Bebeği Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Altında Olan Annelerin Yaşadıkları Psikososyal Sorunlar ve Başa Çıkma Yöntemlerinin Belirlenmesi: Niteliksel Bir Araştırma

Amaç: Bebeği yenidoğan yoğun bakım ünitesine kabul edilen annelerin stres düzeylerinin arttığı düşünülmektedir. Bu çalışmayla bebeği yenidoğan yoğun bakım ünitesinde tedavi altında olan annelerin yaşadıkları psikososyal sorunlar ve başa çıkma yöntemlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırma, niteliksel yöntemin kullanıldığı tanımlayıcı bir çalışmadır. Bir üniversite hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi’nde bebeği tedavi altında olan 25 anne çalışma grubunu oluşturmuştur. Araştırmanın verileri “Kişisel Bilgi Formu” ve yarı yapılandırılmış “Niteliksel Görüşme Formu” aracılığı ile oluşturulmuştur. Görüşmeler araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme yöntemi ile yapılmıştır. Verilerin analizinde tematik analiz yöntemi kullanılmıştır.Bulgular: Çalışmaya katılan annelerin yaş ortalaması 29.24’tür ve %44’ü lise mezunudur. Yenidoğan yoğun bakım ünitesine yatma nedenleri preterm doğum, hiperbilirunemi, konjenital hastalıklardır. Araştırmada altı ana tema ortaya çıkmıştır. Bu ana temalar; 1. Yoğun bakımda bebeğini bırakmış anne olmak (Alt temaları: boş kucak, camın arkasındaki annelik, acının tadı), 2. Endişe denizi (Alt temalar: Ya…olursa, suçlu ben miyim?, tanımlanamayan duygular), 3. Baş etme stratejileri, 4. Beklentiler, 5. Aile hayatındaki değişimler ve 6. Destek sistemleri olarak sınıflandırılmıştır. Sonuç: Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde bebeği yatan anneler yoğun üzüntü, suçluluk ve kaygı yaşamaktadır. Anneler yaşadıkları bu duygular ile başa çıkmakta zorlanmaktadır. Aynı zamanda anneler bu süreçte aile hayatında değişimlerden olumsuz etkilenmektedir. Annelerin yoğun bakım ünite hemşirelerinden ve kendi ailelerinden destek beklentileri vardır.

Anahtar Kelimeler:

Niteleyici araştırma, yenidoğan yoğun bakım üniteleri, anneler, psikososyal faktörler, başa çıkma yöntemleri

Determination of Experienced Psychosocial Problems and Coping Methods of Mothers Whose Infants Are under Treatment in Newborn Intensive Care Unit of Baby: A Qualitative Study

Aim: Mothers of infants admitted to a neonatal intensive care unit (NICU) are believed to have heightened distress. The aim of this study is determined to the psychosocial problems and the ways of coping mothers whose infants are under treatment in the newborn intensive care unit.Material and Methods: This is a descriptive study in which a qualitative method is used. 25 mothers whose infants are under treatment in the newborn intensive care unit at unıversity hospital formed the working group. The data of the research was formed through "Personal Information Form", semistructured "Qualitative Interview Form". Interviews had performed using face to face interview method by researcher. Thematic analysis method was used to evaluate the data.Results: The average age of the mothers in the study is 29.24, 44% had graduated from high school. The admission diagnosis to the NICU was preterm infant, hyperbilirunemia and congenital diseases. Six main themes emerged in the research. These main themes are classed as; 1.To be a mother who left her baby in intensive care (Sub-themes: empty lap, maternity behind glass, taste of pain), 2.Sea of worry (sub-themes: What if, am I a criminal, unidentifying feelings) 3.Coping strategies, 4.Expectations, 5.Changes in family life, 6.Support systems. Conclusions: Mothers whose infants are in the newborn intensive care unit are experiencing intense sadness, guilt and anxiety. They are having trouble coping with these emotions. At the same time, mothers are negatively affected by changes in family life in this process. Mothers have support expectations from intensive care unit nurses and from their families.

Keywords:

Qualitative research, neonatal intensive care units, mothers, psychosocial factors, coping skills,

PDF

___

1. Çelebioğlu A. Yenidoğanın hastaneye kabulünde ebeveynlerin duyguları ve hemşirelik yaklaşımı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2004; 1(1): 1-37.
2. Küçükoğlu S, Çelebioğlu A, Coşkun D. Yenidoğan kliniğinde bebeği yatan annelerin postpartum depresyon belirtileri ve emzirme öz yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014; 3(3): 921-32.
3. Beydağ DK. Doğum sonu dönemde anneliğe uyum ve hemşirenin rolü. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007; 6(6): 479-84.
4. Çavuşoğlu H. Hastaneye Yatmanın Çocuk ve Aile Üzerindeki Etkileri: Çavuşoğlu H, editör. Çocuk Sağlığı Hemşireliği. Ankara; 2008. p. 51-6.
5. Erdeve Ö, Atasay B, Arslan S. Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatış deneyiminin aile ve prematüre bebek üzerine etkileri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2008; 51(2): 104 -9.
6. Çelebioğlu A, Polat S. Hiperbilirubinemi nedeniyle hastaneye yatırılan yenidoğanların annelerinin kaygı düzeyi, etkileyen faktörler ve bilgilendirmenin kaygıyı azaltmadaki rolü. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008; 11(2): 47-54.
7. Wigert H, Johansson R, Berg M, Hellström AL. Mothers’experiences of having their newborn child in a neonatal intensive care unit. Scandinavian Journal of Caring Sciences. 2006; 20(1): 35-41.
8. Doering LV, Moser DK, Dracup K. Correlates of anxiety, hostility, depression, and psychosocial adjustment in parents of NICU infants. Neonatal Network. 2000; 19(5): 15-23.
9. Padovani FH, Linhares MB, Carvalho AE, Duarte G, Martinez FE. Anxiety and depression symptoms assessment in pre-term neonates’ mothers during and after hospitalization in neonatal intensive care unit. Revista Brasileira De Psiquiatria. 2004; 26(4): 251-4.
10. Erdem Y, Kutluk Ş. Doğum sonu bebekleri yoğun bakım ünitesinde yatan annelerle, yanında olan annelerin kaygı düzeylerinin karşılaştırılması. 13. Ulusal Neonatoloji Kongresi ve Yenidoğan Hemşireliği Kongresi; 13-17 Nisan 2005; Kayseri. s. 480.
11. Shellabarger SG, Thompson TL. The critical times: meeting parental communication needs throughout the NICU experience. Neonatal Network. 1993; 12(2): 39-45.
12. Fegran L, Helseth S, Fagermoen MS. A comparison of mothers’and fathers’ experiences of the attachment process in a neonatal intensive care unit. Journal Of Clinical Nursing. 2008; 17(6): 810-6.
13. Hall EOC. Being in an alien world: Danish parents’ lived experiences when a newborn or small child is critically ill. Scandinavian Journal of Caring Sciences. 2005; 19(3): 179–85.
14. Ward K. Perceived needs of parents of critically ill infants in a neonatal intensive care unit. Pediatric Nursing Journal. 2001; 27(3): 281-5.
15. Fowlie PW, McHaffie H. Supporting parents in neonatal unit. British Medical Journal. 2004; 329(7478): 1336-8.
16. Ergin D, Şen N, Demet M. Yenidoğan ünitesinde tedavi gören bebeklerin ebeveynlerinin anksiyete ve kaygı düzeyleri ve bunları etkileyen etmenler. 1. Ulusal Pediatri Hemşireliği Kongresi, 21-23 Haziran 2007; İzmir. s. 55.
17. Turan T, Başbakkal Z, Özbek Ş. Effect of nursing interventions on stressors of parents of premature infants in neonatal intensive care unit. Journal of Clinical Nursing. 2008; 17(21): 2856-10.
18. Şahin HN, Oskay Ö. Prematüre bebekleri yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatan ebeveynlerde ortaya çıkan stresörler. Çocuk Dergisi. 2008; 8(2): 108-13.
19. Küçükoğlu S, Aytekin A, Gülhaş NF. Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde bebeği yatan annelerin gereksinimlerinin belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2015; 12(3): 182-8.
20. Konukbay D, Arslan F. Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatan yenidoğan ailelerinin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011; 14(2): 16-22.
21. Top FÜ, Alemdar DK. Fenilketonürili çocuğu olan ailelerinin yaşadıkları güçlükler: Niteliksel bir çalışma. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2015; 12(1): 62-8.
22. Yıldırım A, Şimşek H. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 7. baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2008.
23. Çalışır H, Şeker S, Güler F, Anaç GT, Türkmen M. Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde bebeği yatan ebeveynlerin gereksinimleri ve kaygı düzeyleri. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008; 12(1): 31-44.
24. Martha AQ Curley, Patricia A. Moloney-harmon caring practices: The impact of theoretical care experience on the family: Critical care nursing of infants and children. Philadelphia: W.B. Saunders Co; 2001. p. 1-128.
25. Sönmez S. Pediatrik yoğun bakım ünitesinde çocuğu yatan ailelerin saptadıkları gereksinimlerin hemşireler tarafından algılanması [Doktora tezi]. İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2002.
26. Çekin B. Bir üniversite hastanesi yenidoğan yoğun bakım ünitesinde prematüre bebeği yatan ebeveynlerin stress düzeyi ve başetme yöntemleri [Yükseklisans tezi]. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2014.
27. Akkoyun S, Arslan FT. Investigation of stress and nursing support in mothers of preterm infants in neonatal intensive care units. Scandinavian Journal of Caring Sciences. 2018; 32(4): 1-8.
28. Miles MS, Carlson J, Funk SG. Sources of support reported by mothers and fathers and of infants hospitalized in a neonatal intensive care unit. Neonatal Network. 1996; 15(3): 45-52.
29. Özyazıcıoğlu N, Tüfekci F. Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde bebekleri bakım alan annelerin kaygı ve umutsuzluk düzeylerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2009; 12(4): 66-73.
30. Ichijima E, Kirk R, Hornblow A. Parenteral support in neonatal intensive care units: A cross-cultural comparison between New Zealand and Japan. Journal of Pediatric Nursing. 2011; 26(3): 206-15.
31. Kowalski WJ, Leef KH, Mackley A, Spear ML, Paul DA. Communicating with parents of premature infants: who is the informant?. Journal of Perinatology. 2006; 26(1): 44-8.
32. Abdeyazdan Z, Shahkolahi Z, Mehrabi T, Hajiheidari M. A family support intervention to reduce stress among parents of preterm infants in neonatal intensive care unit. Iran Journal Nurs Midwifery Res. 2014; 19(4): 349-53.
33. Boztepe H, Çavuşoğlu H. Bir üniversite hastanesindeki uygulamaların aile merkezli bakım yönünden incelenmesi. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 2009; 16(1): 11-24.
34. Çekin B, Turan T. The stress levels of parents of premature infants and related factors in neonatal intensive care units. The Turkish Journal of Pediatrics. 2018; 60(2): 117-25.
35. Roque ATF, Lasiuk GC, Radünz V, Hegadoren K. A scoping review of the mental health of parents of infants in the NICU. Journal Obstetric Gynecol Neonatal Nurse. 2017; 46(4): 576-87.
36. Ding X, Zhu L, Zhang R, Wang L, Wang T, Lotur JM. Effects of family-centred care interventions on preterm infants and parents in neonatal intensive care units: A systematic review and meta analysis of randomized controlled trials. Australian Critical Care. 2018; 32(1): 1-13.
37. Açıkgöz A, Ayvaz E. A Qualitative Study: Determination of the opinions and expectations of the families with infants treated at the newborn intensive care unit. Osmangazi Tıp Dergisi. 2019; 41(3): 271-8.
38. Carter JD, Mulder RT, Bartram AF, Darlow BA. Infants in a neonatal ıntensive care unit: Parental response. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2005; 90(2): 109-13.