Niran ÇOBAN, Elif GEZGİNCİ, Sonay GÖKTAŞ

Amputasyon Bakımında Abdellah’ın Modelinin Kullanımı: Olgu Sunumu

Diyabet hastalarında oluşan ve iyileşmesi uzun zaman alan diyabetik ayak yaraları, bacaklarda arter tıkanması veya sinir uçlarında nöropati nedeniyle meydana gelir. Diyabetin en sık görülen komplikasyonu diyabetik ayak sendromu olup önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir. Cerrahi işlem planlanan hastada ameliyat öncesi, sırası ve sonrası hastanın fiziksel, psikolojik ve sosyal yönden değerlendirilmesi hemşirelik bakımında son derece önemlidir. Hemşirelik bakımının planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesinde bilimsel bilgi ışığında ilerleyerek uygun kuram modellerinin kullanılması gerekmektedir. Faye Glenn Abdellah hemşirelik kuramlarının temellendirilmesinde rol üstlenerek uygulanabilir ve anlaşılabilir 21 hemşirelik sorunu modelini geliştirmiştir. Amputasyon geçirmiş hastada Abdellah’ın 21 Hemşirelik Sorunu Modeli ile hemşirelik bakımını ele alan olgu sunumunda veriler yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen bulgular neticesinde Abdellah’ın kuramının amputasyon geçiren bireylerde hemşirelik bakımına yönelik kullanımı oldukça etkin bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

diyabetik ayak, hemşirelik bakımı, Amputasyon, hemşirelik teorisi

The Use of Abdellah’s Model in Amputation Care: A Case Report

Diabetic patients with diabetic foot wounds that take a long time to heal, arterial occlusion of the legs or neuropathy at the nerve endings. The most common complication of diabetes is diabetic foot syndrome, which is an important cause of morbidity and mortality.Physical, psychological and social evaluation of the patient before and after the surgery is extremely important in nursing care. In the planning and implementation and evaluation stages of nursing care, appropriate theory models should be used by advancing in the light of scientific knowledge. Faye Glenn Abdellah played a role in the developing of nursing theories and created 21 understandable nursing problems. In this case report which deals with nursing care with Abdellah's 21 Nursing Problem Model the data were collected by face to face interview technique. As a result of the findings, the use of Abdellah's theory for nursing care in amputated individuals was found to be very effective.

Keywords:

diabetic foot, nursing care, Amputation, nursing theory,

PDF

___

Allam, N.A., Megrin, A.A., & Alkerids, A. (2016). Faye Abdellah model to banishing social stigma of head lice among school students. Science Journal of Clinical Medicine, 5, 1-11.
Alligood, M.R. (Ed.). (2017). Theorists and Their Work 9th Edition. USA: Elsevier.
Anari, JB., & Donegan, D.J. (2017). A surgeon’s perspective on lower extremity amputation and rehabilitation. Journal of Orthopedic Research and Physiotherapy, 3, 2-6.
Andersson, M., & Deighan, F. (2006). Coping strategies in conjuction with amputation a literature study. Division For Health and Caring Sciencies, Karlstads University, 1-27.
Basavanthappa, B.T. (2007). Nursing Theories. 1st Edition. India: Jaypee Brothers Medical Publishers.
Carpenito-Moyet L.J. (Ed.) (2010). Hemşirelik Tanıları El Kitabı. F. Erdemir (Çev) 13. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
Durmaz Akyol, A., Deniz, A., ve Oksel E. (2018). Yaşlı bireyde düşme sonrası Abdellah’ın modeline göre hemşirelik bakımı: bir olgu sunumu. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi. 13, 104-118.
Dunkel, S.C., & Bennet, T.L. (1990). Diffrentiating the cognitive and behavioral aspects of social support, In: Sarason, B.R., Sarason, I.G., Pierce, G.R. (Eds.), Social Support: An Interactional View. USA: Wiley, 267-296.
El, Ö., ve Peker, Ö. (2001). Alt ekstremite amputasyonları ve rehabilitasyonu. Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation, 47(2), 28-37.
Karadağ, A., Çalışkan, N., ve Göçmen Baykara, Z. (Eds.). (2017). Hemşirelik Teorileri ve Modelleri. 1. Baskı. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık.
McCurry, M.K., Revel, M.H., & Roy, C., (2009). Knowledge for the good of the individual and society: linking philosophy, disciplinary goals, theory and practice. Nursing Philosophy. 11, 42-52.
Oğul, M., ve Erden, G. (2005). Amputasyonun psikososyal boyut. Ankara Üniversitesi Dikimevi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 7, 27-33.
Özkan, S. (2010). Kolorektal kanserli hastaya psikiyatrik ve psikososyal destek. Baykan A., Zorluoğlu, A. (Eds). Kolon ve Rektum Kanserleri. Türk Kolon ve Rektum Cerrahisi Derneği. İstanbul, 787-799.
Öznur, T. (2013). Çatışmayla ilişkili travmatik amputasyonların fiziksel rehabilitasyon sürecinde eşlik eden psikiyatrik sorunlar. Gülhane Tıp Dergisi, 55,332-341.
Şengün İnan, F., Üstün, B., ve Bademli, K., (2013). Türkiye’de kuram/ modele dayalı hemşirelik araştırmalarının incelemesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16, 132-139.
Şükür, E., Uyar, A. Ç., Özdemir, U., et al. (2018). The evaluation of the relation among age, amputation levels and the revisions. Medeniyet Medical Journal, 33, 10-16.
Sümer, A., Onur, E., Altınlı, E., ve ark. (2008). Alt ekstremite amputasyonlarında klinik deneyimlerimiz. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi, 15,187-190.
Taylor, S.E. (1991). Asymmetrical effects of positive and negative events: the mobilization-minimization hypothesis. Psychological Bulletin, 110, 67-85.
Velioğlu, P. (2012). Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. 2. Baskı, İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık.
Virani, A., Werunga, J., Ewashen, C., et al. (2015). Caring for patients with limb amputation. Nursing Standard, 30, 51-58.