Bir Kamu Üniversitesi Çalışanlarında Aktif ve Pasif Sigara İçicilik Durumu, Bağımlılık Düzeyi ve Değişim Aşamaları / Status of Active and Passive Smoking, Addiction Level and Stages of Change at a Public Unıversity Employees

Amaç: Bu çalışmanın amacı bir kamu üniversitesinde çalışanların aktif ve pasif sigara içicilik durumunu, bağımlılık düzeyini ve içinde bulunduğu değişimin aşamasını değerlendirmektir. Yöntem: Tanımlayıcı türden yapılan bu çalışmanın evrenini 2015-2016 öğretim yılında Türkiye’nin doğusunda bir üniversitede görev yapan akademik, idari ve diğer personeller oluşturdu. Evrenin tamamı örneklem kapsamına alınmış olup, 230 (evrenin %57.5’i) çalışandan elde edilen veriler değerlendirmeye alındı. Araştırmanın verileri “Üniversite Çalışanlarında Sigara Bağımlılığı Soru Formu”, “Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi” ve sigara için uyarlanmış “Değişim Aşamaları Testi ” kullanılarak toplandı. Elde edilen veriler, bilgisayar destekli SPSS 18.0 programında sayı, yüzdelikler ve önemlilik testi olarak da ki-kare kullanılarak analiz edildi. Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin %16.5’i ara sıra, %30.4 ünün düzenli olarak sigara içtiğini, %10.4’ü ev ortamında, %23.9’u ise iş yerinde pasif sigara dumanına maruz kaldığını ifade etti. Kadınlarda ve akademisyenlerde sigara içme oranları daha fazla iken, diğer çalışanların pasif sigara dumanına daha fazla maruz kaldığı görüldü (p<.05). Katılımcıların %37.6’sında orta düzeyde, %16.8’inde ise ileri düzeyde nikotin bağımlılığı olduğu ve %42.4’ünün sigara bırakma ile ilgili niyet öncesi aşamada ve %32.7’sinin niyet aşamasında olduğu saptandı. Sonuç: Bu çalışmada elde edilen bulgulara göre üniversite çalışanlarının yarıya yakını aktif sigara içicisi olup, yaklaşık her beş çalışandan birinin pasif sigara dumanına maruz kaldığı, kadınlarda ve akademisyenlerde sigara bağımlılığının daha fazla olduğu görüldü.

Anahtar Kelimeler:

sigara, prevelans

Status of Active and Passive Smoking, Addiction Level and Stages Of Change at a Public Unıversity Employees

Objective: The aim of this study was evaluated the status of active and passive smoking, the level of dependence and the stage of change that they were in at a public university. Method: The universe of this descriptive study was being composed of academic, administrative and other employees working in a university in the east of Turkey in the academic year of 2015-2016. All of the universe was included in the sample and 230 (% 57.5 of the universe) data obtained from the employees were evaluated. The data of the study were collected using the "Cigarette Dependency Questionnaire in University Personnel", "Fagerström Nicotine Dependence Test" and " The Stages of Change Test" adapted for smoking. The data were analyzed by using chi-square as the number, percentages and significance test entered into the computer-aided SPSS 18.0 program. Results: 16.5% of the employees participating in the study stated that they occasionally smoke 30.4% of their smoking regularly, 10.4% stated that they were exposed to passive smoking at work and 23.9% at the workplace. While smoking rates were higher in women and academics, workers were more exposed to passive smoking (p <.05). It was determined that 37.6% of participants had nicotine addiction at moderate level, 16.8% had advanced nicotine addiction and 42.4% were in the pre-intention stage of smoking cessation and 32.7% were in the intention stage of change. Conclusion: According to the findings obtained in this study, nearly half of the university employees were active smokers, one of every five employees was exposed to passive smoking and smoking habits were more frequent among women and academics

Keywords:

Smoking, prevelance,

PDF

___

1. World Health Organization (WHO). Global Report On Trends İn Prevalence Of Tobacco Smoking. 2015. [Updated 2015 March; cited 2017 May 18]. Available from: http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/156262/1/9789241564922_eng.pdf?ua=1 2. Sağlık Bakanlığı. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye 2012. Sağlık Bakanlığı, Ankara, 2014, Yayın No:948. 3. CDC. How Tobacco Smoke Causes Disease. 2010. [Updated 2016 May; cited 2017 May 18]. Available from: https://www.cdc.gov/tobacco/data_statistics/sgr/2010/consumer_booklet/pdfs/consumer.pdf 4. World Health Organization (WHO). Report on the Global Tobacco Epidemic. Geneva, 2008 5. Doğanay S, Sözmen K, Kalaça S, Ünal B. Türkiye’de toplumda sigara içme sıklığı nasıl değişiyor?. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 2012;10(2):93-115. 6. CDC. Second Hand Smoke (SHS) Facts. 2017. [Updated 2017 February; cited 2017 May 24]. Available from: https://www.cdc.gov/tobacco/data_statistics/fact_sheets/secondhand_smoke/general_facts/ 7. Battal S, Güneş G, Açık Y. Elazığ merkez bölgesinde kadınların çevresel sigara dumanına maruziyeti ve bu konudaki bilgi ve tutumları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2009;16(3):149-156. 8. Karatay G. Kars ili 4 no’lu sağlık ocağına kayıtlı 0-6 yaş aralığındaki bebek ve çocuklarda pasif sigara dumanı maruziyetinin belirlenmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;12(2):31-38. 9. Fagerstrom KO, Heatherton TF, Kozlowski LT. Nicotine addiction and its assessment. Ear Nose Throat J. 1992;69:763-767. 10. Uysal MA, Kadakal F, Karşidağ C, Bayram NG, Uysal O, Yilmaz V. Fagerström test for nicotine dependence: reliability in a Turkish sample and factor analysis. Tuberk Toraks 2004;52:115-121. 11. T.C. Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı (TÜİK). Küresel Yetişkin Tütün Araştırması, 2012. Sayı:13142, 31.08.2012. Erişim: www.tuik.gov.tr 12. Bektaş Uysal H, Yaşar MB, Sönmez Hulki M. Aydın’da sigara içiminin ve hipertansiyonla birlikteliğinin son 20 yıldaki değişimi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi2016;20(2):54-63. 13. Hiscock R, Bauld L, Amos A, Fidler JA, Munafò M. Socioeconomic status and smoking: A review. Ann N Y Acad Sci. 2012;1248:107-123. 14. WHO. World Health Statistics 2013. Geneva: World Health Press, 2013. 15. Barış SA, Yıldız F, Başyiğit İ, Boyacı H. Kocaeli'de sigara içme prevalansı. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2011;59(2):140-145. 16. Yanık M, Gencer M, Ceylan E, Altındağ A. Şanlıurfa'da "sarma tütün" kullanan bir grupta sosyodemografik özellikler ve bağımlılık düzeyleri. Bağımlılık Dergisi 2004;5(1):26-29. 17. Prochaska JO, DiClemente CC, Norcross JC. In search of how people change, application to addictive behaviours. American Psychologist 1992;47:1102-1114.