Sinema ve Romanda Transhümanizm: “Blade Runner” Filmi ve “Neuromancer” Roman Örneği

İnsanlık, antik atalarından/ilkel aletler günümüze kadar/teknolojik hep teknik ve teknoloji ile yakın bir ilişki içinde olmuştur. İnsanlık, “teknik/techne” sürecinden “makine/mechane” daha sonra ise “teknoloji/technology” sürecine geçmiştir. Aleti inşa etme teknikken, güç edinmek için bir enerji türünü başka bir enerji türüne çeviren ve insanın yerini alan aygıtlar makine/leşme, düşünce ve bilimsellik ile makinenin entegre edilmesi ise teknolojidir. 20. yy.’da teknoloji, güç edinme ve mükemmellik anlayışına sahip insanlığın önemli bir unsuru ve varoluşunun parçası olmuştur. 21. yy.da ise insanlığın ayrılmaz bir parçası olacağı öngörülmektedir. Özellikle son yüz yılda bu mükemmellik ve anlayış arayışı, teknolojik yeniliği insanlık tarihinde daha önce görülmemiş bir oranda artırmıştır. Genetik, nanoteknoloji, nöroloji, moleküler biyoloji ve nörobilim vd. alanlardaki hızlı ilerlemeler transhümanizm olarak isimlendirilen bir süreci doğurmuştur. Yapay zekâ/YZ çalışmalarını da içeren transhümanist teknoloji, film ve romanlarda varlık bulmuştur. Transhümanizm, insanı ve içinde yaşadığı çevreyi dönüştüren bir süreç değil, bu süreci değerlendiren, kurgulaştıran ve model oluşturan felsefe, edebiyat ve sinema ile ilişkili olan bir süreçtir. Bu gerçeklikten hareket ederek bu çalışmada transhümanizmin ne olduğuna, transhümanizmin edebiyat ve sinemada olan iz düşümlerine değinilmiştir. Transhümanist temalara sahip bazı romanlara ve filmlere değinildikten sonra örneklem olarak seçilen R. Scott’un yönettiği “Blade Runner” filmi ve W. Gibbson’un “Neuromancer” romanının tahlilleri yapılarak, felsefî bir akım olan transhümanizm, roman ve film örnekleri üzerinden anlaşılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Transhümanizm, Sinema, Roman, Robot, YZ

PDF

___

Alqadi, K. (2015). Literature and Cinema. International Journal of Language and Literature, 3(1): 42-48. Becker, B. (2000). Siborgs, Agents, and Transhumanists: Crossing traditional borders of body and identity in the context of New technology. Leonardo, 33 (5): 361-365. Campa, R. (2015). Humans and Automata A Social Study of Robotics. Frankfurt: Peter Lang. Dağ, A. (2017). Hümanizmin Radikalleşmesi Olarak Transhümanizm. Felsefî Düşün, (9), 46-68. Davidson, C. (1996). Riviera's Golem, Haraway's cyborg: Reading "Neuromancer" as Baudrillard's simulation of crisis, science fiction studies. 23 (2), 188-198. Demircan, K. (2016). Aşkın insan üstün insana karşı. http://khosann.com/askin-insan-ustun-insana-karsi/ adresinden alınmıştır (2018, Şubat 02). Gibson, W. (2016). Neuromancer, Sergül Oğur (Çev.), İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları. Gibson, W. (1984). Neuromancer. US: Penguin Putnam İnc. Jones, C. G. (2014). Stealing kinship: Neuromancer and artificial intelligence. Science Fiction Studies, 41(1), 69-92. Kale, Ö. (2010). Edebiyat sinema ilişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (14), 266-275. Kaku, M. (2011). Physics of the Future: How science will shape human destiny and our daily lives by the year 2100, http://www.brautech.co.za/info/FuturePhysics.pdf. adresinden alınmıştır (2018, Şubat 22). May, N. (2014). Transhumanism in film. Degree of Master of Arts, UK: Wake Forest University. Pordzik, R. (2012). The Posthuman Future of Man: Anthropocentrism and the other of technology in Anglo-American science fiction. https://www.highbeam.com/doc/1G1-289359796.html adresinden alınmıştır (2018, Şubat 03). Raulerson, J. T. (2010). Singularities: Technoculture, transhumanism, and science fiction in the 21st century. Doktora Tezi, University of Iowa, Iowa. Samuelson, H., & Mossman, K. L. (2005). New perspectives on transhumanism. Samuelson, Mossman, K. L. (Editör), Building Better Humans? Refocusing the Debate on Transhumanism (s. 29-54) içinde, Frankfurt: Peter Lang. Shelley, M. (2017). Frankenstein ya da Modern Prometheus. Yiğit Yavuz (Çev.). İstanbul: İşbankası Yayınları. Şendündar, B. (2016). Varoluşçu bir başyapıt: Blade Runner. http://www.bilim kurgukulubu.com/sinema/bir-varolus-basyapiti-blade-runner adresinden alınmıştır (2018, Şubat 03) Verdoux, P. (2009). Transhumanism, Progress and the Future. Journal of evolution and technology, 20 (3), 49-69. Whitby, B. (2005). Yapay Zekâ, Çiğdem Karabağlı (Çev.), İstanbul: İletişim Yayıncılık. Yu, T. (2008). Oriental Cities, Postmodern Futures: "Naked Lunch, Blade Runner", And "Neuromancer". MELUS, 33 (4), 45-71.