TÜRK MÜZİĞİNDE VİRTÜÖZİTE: KLASİK KEMENÇE ÇALGISINDA TANBÛRÎ CEMİL BEY VE DERYA TÜRKAN ÖRNEĞİ
Virtüözite pek çok sosyal bilimler kavramı gibi sınırları net olarak çizilemeyen bir kavramdır. Buna ek olarak değişen zaman karşısında ve yeni şartlar altında yeniden yorumlanır. Ancak müzikte virtüözite, sosyal süreçler ve icra arasındaki ilişkinin anlaşılmasında oldukça etkili, analitik bir araçtır.Modernizmin bir getirisi olarak -diğer sanat dallarında da görüldüğü gibi- 19. yy sonu ve 20. yy başlarında Osmanlı Devletinde şekillenmeye başlayan batılılaşma ve modernleşme hareketlerinin etkisiyle, sazendelerde bireyselleşme ve virtüözite olgusu kendini göstermeye başlar. Cumhuriyet dönemi müzik politikalarının da etkisiyle hem virtüözite olgusu hem de kavram olarak virtüözite Türk Müziğindeki yerini ve önemini giderek artırır. Tanbûrî Cemil Bey ve Derya Türkan aralarındaki yaklaşık bir asırlık zaman farkıyla birlikte, göreceli olarak meşakkatli bir icraya sahip olan, klasik kemençe çalgısında öne çıkan virtüözlerdir.Bu çalışma, Türk Müziğindeki virtüözite kavramını, bu kavramdaki süreklilik ve değişimi Tanbûrî Cemil Bey ve Derya Türkan örneği üzerinden anlamayı amaçlar.
Anahtar Kelimeler:
Virtüözite, Türk Müziğinde virtüözite, Klasik Kemençe
VIRTUOSITY IN TURKISH MUSIC: EXAMPLE OF “TANBÛRÎ CEMİL BEY” AND DERYA TÜRKAN WITH THEIR INSTURMENT CLASSIC KEMANCHA
Virtuosity is concept its boundaries are not certain like many social science concepts. Furthermore, virtusity is commented once again in time and under new circumstances. But virtuosity in music is very efficient analytic instrument in understanding of the relationship between socical processes and execution.With the help of he modernism, in the end of 19. century and at the start of 20. century individualization of instrument players and concept of virtuosity started to show themselves with effect of westernization and modernization in Ottoman Empire. With the effects of republic period music policies both virtuosity phenomenon and virtosity as a concept grew in importance and gained ground in Turkish Music. With the roughly time difference of one age “Tanbûrî Cemil Bey” ve Derya Turkan having grueling execution relatively. are prominent virtuosos about executioning classic kemancha.This work aims to explain virtuosity concept in Turkish Music, continuity and alteration in this concept on the examples of “Tanbûrî Cemil Bey” and Derya Turkan.
Keywords:
virtuosity, virtuosity in turkish music, Classic Kemancha,
___
- Behar, C. (2015). Osmanlı/Türk Musikisinin Kısa Tarihi (1.basım). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Çolakoğlu, G. (2008). Anadolu’dan Balkanlara Armudi Biçimdeki Kemençeler: Tarih, Teknik ve Geleneksel İcrasına İlişkin Karşılaştırmalı Bir Analiz. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Eruzun, A. (1997). Tanburi Cemil Bey’in Kemençe İle Eser İcrası Üzerine Bir Çalışma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Göksu, A. (2015). Geleneksel Türk Çalgı Müziği Üst Düzey İcracıların Performans Gelişim Süreçleri Üzerine Bir Araştırma. Rast Müzikoloji Dergisi, 3(2), 1020-1030.
- Hatipoğlu, V. (2009). Cemil Bey’in Kemençe İcrasında Kullanmış Olduğu Süslemeler. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (22), 115-128.
- Işıktaş, B. (2016). Eski Musikinin Son Rönesansı’nı Hazırlayan İki Virtüöz Tanburi Cemil Bey ve Şerif Muhiddin Targan. Uluslararası Müzik Sempozyumu, 234-258.
- Işıktaş, B. (2016). Son Peygamber Hz. Muhammed’in Virtüöz Torunu Şerif Muhiddin Targan. Müzik=Bilim+ Sanat Dergisi 1. 69-95.
- Işıktaş, B. (2016). Osmanlıdan Cumhuriyete Geçiş Sürecinde Modernleşme, Bireyselleşme ve Virtüözite İlişkisi Şerif Muhiddin Targan. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Özgen, İ. (2012). Avludaki Ses (1.basım). İstanbul: Pan Yayıncılık.
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: Hacettepe Üniversitesi