Halk Sağlığı Bakışıyla Obezite Yönetimi

Yaşam tarzı ve alışkanlıkların hızla değişmesi sonucunda, artan sıklığı ile önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelen obeziteyi Dünya Sağlık Örgütü “vücutta sağlığı bozacak ölçüde fazla yağ birikimi” olarak tanımlamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre 2016 yılında dünyada 18 yaş ve üzeri populasyonun %39’u fazla kilolu ve %14’ü obez sınıfındadır. Ülkemizde ise 2019 yılı Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre her beş kişiden biri obezdir. Obezite tespitinde en yaygın ölçüm aracı olarak beden kütle indeksinden yararlanılmakta ve 30 kg/m2 üzerindeki değerler obez olarak kabul edilmektedir. Obezitenin; endokrin, kardiyovasküler, solunum, gastrointestinal, genitoüriner, kas iskelet gibi sistemler ve psikososyal durum üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle birçok sağlık sorununa neden olduğu bilinmektedir. Obezite tedavisi uzun zaman isteyen, zor ve maliyetli bir hastalık olduğu için en etkili çözüm obeziteyi önlemektir. Obezitenin önlenmesinde diyet eğitimi, fiziksel aktivite ve davranış değişikliklerini içeren müdahale çalışmaları yapılmalı; toplum katılımını sağlayan, etkili ve uygulanabilir halk sağlığı programları üretilmelidir.

Anahtar Kelimeler:

Obezite, Obezite yönetimi, Halk sağlığı

Obesity Management with A Public Health Perspective

Obesity, which has become an important public health problem with its increasing frequency as a result of the rapid change in lifestyle and habits, is defined by World Health Organisation as "excess fat accumulation in the body that can impair health". According to World Health Organisation, 39% of the population were overweight and 14% were obese among aged 18 and over in the world in 2016. In our country, one out of every five people is obese, according to the data of the Turkish Statistical Institute for 2019. Body mass index is used as the most common measurement tool in determining obesity, and values above 30 kg/m2 are considered obese. Obesity is known to cause many health problems due to its negative effects on endocrine, cardiovascular, respiratory, gastrointestinal, genitourinary, musculoskeletal systems and psychosocial status. Since obesity is a difficult and costly disease that takes a long time to treat, the most effective solution is to prevent obesity. In the prevention of obesity, intervention studies including diet education, physical activity and behavioral changes should be carried out; Effective and applicable public health programs that ensure community participation should be produced.

Keywords:

Obesity, Obesity managment, Public health,

PDF

___

Serter R. Obezite Atlası. Ankara, Karakter Color Basımevi. 2004.
Birinci Basamak Sağlık Kurumları için Obezite ve Diyabet Klinik Rehberi 2017. Ankara; T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No:1070.
Okka B, Durduran Y. Eski yunan ve bizans döneminde obezite. Türkiye Klinikleri J Med Ethics. 2013; 21(3): 111-7.
Collaborators GO. Health effects of overweight and obesity in 195 countries over 25 years. New England Journal Of Medicine. 2017; 377(1): 13-27.
Collaboration NRF. Worldwide trends in body-mass index, underweight, overweight, and obesity from 1975 to 2016: A pooled analysis of 2416 population-based measurement studies in 128.9 million children, adolescents, and adults. Lancet. 2017; 390(10113): 2627-42.
World Health Organization (2018). Noncommunicable Diseases Country Profiles 2018, Geneva.
Fryar C, Carroll M, Afful J. Prevalence of overweight, obesity, and severe obesity among adults aged 20 and over: united states, 1960–1962 through 2017–2018. Nchs Health E-Stats. 2020
Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (TEMD). Obezite Tanı ve Tedavi Kılavuzu. Ankara:2019.
World Health Organization (2022). WHO European Regional Obesity Report 2022, Geneva.
who.int [internet]. Geneva: World Health Organization [Son güncelleme tarihi: 09.05.2021; Erişim Tarihi: 08.04.2022]. Erişim Adresi: Https://Www.Who.Int/News-Room/Fact-Sheets/Detail/Obesity-And-Overweight.
Satman I, Yilmaz T, Sengül A, Salman S, Salman F, Uygur S, et al. Population-based study of diabetes and risk characteristics in Turkey: Results of the Turkish Diabetes Epidemiology Study (TURDEP). Diabetes Care. 2002; 25(9): 1551-6.
Hatemi H, Turan N, Arık N, Yumuk V. Türkiye obezite ve hipertansiyon taraması sonuçları (TOHTA). Endokrinolojide Yönelişler Dergisi. 2002; 11(1): 1-16.
Onat A, Keleş İ, Çetinkaya A, Başar Ö, Yildirim B, Erer B, ve ark. On yıllık tekharf çalışması verilerine göre türk erişkinlerinde koroner kökenli ölüm ve olayların prevalansı yüksek. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi. 2001; 29(1): 8-19.
Satman I. Türkiye'de obezite sorunu. Turkiye Klinikleri J Gastroenterohepatol-Special Topics. 2016; 9: 1-11.
Türkiye Beslenme Ve Sağlık Araştırması (TBSA) 2010: Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Sonuç Raporu. Ankara;TC Sağlık Bakanlığı Yayını No:931.
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (2017). Birinci Basamak Sağlık Kurumları İçin Obezite Ve Diyabet Klinik Rehberi. TC Sağlık Bakanlığı Yayını No:1070, Ankara.
tuik.gov.tr [internet] Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu. [Son güncelleme tarihi: 31.05.2017; Erişim Tarihi: 08.04.2022]. Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/bulten/index?p=turkiye-saglik-arastirmasi-2016-24573#:~:text=T%C3%9C%C4%B0K%20Kurumsal&text=Boy%20ve%20kilo%20de%C4%9Ferleri%20kullan%C4%B1larak,ise%20obez%20%C3%B6ncesi%20oldu%C4%9Fu%20g%C3%B6r%C3%BCld%C3%BC.
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (2019). Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) 2018. AnkarA: Elma Teknik Basım Matbaacılık Yayın No: NEE-HÜ.19.01.
Akçay E. Obezitesi Olan Ergenlerde İnhibisyon, Bilişsel Esneklik ve Dikkat Yanlılığı: Kontrollü Bir Göz İzleme Çalışması. [Uzmanlık Tezi].Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2020.
Woo KS, Chook P, Yu CW, Sung RY, Qiao M, Leung SS, et al. Effects of diet and exercise on obesity-related vascular dysfunction in children. Circulation. 2004; 109(16): 1981-6.
Gürel SF, İnan G. Çocukluk çağı obezitesi tanı yöntemleri, prevalansı ve etyolojisi. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2001; 2(3): 39-46.
Yılmazbaş P, Gökçay G. Çocukluk çağı obezitesi ve önlenmesi. Çocuk Dergisi. 2018; 18(3): 103-12.
Deleş B. Çocukluk çağı obezitesi. Hacettepe University Faculty Of Health Sciences Journal. 2019; 6(1): 17-31.
Mançu T, Samur G. Çocukluk çağı obezitesinin önlenmesi ve tedavisinde ulusal/uluslararası uygulamalar ve tedavi stratejileri. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2015; 43(2): 143-51.
Hoelscher DM, Kirk S, Ritchie L, Cunningham-Sabo L. Position of the academy of nutrition and dietetics: interventions for the prevention and treatment of pediatric overweight and obesity. J Acad Nutr Diet. 2013; 113(10): 1375-94.
Drewnowski A. The economics of food choice behavior: why poverty and obesity are linked. Nestle Nutr Inst Workshop Ser. 2012; 73: 95-112.
Eker E, Şahin M. Birinci basamakta obeziteye yaklaşım. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2002; 11(7): 246-9.
Karaçor S, Tunçer T, Bulduklu Y. Çocuklarda obezite artişi ile yiyecek ve içecek reklamlari arasindaki ilişki. Pesa Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2018; 4(1): 134-41.
Öztürk E. Samsun Eğitim ve Araştirma Hastanesi obezite merkezine kayitli hastalarda obezite ile fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi ilişkisinin değerlendirilmesi [Uzmanlık Tezi]. Samsun: Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi; 2020.
Murathan F. Üniversite öğrencilerinde obezite sıklığı, fiziksel aktivite düzeyi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi[Doktora Tezi] Elazığ: Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2013.
Güney E, Kabalak T, Yilmaz C, Özgen A, Saraç F. Biyoelektrik impedans yöntemi ile obezite tanısında kullanılan diğer yöntemlerin karşılaştırılması. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2003; 4(2): 15-8.
Dülger H, Mayda AS. Bartın Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ve obezite prevalansı. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2016; 6(3): 173-7.
Şahin ÇE, Sezerol MA, Muhammed A. Türkiye'deki Birinci basamak sağlık merkezlerinde sağlıklı beslenme ve obezite hizmetlerinin değerlendirilmesi. Anatolian Clinic The Journal of Medical Sciences. 2021; 26(1): 60-9.
Strychar I. Diet in the management of weight loss. Cmaj. 2006; 174(1): 56-63.
Harvey E, Glenny AM, Kirk S, Summerbell C. An updated systematic review of interventions to improve health professionals’ management of obesity. Obesity Reviews. 2002; 3(1): 45-55.
Eckel RH, Jakicic JM, Ard JD, De Jesus JM, Houston Miller N, Hubbard VS, et al. 2013 AHA/ACC guideline on lifestyle management to reduce cardiovascular risk: A report of the american college of cardiology/american heart association task force on practice guidelines. Circulation. 2014; 129(25 Suppl 2): 76-99.
Kelley G, Kelley K, Vu Tran Z. Aerobic exercise, lipids and lipoproteins in overweight and obese adults: a meta-analysis of randomized controlled trials. International Journal Of Obesity. 2005; 29(8): 881-93.
Kurt AK. Birinci basamakta obezite yönetimi. Klinik Tıp Aile Hekimliği. 2019; 11(2): 55-60.
Flattum C, Draxten M, Horning M, Fulkerson JA, Neumark-Sztainer D, Garwick A, et al. HOME Plus: Program design and implementation of a family-focused, community-based intervention to promote the frequency and healthfulness of family meals, reduce children's sedentary behavior, and prevent obesity. Int J Behav Nutr Phys Act. 2015; 12:53.
Fulkerson JA, Friend S, Flattum C, Horning M, Draxten M, Neumark-Sztainer D, et al. Promoting healthful family meals to prevent obesity: HOME Plus, a randomized controlled trial. Int J Behav Nutr Phys Act. 2015; 12: 154.
Park KH, Yoo SM. Evaluation of school-based obesity prevention and management program in Korean children. J Korean Acad Fam Med. 2006; 27(6): 471-80.
Onis MD, Onyango AW, Borghi E, Siyam A, Nishida C, Siekmann J. Development of a WHO growth reference for school-aged children and adolescents. Bulletin of the World health Organization. 2007; 85(9): 660-7.