Esra ÇETİN, Faik ÖZDENGÜL, Melda Pelin YARGIÇ, Leyla AYDIN

TIP FAKÜLTESİNDE ÇALIŞAN TIBBİ SEKRETERLERİN VE İDARİ PERSONELİN MESLEKİ DOYUMLARI, TÜKENMİŞLİKLERİ, DEPRESYON DÜZEYLERİ VE FİZİKSEL AKTİVİTE DÜZEYLERİ

Aynı tıp fakültesinde poliklinikte görev yapan tıbbi sekreterlerin ve idari personelin mesleki doyum, tükenmişlik, depresyon düzeyi ve fiziksel aktivite durumlarının değerlendirilip, bu parametrelerin iş tanımlarına (hasta ile görüşen – görüşmeyen) göre farklılık gösterip göstermediğinin araştırılması amaçlanmıştır.Çalışmaya toplam 96 poliklinik sekreteri ve idari personel dahil edilmiştir. Katılımcılara Minnesota İş Doyum Ölçeği, Maslach Tükenmişlik Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği, Uluslarası Fiziksel Aktivite Anketi -Kısa Form uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde R versiyon 3.5.1 kullanılmıştır. Her iki grup arasında Minnesota iş doyum ölçeği, Maslach tükenmişlik ölçeği ve Beck depresyon ölçeği puanları arasında anlamlı fark izlenmemiştir (sırasıyla p=0.56, p=0.55 ve p=0.49). Gruplar kendi içinde karşılaştırıldığında, Minnesota iş doyum ölçeğinin dışsal doyum puanının içsel doyum puanından düşük olduğu görülmüştür (p=0.02). Fiziksel aktiviteleri incelendiğinde haftalık MET-dakika’larının (Metabolic Equivalent of Task, görevin metabolik eşdeğeri) ortanca (çeyrekler açıklığı) değerleri tıbbi sekreterlerde 693 (1801.5), idari personelde 297 (1287), oturma sürelerinin medyan değerleri ise tıbbi sekreterlerde 300 (420), idari personelde 30 (360) olarak bulunmuştur (sırasıyla p=0.10 ve p=0.01). Poliklinik sekreterleri ile idari personelin iş doyumu, tükenmişlik ve depresyon düzeyinde anlamlı fark izlenmemesi, hasta ile birebir iletişim halinde olmanın bu parametreler açısından önemli bir belirleyen olmadığını düşündürmektedir. Özellikle tıbbi sekreterlerde mesai saatlerindeki fiziksel aktivite düzeylerinin yetersiz olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Depresyon, Fiziksel aktivite, mesleki doyum, tıp dakültesi personeli, tükenmişlik

JOB SATISFACTION, BURNOUT, DEPRESSION LEVEL AND PHYSICAL ACTIVITY LEVELS OF MEDICAL SECRETARY AND ADMINISTRATIVE STAFF WORKING IN MEDICAL FACULTY

nout, depression levels and physical activity of the outpatient medical secretaries and administrative staff working in the same medical faculty and to investigate the effect of job description on these parameters.A total of 96 outpatient secretaries and administrative staff were included in the study. Maslach Burnout Scale, Minnesota Satisfaction Scale, Beck Depression Scale, International Physical Activity Questionnaire-Short Form were applied to the participants. To evaluate the data was used R version 3.5.1. There was no difference between the scores of Beck Depression Scale, Maslach Burnout Scale and Minnesota Job Satisfaction Scale between two groups (respectively p=0.49, p=0.55 and p=0.56). The external satisfaction score of Minnesota satisfaction scale was lower than internal satisfaction scores within groups (p=0.02). Median (IQR) weekly MET-minutes (metabolic equivalent of task) were 693(1801.5) in secretaries, 297 (1287) in administrative staff, and median sitting time was 300 (420) in secretaries, and 30 (360) in administrative staff (p=0.10 and p=0.01, respectively). The similarity between the job satisfaction, burnout or depression levels of the secretaries and administrative staff suggests that one-to-one communication with the patient is not an important determinant for these parameters. Many of the medical secretaries had insufficient physical activity during work hours.

Keywords:

Depression, job satisfaction, medical faculty staff, physical activity, professional burnout,

PDF

___

1. Carrick M, Dunaway C. Fit matters : how to love your job. 241 p.
2. Sevimli F, İşcan ÖF. Bireysel ve İş Ortamına Ait Etkenler Açısından İş Doyumu. Ege Acad Rev. 2005;5(1):55–64. Available from: http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423877145.pdf
3. Kahraman G, Engin E, Dülgerler Ş, Öztürk E. Yoğun Bakım Hemşirelerinin İş Doyumları ve Etkileyen Faktörler. DEUHYO ED. 2011;4(1):12–8. Available from: http://www.deuhyoedergi.org
4. Akgündüz Y. Konaklama İşletmelerinde İş Doyumu, Yaşam Doyumu ve Öz Yeterlilik Arasındaki İlişkinin Analizi. Celal Bayar Üniversitesi Sos Bilim Derg. 2013;11(1). Available from: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/cbayarsos/article/view/5000056683
5. Gençtürk A, Memiş A. İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik Algıları ve İş Doyumlarının Demografik Faktörler Açısından İncelenmesi. İlköğretim Online. 2010;9(3). Available from: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ilkonline/article/view/5000038029
6. Demirel Y, Seçkin Z. Tükenmişlik ve üretkenlik karşıtı davranışlar arasındaki ilişkinin kavramsal boyutu. TİSK Akad. 2009;4(8):144–65. Available from: http://acikerisim.aksaray.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12451/1223?locale-attribute=tr#sthash.u40yWTti.dpbs
7. Mikolajczak M, Menil C, Luminet O. Explaining the protective effect of trait emotional intelligence regarding occupational stress: Exploration of emotional labour processes. J Res Pers. 2007;41(5):1107–17. Available from: https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0092656607000128
8. Aydemir O, Icelli I. Burnout: Risk Factors. In: Burnout for Experts [Internet]. Boston, MA: Springer US; 2013. p. 119–43. Available from: http://link.springer.com/10.1007/978-1-4614-4391-9_8
9. Köse S, Gülova AA. Tükenmişlik (Burnout): Türkiye’deki Genel Cerrahlara Yönelik Bir Araştırma. In: 14 Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı. Erzurum; 2006. p. 255–61.
10. Çankaya M. Özel Hastane Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeyleri ve Bir Alan Uygulaması. Vol. 3, International Journal of Academic Value Studies. 2017. Available from: www.javstudies.com
11. Akbolat M, Işık O, Karadağ M. Tıbbi Sekreterlerin Tükenmişlik ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarına İlişkin Bir Araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Derg. 2010;0(4):41–64. Available from: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ulikidince/article/view/5000118713
12. Akbolat M, Işık O. Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeyleri: Bir Kamu Hastanesi Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Derg. 2008;11(2):229–54. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/84701
13. Maslach C, Jackson S. Maslach burnout inventory manual, 2nd edition. Consult Psychol Press. 1986;
14. Taycan O, Kutlu L, Çimen S, Aydn N. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde depresyon ve tükenmişlik düzeyinin sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatr Derg. 2006;7(2):100–8.
15. Gülseren Ş, Karaduman E, Kültür S. Hemşire ve Teknisyenlerde Tükenmişlik Sendromu ve Depresif Belirti Düzeyi. Kriz Derg. 2000;1(8):027–38. Available from: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/21/75/749.pdf
16. Vural Ö, Eler S, Atalay Güzel N. Masa Başı Çalışanlarda Fiziksel Aktivite Düzeyi ve Yaşam Kalitesi İlişkisi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilim Derg. 2010;8(2):69–75. Available from: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/17/1535/16853.pdf
17. Erdoğan M, Certel Z, Güvenç A. Masa Başı Çalışanlarda Fiziksel Aktivite Düzeyi: Obezite ve Diğer Özelliklere Göre İncelenmesi (Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Örneği). Spor Hekim Derg. 2011;46:97–107.
18. Bulut S. Bir Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Görev Yapan Personelin Fiziksel Aktivite Düzeyi ve İlgili Faktörlerin Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi; 2010.
19. Strawbridge WJ. Physical Activity Reduces the Risk of Subsequent Depression for Older Adults. Am J Epidemiol. 2002;156(4):328–34. Available from: https://academic.oup.com/aje/article-lookup/doi/10.1093/aje/kwf047
20. Ströhle A. Physical activity, exercise, depression and anxiety disorders. J Neural Transm. 2009;116(6):777–84. Available from: http://link.springer.com/10.1007/s00702-008-0092-x
21. Toker S, Biron M. Job burnout and depression: Unraveling their temporal relationship and considering the role of physical activity. J Appl Psychol. 2012;97(3):699–710. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22229693
22. Özben Ş, Argun Y. İlköğretim Öğretmenlerinin Umutsuzluk ve Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma BİR ARAŞTIRMA. Ege Eğitim Derg. 2003;3(1). Available from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/egeefd/issue/4922/67332
23. Bilgin R, Emhan A, Bez Y. Sosyal Hizmet Kurumu Çalışanlarında İş Memnuniyeti, Tükenmişlik ve Depresyon: Diyarbakır İli Alan Araştırması. Electron J Soc Sci. 2011;10(38):210–28. Available from: www.esosder.org
24. Ergin C. Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması. In: VII Ulusal psikoloji kongresi bilimsel çalışmaları. 1992. p. 143–54.
25. Şıklar E, Tunalı D. Çalışanların Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi: Eskişehir Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sos Bilim Derg. 2015;(33). Available from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/4775/65768
26. Barut Y, Kalkan M. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Derg. 2002;14:65–76. 27. Beck A, Ward C, Mendelson M, Mock J, Erbaugh J. An inventory for measuring depression. Arch Gen Pschiatry. 1961;Jun(4):561–71.
28. Hisli N. Beck Depresyon Ölçeği’nin bir Türk örnekleminde geçerlilik ve güvenilirliği. Psikol Derg. 1988;6:118–22.
29. Weiss D, Dawis R, England GW, Lofquist LH. Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire [Internet]. University of Minnesota; 1967. Available from: http://vpr.psych.umn.edu/sites/vpr.dl.umn.edu/files/monograph_xxii_-_manual_for_the_mn_satisfaction_questionnaire.pdf
30. Özdayı N. Resmi ve özel liselerde çalışan öğretmenlerin iş tatmini ve iş stresinin karşılaştırılmalı analizi. Marmara Üniversitesi; 1995.
31. Craig C, Marshall A, Sjöström M, Bauman A, Booth M, Ainsworth B, et al. International Physical Activity Questionnaire: 12-Country Reliability and Validity. Med Sci Sport Exerc . 2003;35(8):1381–95. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12900694
32. IPAQ Research Committee. Guidelines for Data Processing and Analysis of the International Physical Activity Questionnaire (IPAQ). 2005. Available from: http://www.ipaq.ki.se/scoring.pdf
33. Öztürk M. Üniversitede eğitim-öğretim gören öğrencilerde uluslararası fiziksel aktivite anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi; 2005.
34. Team RC. R: A language and environment for statistical computing [Internet]. Vienna, Austria; 2018. Available from: https://www.r-project.org/.%0A
35. Alkan BM, Fidan F, Tosun A, Atalay S, Bozkurt S, Aksekili H, et al. Sağlık çalışanlarında kas-iskelet sorunları, yaşam kalitesi ve depresyon. Ege Tıp Derg. 2017;56(1):24–8. Available from: http://dergipark.gov.tr/doi/10.19161/etd.344294
36. Çöl M, Keklik A, Ocaktan ME. Abidinpaşa Sağlık Grup Başkanlığı’na Bağlı Sağlık Ocaklarında Çalışan Sağlık Personelinde Spielberger Durumluk ve Sürekli Kaygı Düzeyi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2002;1(55):21–8. Available from: http://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/737/
37. Yetim M. Sağlık Çalışanlarının Genel Sağlık Durumu Fiziksel Aktivite Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2017. Available from: http://katalog.marmara.edu.tr/veriler/yordambt/cokluortam/86011644-6A0B-2C4B-AB0D-8C85C9651D59/AF6A65F1-90A6-A146-8D3C-027312060C58.pdf
38. Haşıl Korkmaz N, Demirkan N. Hastanede Çalışan Sağlık Personellerinin Fiziksel Aktivite Düzeyinin Değerlendirilmesi. Sport Sci. 2017;12(4):52–62. Available from: http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2017.12.4.2B0111
39. Özdöl Y, Özdoğan EÇ, Özer K. Farklı Meslek Gruplarında Fiziksel Aktivite Düzeyi. Eurasian Res Sport Sci. 2018;3(1):44–56. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/eriss/issue/38429/445749
40. Chomistek AK, Manson JE, Stefanick ML, Lu B, Sands-Lincoln M, Going SB, et al. Relationship of Sedentary Behavior and Physical Activity to Incident Cardiovascular Disease. J Am Coll Cardiol . 2013;61(23):2346–54. Available from: https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0735109713014046
41. Erşan EE, Yildirim G, Doğan O, Doğan S. Sağlık çalışanlarının iş doyumu ve algılanan iş stresi ile aralarındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatr Derg . 2013 ;14:115–21. Available from: https://www.bibliomed.org/mnsfulltext/apd_14_02_05.pdf?t=1567761774
42. Kurçer MA. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi hekimlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi hekimlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri . 2005;2(3):10–5. Available from: http://web.harran.edu.tr/assets/uploads/sites/232/arsiv/20053.pdf
43. TEKİR Ö, ÇEVİK C, ARIK S, ÇETİN G. Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlik, İş Doyumu Düzeyleri ve Yaşam Doyumunun İncelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Derg . 2016 Aug 31 ;18(2):51–64. Available from: http://dergipark.gov.tr/doi/10.24938/kutfd.252677
44. Haran S, Özgüven DH, Ölmez Ş, Sayil I. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri ve Ankara Numune Hastanesi’nde Çalışan Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik Düzeyleri. Kriz Derg. ;6(1):75–84. Available from: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/21/65/623.pdf
45. Yeşi̇l A, Tamer AKER A, Sezgi̇n U. Hemodiyaliz Tedavisi Gören Hastalara Bakım Veren Ekipte Ruhsal Belirtiler. Düşünen Adam . 2009;22(1–4):9–17. Available from: https://www.ejmanager.com/mnstemps/43/1422010192222_1_4_2.pdf?t=1567760892