DİŞİ YAVRU SIÇANLARDA SOSYAL İZOLASYON STRESİNİN ÖĞRENMEYE ETKİSİ

Akut stres ile bilişsel fonksiyonlar arasındaki ilişki konusundaki birçok çalışmaya karşın sütten kesme dönemi sonundaki sosyal izolasyon stresinin yer bulma öğrenmesine etkileri konusunda bilinenler çok azdır. Bu çalışmada yer bulma öğrenmesinin; Wistar albino dişi yavru sıçanlarda yaşamlarının 28.-49. günleri arasında (sütten kesme sonrasında), günde 4 saat olacak şekilde uygulanan sosyal izolasyona maruz kalma ile etkilenip etkilenmeyeceği araştırıldı. Üç grup hayvan çalışıldı. 1. ön deneme grubu (n=5), 2. kontrol grubu (n=11), 3. sosyal izolasyon grubu (n=11): doğum sonrası 28. günden 49. güne kadar hergün günde bir defa , dört saat süreyle diğer bireylerden ayrılan sıçanların oluşturduğu grup. Sütten kesme sonrası dönemdeki 49 günlük yavru dişi Wistar albino sıçanlar (kontrol ve sosyal izolasyon grubu) yer bulma öğrenmesi için Morris Su Tankı ile test edildiler. Kontrol ve sosyal izolasyon grubundaki sıçanların kaçış platformunu bulma süreleri ve platformlu 1/2 ‘lik alanda geçirdikleri sürenin toplam sürenin yüzdesi cinsinden değerleri istatistiksel olarak analiz edildi. İstatistiksel analizler için tekrarlı ölçümlerde ANOVA (önemlilik düzeyi için p<0,05 kabul edilerek) ve unpaired t-testi (önemlilik düzeyi için p<0,05 kabul edilerek) kullanıldı. Çalışma sonunda, dişi yavru sıçanlarda sosyal izolasyon stresinin Morris Su Tankında yer bulma öğrenmesini değiştirmediği bulundu ve sosyal izolasyon stresinin yer bulma öğrenmesi üzerindeki etkilerinin stresin periyodu ve şiddeti ile ilişkili olduğu kanısına varıldı

Anahtar Kelimeler:

Sosyal izolasyon, rat , öğrenme, stres, Morris Su Tankı

Effects of Social Isolation Stress on Learning in Female Juvenile Rats

Despite extensive research on the relationship between acute stress and cognitive functions in adults little is known about the postweaning social isolation stress on spatial learning. This research investigated whether spatial learning would be altered in female juvenile Wistar albino rats exposed to a stressor: 4h social isolation daily at 28-49 days of age (after weaning). Three groups of animals were investigated. 1. preexperiment group (n=5), (2) normal controls (n=11), (3) social isolation group (n=11): rats which from postnatal 28 until postnatal 49, were seperated from the family one time per day for 4h. After weaning 49 day old female juvenile Wistar albino rats (control and social isolation groups) were tested in the Morris Water Maze for spatial learning. For the rats in the control and social isolation group, the total duration of time spent to find the platform and the duration of time spent in half area of the maze including the platform in a value representing the percentage in the total time were compared statistically. For statistical analysis, ANOVA for repeated measures (with criteria of p<0,05) and unpaired t-test (with criteria of p<0,05) were used. At the end of the study, it was found that spatial learning in the Morris Water Maze had not altered in female juvenile rats exposed to social isolation stress and it was concluded that the effect of social isolation stress on spatial learning was related to period and degree of stress

Keywords:

Social isolation, rats, learning, stress, Morris Water Maze,

PDF

___

Aktümsek A. Anatomi ve Fizyoloji. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara 2001, ss 106-107
Baltaş A, Baltaş Z. Stres ve Başa Çıkma Yolla- rı Remzi Kitabevi, İstanbul 2000, ss 23-25, 316-317
Koob GF. Corticotropin-releasing factor, norepinephrine and stress. Bıol Psychıat 1999, 46(9):1167-1180
Manschot SM, Biessels G-J, Cameron NE, Cotter MA, Kamal A, Kappelle LJ, et al. Angiotensin converting enzyme inhibition partially prevents deficits in water maze performance, hippocanpal synaptic plasticity and cerebral blood flow in streptozotocin diabetic rats. Braın Res 2003, 966(2):274-282
Wyss JM, Chambles BD, Kadish I, Groen VT. Age-related decline in water maze learning and memory in rats: Strain differences. Neurobıol Agıng 2000, 21(5):671-681
Hadges H. Maze Procedures: The radial arm and water maze compared. Cognitive Braın Res 1996, 3(3-4):167-181
Frisone DF, Frye CA, Zimmerberg B. Social isolation stres during the third week of life has age – dependent effects on spatial learning in rats. Behav Braın Res 2002, 128(2):153-160
Ladd CO, Huot RL, Thrivikraman KV, Nemeroff CB, Meaney MJ, Plotsky PM. Long- term behavioral and neuroendocrine adaptations to adverse early experience. Prog Braın Res 2000, 122: 81-103
Plotsky PM, Meaney MJ. Early postnatal experience alters hypothalamic corticotropin- releasing factor (CRF) Mrna, median eminence CRF contert and stres-induced release in adult rats. Mol Braın Res 1993, 18 (3):195-200
Sutton RE, Koob GF, Le Moal M, Rivier J, Vale W. Corticotropin-releasing factor (CRF) produces behavioral activation in rats. Nature 1982, 297(5864):331-333
Conrad CD, Magarinos AM, McEwen BS, Leodoux J.E. Repeated restraint stres favilitates fear conditioning independently of causing hippocampal CA3 dendritic atrophy. Behav Neuroscı 1999, 113(5): 902-913
Molina HM, Tellez AP, Perez GJ. Isolation rearing induced fear-like behavior without affecting learning abilities of Wistar rats. Prog Neuro-Psychoph/Bıol Psychıat 2001, 25(5): 1111-1123
Uysal N, Gönenç S, Şişman A.R, Açıkgöz O, Dayı A ve ark. Anneden ayrılma stresinin spasyal belleğe ve sonradan karşılaşılan akut stresin genç sıçan beyin dokularında antioksi- dan enzim aktiviteleri ile lipid peroksidasyonuna etkileri, Türkiye 28. Ulusal Fizyoloji Kongresi Bildiri Kitabı , Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir 24-27 Eylül 2002, s 13.
Wilson DA, Willner J, Kurz EM, Nadel A. Early handling increases hippocampal long term potentiation in young rats. Behav Braın Res 1986, 21(3): 223-227
Poe GR, Teed RGW, Insel N, White R, McNaughton BL, Barnes CA. Partial hippocampal inactivation: effects on spatial memory performance in aged and young rats. Behav Neuroscı 2000, 114(5): 940-9
Villarreal JS, Gonzalea LF, Berndt J, Barea REJ. Water maze training in aged rats: effects on brain metabolic capacity and behavior. Braın Res 2002, 939(1-2):43-51
Yang Y, Cao J, Xiong W, Zhang J, Zhov Q, et al. Both stress experience and age determine the impairment or enhancement effect of stres on spatial memory retrieval. J Endocrınol 2003, 178(1):45-54
Post RM, Weiss SR, Gabriele S. Transduction of psychosocial stress into the neurobiology of recurrent affective disorder. Am J Psychıat 1992, 999-1010
Shors JT, Chua C, Falduto J. Sex differences and opposite effects on dendritic spine densitiy in the male versus female hipocampus. J Neuroscı 2001, 21(16):6292-6297