Çocuk ve Adolesanlarda Uyku ile İlişkili Solunum Bozuklukları: Diş Hekiminin Rolü

Normal solunum paterninde değişiklikler ve anatomik hava yolu darlıkları uyku ile ilişkili solunum bozukluklarında sıklıkla görülen durumlardır. Uyku ile ilişkili solunum bozukluklarına horlama, üst solunum yolu direnci ve obstrüktif uyku apnesi örnek verilebilmektedir. Bununla birlikte uyku ile ilişkili solunum bozuklukları ileride gelişebilecek metabolik, kardiyovasküler, psikolojik, nörolojik bozukluklar ve davranış bozukluklarıyla da ilişkilendirilmektedir. Diş hekimleri uyku ile ilişkili solunum bozukluğu bulunan hastaların tanısı ve tedavisinde önemli bir rol oynamaktadırlar. Uyku ile ilişkili solunum bozukluğu bulunan çocuklarda birtakım semptomlar ve kraniyofasiyal anomaliler bulunabilmektedir. Diş hekimlerinin uykuda ile ilişkili solunum bozukluklarının belirtileri hakkında farkındalığının arttırılması ve hastaların erken dönem tedavilerinin hızlı bir şekilde yapılabilmesi ile hastaların hayat kalitesinin arttırıldığı bildirilmektedir. Bu şekilde çocuklarda ileriki dönemlerde gelişebilecek rahatsızlıkların ve kişide oluşabilecek sekellerin önüne geçilebilmektedir. Diş hekimlerinin klinikte rahatlıkla kullanılabilen ve uyku ile ilişkili solunum bozukluklarının teşhisinde kullanılabilecek invaziv olmayan yöntemler ve anketler hakkında bilgi sahibi olması, hastalarını doğru yönlendirmesi konusunda bilgilendirilmesi büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Uyku bozuklukları, Uyku apne sendromları, Diş hekimliği

Sleep Disordered Breathing in Children and Adolescents: The Role of Dentist

Changes in the normal breathing pattern and anatomical airway stenosis are common conditions in sleep disordered breathing. Snoring, upper airway resistance and obstructive sleep apnea are examples of sleep disordered breathing. In addition, sleep disordered breathing is also associated with metabolic, cardiovascular, neurological, psychological and behavioral problems that may develop in the future. Dentists play an important role in the diagnosis and treatment of patients with sleep disordered breathing. Especially with the dentist's awareness of craniofacial problems and other risk factors for sleep disordered breathing in children, it is possible to provide an early treatment and maintain a healthy respiration. Early diagnosis and treatment of sleep disordered breathing prevent future problems and morbidity in children. It is of great importance that dentists should be informed about non-invasive methods and questionnaires that can be used easily in the clinic and these questionnaires can be used in the diagnosis of sleep disordered breathing.

Keywords:

Sleep disorders, Sleep apnea syndrome, Dentistry,

PDF

___

Meltzer LJ, Plaufcan MR, Thomas JH, Mindell JA. Sleep problems and sleep disorders in pediatric primary care: treatment recommendations, persistence, and health care utilization. J Clin Sleep Med. 2014; 10(4): 421-6.
Marcus CL, Brooks LJ, Draper KA, Gozal D, Halbower AC, Jones J, et al. Diagnosis and management of childhood obstructive sleep apnea syndrome. Pediatrics. 2012; 130(3): e714-55.
Policy on obstructive sleep apnea. Pediatr Dent. 2018; 40(6): 98-100.
Liem E. Sleep Disorders in Pediatric Dentistry: Clinical Guide on Diagnosis and Management: Springer; 2019.
Tuncer C. Obstrüktif sleep apnede ortodontik değerlendirmeler. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 2006 (Supplement 1 (2006)): 24-31.
Keskin N, Tamam L. Uyku bozuklukları: Sınıflama ve tedavi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi. 2018; 27(2): 241-60.
Sateia MJ. International classification of sleep disorders-third edition: highlights and modifications. Chest. 2014; 146(5): 1387-94.
Dursunoğlu N, Dursunoğlu D. Obstrüktif uyku apne sendromu, endotel disfonksiyonu ve koroner ateroskleroz. Tüberküloz ve Toraks. 2005; 53(3): 299-306.
Culebras A. Cerebrovascular disease and sleep. Curr Neurol Neurosci Rep. 2004; 4(2): 164-9.
Tabachnik E, Muller NL, Bryan AC, Levison H. Changes in ventilation and chest wall mechanics during sleep in normal adolescents. J Appl Physiol Respir Environ Exerc Physiol. 1981; 51(3): 557-64.
Shamsuzzaman AS, Gersh BJ, Somers VK. Obstructive sleep apnea: implications for cardiac and vascular disease. JAMA. 2003; 290(14): 1906-14.
Miano S, Tabarrini A, Vitelli O, Mazzotta A, Del Pozzo M, Rabasco J, et al. The cooccurrence of interictal discharges and seizures in pediatric sleep-disordered breathing. Epilepsy Behav. 2013; 29(3): 508-12.
Jain SV, Simakajornboon S, Shapiro SM, Morton LD, Leszczyszyn DJ, Simakajornboon N. Obstructive sleep apnea in children with epilepsy: prospective pilot trial. Acta Neurol Scand. 2012; 125(1): e3-6.
Owens JA, Spirito A, McGuinn M. The Children's Sleep Habits Questionnaire (CSHQ): psychometric properties of a survey instrument for school-aged children. Sleep. 2000; 23(8): 1043-51.
Chervin RD, Archbold KH, Panahi P, Pituch KJ. Sleep problems seldom addressed at two general pediatric clinics. Pediatrics. 2001; 107(6): 1375-80.
Patil SP. What every clinician should know about polysomnography. Respir Care. 2010; 55(9): 1179-95.
Spruyt K, Gozal D. Development of pediatric sleep questionnaires as diagnostic or epidemiological tools: a brief review of dos and don'ts. Sleep Med Rev. 2011; 15(1): 7-17.
Carskadon MA, Rechtschaffen A. Monitoring and staging human sleep. Principles and practice of sleep medicine. 2011; 5: 16-26.
Perdahli FN, Arman A, Ay NP, Topuzoğlu A, Güler AS, İmren GS, et al. Çocuk Uyku Alışkanlıkları Anketinin Türkçe geçerliliği ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2010; 11(2): 151-60.
Ferry AM, Wright AE, Ohlstein JF, Khoo K, Pine HS. Efficacy of a pediatric sleep questionnaire for the diagnosis of obstructive sleep apnea in children. Cureus. 2020; 12(12): e12244.
Peppard PE, Young T, Barnet JH, Palta M, Hagen EW, Hla KM. Increased prevalence of sleep-disordered breathing in adults. Am J Epidemiol. 2013; 177(9): 1006-14.
Migueis DP, Thuler LC, Lemes LN, Moreira CS, Joffily L, Araujo-Melo MH. Systematic review: the influence of nasal obstruction on sleep apnea. Braz J Otorhinolaryngol. 2016; 82(2): 223-31.
Huang YS, Guilleminault C. Pediatric obstructive sleep apnea and the critical role of oral-facial growth: evidences. Front Neurol. 2012; 3: 184.
Linder-Aronson S. Respiratory function in relation to facial morphology and the dentition. Br J Orthod. 1979; 6(2): 59-71.
Huang Y, Quo S, Berkowski J, Guilleminault C. Short lingual frenulum and obstructive sleep apnea in children. Int J Pediatr Res. 2015; 1(1): 273.
van den Engel-Hoek L, de Groot IJ, de Swart BJ, Erasmus CE. Feeding and swallowing disorders in pediatric neuromuscular diseases: An overview. J Neuromuscul Dis. 2015; 2(4): 357-69.
Vieira BB, Itikawa CE, de Almeida LA, Sander HS, Fernandes RM, Anselmo-Lima WT, et al. Cephalometric evaluation of facial pattern and hyoid bone position in children with obstructive sleep apnea syndrome. International journal of pediatric otorhinolaryngology. 2011; 75(3): 383-6.
Baik UB, Suzuki M, Ikeda K, Sugawara J, Mitani H. Relationship between cephalometric characteristics and obstructive sites in obstructive sleep apnea syndrome. The angle orthodontist. 2002; 72(2): 124-34.
Bixler EO, Vgontzas AN, Lin HM, Liao D, Calhoun S, Vela-Bueno A, et al. Sleep disordered breathing in children in a general population sample: prevalence and risk factors. Sleep. 2009; 32(6): 731-6.
Chiang H, Reddy N, Carrico C, Best A, Leszczyszyn D. The prevalence of pediatric dentists who screen for obstructive sleep apnea. Journal of Dental Sleep Medicine. 2017; 4(1): 5-10.
Sharma PB, Baroody F, Gozal D, Lester LA. Obstructive sleep apnea in the formerly preterm infant: an overlooked diagnosis. Front Neurol. 2011; 2: 73.