Ersin NAZLICAN, Özgür ERSOY, Muhsin AKBABA, Burak KURT

Kahramanmaraş İl Merkezindeki Lise Son Sınıf Öğrencilerinde Madde Kullanımı ve Etkileyen Faktörler

Amaç: Bu çalışma Kahramanmaraş il merkezindeki lise son sınıf öğrencilerinin Maraş otu ve madde kullanma durumlarını belirleyip etkileyen faktörleri saptamak amacı ile yapıldı. Yöntem: Kesitsel tipte yapılan araştırmanın evrenini Kahramanmaraş il merkezindeki 7632 lise son sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Toplam 47 lisenin isimleri bir torbaya konularak basit rastgele yöntem ile öğrenci sayısı 1541’i bulana kadar torbadan lise isimleri çekildi. Örneklemin tamamına ulaşılarak çalışma tamamlandı. 1541 öğrenciye 59 sorudan oluşan sosyodemografik özellikler Maraş otu ve madde ile ilgili anket formu uygulandı. Bulgular: Çalışmaya katılan öğrencilerin % 57.2’si erkek, % 42.8’i kız öğrenciydi. Kahramanmaraş il merkezindeki lise son sınıf öğrencilerinde Maraş otu kullanma prevalansı % 16.1, madde kullanma prevalansı ise % 6.1 olarak belirlendi. Öğrenciler en çok sırasıyla; uçucu maddeler (% 32.3), esrar (% 30.1), bonzai (% 8.6), eroin (% 6.5) ve ecstasy (% 4.3) kullanmaktaydı. Madde bağımlılarının aile bireylerinde ve yakın arkadaşlarında da psikoaktif maddelerin sık kullanıldığı belirlendi. Maraş otu kullananlarda madde bağımlılığı daha yüksek orandaydı (p<0,001). Sonuç: Öğrencilerde Maraş otu ve madde kullanım düzeyi yüksek oranda bulundu. Öğrencilerin büyük çoğunluğu kullandıkları maddelere ulaşmakta zorlanmadıklarını belirtti. Madde kullanımının zararları konusunda öğrencileri bilgilendirmek için toplum tabanlı çalışmalar yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Öğrenci, lise, maraş otu, madde, bağımlılık

Substance Abuse and Influencing Factors in The Last Grade High School Students in A Turkish City Center

Background: This study has been made to identify the cases of Maras weed and substance use in the last grade high school students in the city center of Kahramanmaras and to identify the influencing factors. Methods: The population of the cross sectional study consisted of 7632 last grade high school students in the city center of Kahramanmaras. 47 high school names in total were put in a bag and names were randomly picked until the number of students reached 1541. Sampling was completed when all these students were reached. A survey form including 59 questions about sociodemographic attributes, Maras weed and substance was created. Results: Participants’ gender distribution was 57.2% male and 42.8% female. Prevalence rate of Maras weed use in last grade high school students in the city center of Kahramanmaras was detected as 16.1% while prevalence of substance abuse was 6.1%. The students were using respectively; volatile substance (32.3%), marijuana (30.1%), bonsai (8.6%), heroin (6.5%) and ecstasy (4.3%). It was seen that family members and close friends of substance abusers were found to be frequently using psychoactive substances. In addition, drug addiction rate was higher in Maras weed abusers (p<0,001). Conclusion: It was found that Maras weed and substance abuse rate was high in students. Most of the students mentioned that they did not have difficulty in reaching out these substances. Society based studies should be conducted so as to raise students’ awareness about the harms of substance abuse.

Keywords:

Student, high school, Maras weed, substance, addiction,

PDF

___

1. Bertan M, Özcebe H, Haznedaroğlu D, Kırcalıoğlu N, Bülbül SH. The knowledge of adolescent period and the lifestyle of the first year students in universities. 29th UMEMPS Congress Union of Middle Eastern and Mediterranean Pediatric Societies, Hilton Convention Center, September 14-17, 2005 55-56. 2. İnandı T, Özer C, Akdemir A, Akoğlu S, Babayiğit C, Turhan E, Sangün Ö. Violence, Psychological Features, and Substance Use in High School Students in Hatay: a Cross-sectional Study. Trakya Unv Tıp Fak Derg, 2009; 26(3):189-96.3. Yalçın M, Eşsizoğlu A, Akkoç H, Yaşan A, Gürgen F. Dicle Ünvirsitesi Öğrencilerinde Madde Kullanımını Belirleyen Risk Faktörleri. Klinik Psikiyatri 2009; 12:125-133.4. Türkiye Büyük Millet Meclisi 2008 Meclis Araştırması Komisyonu Raporu. http://www.tapdk.gov.tr/ (date of access 10.09.2015)5. Dalkılıç A, Yılmaz H, Unlu A, Evcin U. Prajapati P, Pumariega, A J. Risk Factors for Suicidal Ideation among High School Students in Istanbul. Adolescent Psychiatry 2013, 3(1);102-13. 6. Saka G, Börtüçene O, Çiçek N, Berent H. Diyarbakır İl Merkezinde 7. ve 10. Sınıflarda Okuyan Gençlerde Madde Kullanım Yaygınlığı Araştırma Raporu, 2013. http://diyarbakir.ism.saglik.gov.tr/wp-content/uploads/Arastirma-Raporu-icin-tiklayiniz.pdf (date of access:10.09.2015)7. Guide to Quitting Smokeless Tobocco. American Cancer Society. http://www.cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent/acspc-035551-pdf. (date of access 10.09.2015)8. Özkan M, Sigara Dışında Tütün Ürünleri. www.ssuk.org.tr/eski_site_verileri/Elazığ kongre sunumları. (date of access: 10.09.2015) 9. Keten HS, Üçer H, Onay H, Cerit M, Gursoy H, Çelik M. Kahramanmaraş’ta yurtta kalan erkek lise öğrencilerinin maraş otu konusunda bilgi, tutum ve davranışları Turkısh Journal of Famıly Medıcıne and Prımary Care 2014; 8(4):111-6. 10. Keten H.S, Sucaklı MH, Ersoy Ö, Uçer H, Sarı N, Çelik M. Sigara ve zararlarına yonelik eğitimin etkinliği: Bir konferans değerlendirmesi. Kafkas J Med Sci 2014; 4(1):14–8. 11. Eaton DK, Kann L, Kinchen S, Shanklin S, Ross J, Hawkins J, et al. Youth risk behavior surveillance-United States, 2007. MMWR Surveill Summ. 2008 6;57(4):1-131. 12. Rudatsikira E, Muula AS, Siziya S. Currentuse of smokeless tobacco among adolescents in the Republic of Congo. BMC Public Health 2010;10(16):1-5. 13. TUBİM Okul Çağı Çocuklarında Madde Kullanımı Araştırması, 2011. http://www.sck.gov.tr/oecd/2012%20T%C3%BCrkiye%20Uyu%C5%9Fturucu%20Raporu.pdf (date of access:10.09.2015)14. Ögel K. Madde kullanım bozuklukları epidemiyolojisi. Türkiye Klinikleri J Int Med Sci, 2005, 1(47):61-4. 15. Türk M, Yüce F. Mersin ilinde lise öğrencilerinde madde kullanımı. Mersin İl Emniyet Müdürlüğü Raporu 2014. www.aljazeera.com.tr. (date of access: 15-09-2015). 16. Eneçcan F.N, Şahin E.M, Erdal M, Aktürk Z, Kara M. Evaluation of the Health Risk Behaviors of High School Students in Edirne. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2011: 10(6):687-700. 17. Palancı Y, Saka G. Diyarbakır İl Merkezindeki İlköğretim 6.,7.,8. Sınıfları İle Lise Öğrencilerinde Sigara–Alkol-Uyuşturucu Kullanımı ve Etkileyen Faktörler. (Uzmanlık Tezi ) Diyarbakır 2004. 18. Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkez Raporu, TUBİM 2008; 11. http://www.kom.pol.tr/tubim (date of access:14-09-2015)19. Ögel K. Sigara, Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları: Tanı, Tedavi ve Önleme. Yeniden Yayınları. İstanbul, 2010. 20. Doğan O. Sivas ilinde lise öğrencilerinde madde kullanım yaygınlığı. Bağımlılık Dergisi 2001; 2; 53-56. 21. Nebioğlu M, Yalnız H, Güven FM, Geçici Ö. Relationships between Using Other Substances and Socio-Demographic Characteristics in Opiate Dependents. TAF Prev Med Bull 2013; 12(1):35-42. 22. Yıldırım İ. Sigara, alkol ve uyuşturucu kullanan üniversite ögrencilerinin bazı degişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1997; 13:147-55. 23. Altuner D, Engin N, Gürer C, Akyay İ, Akgül A. Madde kullanımı ve suç ilişkisi: kesitsel bir araştırma, Tıp Araştırmaları Dergisi, 2009; 7(2):87-94.24. Ögel K, Taner S, Eke CY. Alcohol and Substance Use Prevalence Among 10th Grade Students: Istanbul Sample. Journal of Dependence, 2006; 7:18-23.