BİR ÖLÜMÜN ANATOMİSİ: ANTON ÇEHOV’UN İVANOV OYUNUNDA İVANOV’UN İNTİHARINI ANLAMAYA ÇALIŞMAK
Bu çalışma, Anton Çehov’un “İvanov” oyununu, toplumsal değişim süreciyle birlikte çıkmaza sürüklenen İvanov’un intiharını sosyolojik, psikolojik ve felsefi açıdan incelemektedir. 19.yüzyıl Rusya’sında gerçekleşen toprak reformu ve Ekim Devrimi’nin neden olduğu toplumsal geçişe tanıklık etmiş ve bu süreci de belirgin şekilde oyunlarında yansıtmış olan Çehov’un oyunda, gerçek hayattaki bu değişim sürecinin kurgusal düzlemde İvanov’un intiharına ne derece yansıdığını anlamaya çalıştık. Sosyolojik olarak toplumsal yapının değişmesiyle birlikte İvanov’un topluma entegre olamamasından kaynaklı intihar ettiği kanaatinde, psikolojik olarak bu geçiş sürecinin İvanov için büyük bir ruhsal boşluk ve melankoliye neden olduğu ve bu yüzden intihar etmiş olabileceği kanısındayım. Son olarak da felsefi bağlamda İvanov’un varoluş sancısı çektiği ve hayatı anlamlandıramamasından kaynaklı yaşamı reddettiği sonucuna vardım. Bu bakımdan İvanov’un intiharı, toplumsal olarak sisteme dâhil olamayan aristokrat sınıfın ‘psikolojik bir başkaldırı’ edimiyle sistemden kopuşunu görmemizi sağlamakla bilinçli bir sonuç halini alır.
Anahtar Kelimeler:
Çehov, İvanov, intihar, toplumsal değişim, Ekim Devrimi
ANATOMY OF A DEATH: TRYING TO UNDERSTAND THE SUICIDE OF IVANOV AT ANTON CHEKHOV'S IVANOV PLAY
This study examines Anton Chekhov's play ‘Ivanov’ and Ivanov's suicide, which was brought to a dead end with the social change from a sociological, psychological and philosophical point of view. We tried to understand to which extent the social transition caused by the Russian soil reform and the October Revolution in the 19th century is reflected on Ivanov's suicide on a fictional level in the play of Chekhov, who witnessed this process of change in real life and reflected this process clearly in his plays. Sociologically, with change of social structure, Ivanov’s suicide due to his inability to integrate into society, I believe that, this transition process caused a great spiritual emptiness and melancholia psychologically for Ivanov, and that he may have committed suicide because of it. Finally, in the philosophical context, I came to the conclusion that Ivanov denied life because of his pain of existence and his inability to make sense of his life. In this respect, Ivanov's suicide would be a conscious conclusion to enable us to see the aristocratic class, which cannot be socially involved in the system, depart from the system by the act of psychological rebellion.
Keywords:
Chekhov, Ivanov, suicide, social change, October Revolution,
___
- Akyüz, Hüseyin (1992) Eğitim Sosyolojisinin Temel Kavram ve Alanları Üzerine Bir Araştırma, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
- Alvarez, A. (1999). İntihar: Kan Dökücü Tanrı.Zulal Çil Sarıkaya (Çev.). Ankara: Öteki Yayınevi
- Arkun, Nezahat. (1963). İntiharın Psikodinamikleri. İstanbul: Baha Matbaası
- Atak, Seyit Ahmet. (2007). Varoluşçularda Ölüm Problemine Genel Bir Bakış. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, Sayı: 10. http://sbard.org/pdf/sbard/010/83-93%20seyit%20ahmet%20atak.pdf (Erişim Tarihi: 31.12.2017)
- Boran, Tunç. (2006). 1993-2002 Yılları Arasında Türkiye’deki İntihar Olaylarının Sosyolojik Açıdan Değerlendirilmesi.(Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=biL2P3cCsPgUNjVdV2BsGH0sXVIl9aDKBgvAiJQcl3PH5-jYGi_HUubFhOd9Yxj0 (Erişim Tarihi: 21.11.2017)
- Camus, Albert. (2017). SisifosSöyleni. Tahsin Yücel (Çev.). İstanbul: Can Sanat Yayınları
- Çehov, Anton. (2006). Büyük Oyunlar. Ataol Behramoğlu (Çev.). İstanbul: İş Bankası Yayınları
- Çelebi, Vedat. (2013). J. P. Sartre ve S. Kierkegaard’ın Varoluşçuluk Düşüncelerinin Karşılaştırılması.Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt: 23, Sayı: 2, Sayfa: 247-262, Elazığ. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/firatsbed/article/download/5000175425/5000158205 (Erişim Tarihi: 27.12.2017)
- Çüçen, Kadir A. (2015). Varoluş Filozofları. İstanbul: Sentez
- Durkheim, Emile. (2002). İntihar: Toplumbilimsel İnceleme. Özer Ozankaya (Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi
- Edinsel, Kerim. (2014). Sosyolojik Düşünme ve Çözümleme: Etkenler, Oluşum Süreçleri ve Etkiler. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık
- Erol, Nilüfer. (2011). Toplumsal Değişme ve Eğitim: “Temel İlişkiler, Çelişkiler, Tartışmalar”. Akademik Bakış, Cilt 5, Sayı 9. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/gav/article/view/5000141964/5000129774 (30.12.2017)
- Freud, Sigmund. (1964). Yas ve Melankoli. (R. Uslu, O.E. Erksun çev.). http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/21/64/608.pdf (Erişim Tarihi: 23.11.2017)
- Gökberk, Macit. (2015). Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi
- Güney, Beyza Gülin. (2015). Rus Modernleşmesi ve 1917 Ekim Devrimi Öncesi Çarlık Rusyası'nın Toplumsal, Siyasal ve Demografik Görüntüsü. İstanbul. https://www.academia.edu/12291267/Rus_Modernleşmesi_ve_1917_Ekim_Devrimi_Öncesi_Çarlık_Rusyasının_Toplumsal_Siyasal_ve_Demografik_Görüntüsü (Erişim Tarihi:22.10.2017)
- Hume, David. (2017). İntihar. Önder Karaçanak (Çev.). İstanbul: Terfika Yayınları
- Jamison, Kay Redfield. (2004). Erken Çöken Karanlık: İntiharı Anlamak. Emine Bademci (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları
- Kaya, Nihat. (2014). Yaşamak İstiyorum. İstanbul: Nesil Yayın Grubu
- Kierkegaard, Soren. (2004). Ölümcül Hastalık Umutsuzluk.Mehmet Mukadder Yakupoğlu (Çev.). Ankara: Doğubatı Yayınları
- Kongar, Emre. (2013). Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği. İstanbul: Remzi Kitabevi
- Marx, Karl. (2006). İntihar Üzerine. Barış Çoban, Zeynep Özaslan (Der ve Çev.). İstanbul: Yenihayat Kütüphanesi.
- Nutku, Hülya. (2001). Oyun Sanatbilimi Dramaturgi. İstabul: Mitos Boyut Yayınları
- Sartre, Jean-Paul (2010). Varlık ve Hiçlik: Fenomenolojik Ontoloji Denemesi.Turhan Ilgaz, Gaye Çankaya Eksen. İstanbul: İthaki Yayınları
- Sartre, Jean-Paul. (2015). Varoluşçuluk. Asım Bezirci (Çev.). İstanbul: Say Yayınları
- Schopenhauer, Arthur. (2014). Hayatın Anlamı. Ahmet Aydoğan (Çev.). İstanbul: Say Yayınları
- Somer, Kenan. (1970). 100 Soruda Ekim İhtilali. İstanbul: Gerçek Yayınevi
- Swingewood, Alan. (1998). Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi. Osman Akınhay (Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları
- Şen, Neslihan. (2008). Batı Düşünce Tarihinde İntiharın Algısal İnşası.Kaygı. 2008/11 http://psikiyatriksosyalhizmet.com/wpcontent/uploads/2010/02/intihar_algisi_batida.pdf(Erişim Tarihi: 20.12.2017)
- Şener, Sevda (2003). İnsanı Geçitlerde Sınayan Sanat: Dram Sanatı. İstanbul: Mitos-Boyut Yayınları
- Şener, Sevda (2016). Yaşamın Kırılma Noktasında Dram Sanatı. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları
- Troyat, Henri. (1987). Çehov: Yaşamı/Sanatı. Vedat Günyol (Çev.). İstanbul: Ada Yayınları
- Wallace, R., Wolf, A. (2013). Çağdaş Sosyoloji Kuramları: Klasik Geleneğin Genişletilmesi. Leyla Elburuz&RamiAyas (Çev.). Ankara: Bağlam
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: Hacettepe Üniversitesi