik Yöntemlerle Belirlenmesi, Turkey-İtanbul, 1994.
Ö. Yüzügüllü ve E. Durukal, «The Effects of the Train Traffic on the Küçük Ayasofya Mosque in İstanbul,» %1 içinde International Conference on Studies in Ancient Structures, YTÜ, Faculty of Architecture, İstanbul, 1997.
T. Timu, Edirnekapı Mihrimah Sultan Camisinin Taşıyıcı Sistem Davranışının incelenmesi, F. B. E. İ. M. B. Yıldız Teknik Üniversirtesi, Dü., İstanbul, 2001.
E. Teomete ve E. Aktas, «Structural Assessment of a Historical Masonry Structure: Urla Kamanlı Mosque,» %1 içinde Sixth International Congress on Advances in Civil Engineering, 2004.
A. E. Akan ve Ö. Özen, «Bursa Yeşil Türbe’nin Sonlu Elemanlar Yöntemi ile Deprem Analizi,» %1 içinde Deprem Sempozyumu, Kocaeli, 2005.
O. T. Aksu ve E. Kuribayashib, «Structural Characteristics Of Hagia Sophia: A Finite Element Formulation for Static Analysis,» %1 içinde Building and Environment, 2007.
A. Doğangün, R. Acar, H. Sezen ve R. Livaoğlu, «Investigation of Dynamic Response of Masonry Minaret,» %1 içinde Bull Earthquake Eng, 2008.
A. El-Attar, A. Saleh ve A. Zaghw, «Conservation of a Slender Historical Mamluk-Style Minaret by Passive Control Techniques,» Structural Control and Health Monitoring, cilt 17, pp. 157-177, 2005.
T. Seçme, Zaman Tanım Alanında Davranış Spektrumunun İncelenmesi, Eskişehir: Fen Bilimleri Enstitüsü,, 2009, p. 86.
M. Ergün, Deprem Yer Hareketlerinin Ölçeklendirilmesi Ve Uygulanışı, Trabzon: Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013.
M. Doğan, Depreme Dayanıklı Tasarım Dersi, Eskişehir, 2005, pp. 81,84,259,365,366,367,381- 389 .
N. Erdemir ve V. Okur, «Kazık Gruplarının Sismik Etki Altındaki Performansı,» Journal of Engineering and Architecture Faculty of Eskişehir Osmangazi University, cilt 24, no. 1, 2011.
S. M. A. Ankan, «Sonlu Elemanlar Metodunun Mühendislikte Uygulamaları,» 2013. [Çevrimiçi]. Available: http://www.arsiv.mmo.org.tr/pdf/10944.pdf. [Erişildi: 17 12 2013].
A. Soyluk, Asismik Taban İzolatörü Kullanımının Mimari Tasarıma Etkisi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2010.
Ö. Dabanlı, Tarihi Yığma Yapıların Deprem Performansının Belirlenmesi, İsatnbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2008, p. 170.
«TGD,» [Çevrimiçi]. Available: http://www.tgdturkey.com/turkey/rize/iskender_cafer_pasa_camisi.html. [Erişildi: 10 09 2011].
N. Batur, Yığma yapı tasarımı ve analizi, İstanbul Üniversitesi, 2006.
Deprem Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete, 1997.