LE GOÛT DU NÉANT (HİÇLİĞİN ZEVKİ)'NDE SÖYLEM DÜZEYİNDE OLUMSUZLUK

Çalışmamızda, Baudelaire'in Les Fleurs du Mal (Kötülük Çiçekleri)'indeki, Le Goût du Néant (Hiçliğin Zevki) başlıklı şiirinde söylem düzeyinde zevkten yoksunluğun bağlamsal karşılıkları ve bunları bir araya getiren olumsuzluğun yer aldığı yapılar irdelenmiş; böylece, sözcüklerin şiirdeki açılımları göz önünde tutularak yokluğun söylemde yüklendiği işlevler sorgulanmıştır. Bu şiirde sözcük düzeyinde sürdürülen bir olumsuzluk anlayışı ön plandadır: Ozanın işlediği olumsuzluğun sürece bağlı olarak izlediği gelişim eskiden/artık'lık bildiren bağlamsal ipuçlarında değerlendirilmiştir. Bu tasarım planı içerisinde, yokluğun kendine göre bir tadı olduğu ve bunu kanıtlamaya yönelik bağlama odaklanıldığı düşünülmektedir. Şiirdeki kullanımıyla, karşımızda bir süreç olarak yeni bir uzam-zamanın kurulduğuna tanık oluyoruz ve bu kez olumsuzluk belirleyicileriyle sağlanan bir olumsuzluk değil, sözcük düzeyinde kurulan bir olumsuzluk önerilmiştir. Şiirin öznesi, karşısındakiyle konuşurken bağıntı kuramı temelinde kendi arzusunu dile getirerek yokluğun özne/alıcı arasındaki bağıntılarını farklı bir konumda seslenme işleviyle etkinleştiriyor: bir at söylemi ve bağlamı içeriğinde gösterge kuramını öznenin edimlerine uygulayarak "artık yok" temelli özel bir olumsuzluk dili oluşturuluyor. Bu özel kullanım ozan tarafından bilinçle üretilmiş olumsuz bir söz varlığının şiirsel karşılığıdır: Ozan, şiirin bütününde artık/değil söylemini kullanarak bağlama dayalı anlamlar oluşturma sürecinde, kimi kez güçlü, kimi kez zayıf sezdirimlerle değişik önermeler kuruyor. Böylece, özneyi edimleri üzerinden betimleyen bir bağlamın söylemde nasıl etkinleştirildiği ve bunun şiirdeki işleyişi söz dizimi temelli yaklaşımlarla belirlenebilir, diye düşünüyoruz. Üstelik ozan, bu bağıntıyı söylemin edimsel yanını harekete geçiren üstdilsel olumsuz sözcük kullanımıyla sağlamaktadır. Şiirde tüm yaşamı olumsuzluğun hiç'li zevkiyle güçlendirerek Le Goût du Néant (Hiçliğin Zevki) olarak tasarlayan ozan olumsuzluğu çoğu kez içerik düzeyinde sözceleyen öznenin niyeti (at) örneği gözetilerek sürdürülmektedir. Ozan, gösterge ile kullanıcı ve bağlamı belirleyen işleyiş kuralları dışına çıkarak ve söz diziminde değişikliklere giderek buyuru bildirim veya dilek istek kipinde çekimlerken büyük bir beceriyle bize geçmiş yapıyı sezdirir ve bu yolla geçmişi güncele yakınlaştırır.

Anahtar Kelimeler:

Söylem çözümlemesi, olumsuz sözce ve edimsel işlevleri, sözcük/bağlam düzeyinde olumsuzluk, yokluk sözlüksel alanı, söz eylem, at örneği, sözlük bilgisi, Baudelaire'de olumsuzluk görünümleri

NEGATION IN BAUDELAIRE (CRAVING FOR OBLVION) AT THE LEVEL OF DISCOURSE

In this study, the structures involving negative utterances in Baudelaire’s poem Craving for Oblivion and the functions of the oblivion in the discourse was examined. In this poem, an understanding of negation at the word level is at the forefront. The negation discussed by the poet is evaluated through the contextual clues conveying pastness. In this context, it is thought that there is pleasure in oblivion and there is an effort to prove it. In the poem, it can be seen that a new space-time as a process is constructed and negativity at word level is suggested. By expressing his own desires basing on relevance theory, subject of the poem activates the relations between subject/receiver with the addressing function at a different position. A negation language is constructed by applying sign theory to subject pragmatics in the context of a horse discourse. This special usage is consciously constructed by the poet and it is the poetic equivalent of a negative vocabulary. The poet constructs some propositions by using the no longer/not discourse. Therefore, it is thought that how a context which defines subjects through acts is activated can be determined through syntax-based approaches. Moreover the poet can construct this relevance by negative word usage in the metalanguage which activates the pragmatic part of the discourse. Poet, who designs life as Le Gout du Nèant (Craving for Oblivion) in the poem, empowers life with the pleasure of negativity. This negativity is maintained in the horse example. The poet violates the rules which determine sign, sender and the context, makes changes in the syntax, implicates the past structure and by doing this he brings the past closer to the present.

Keywords:

Discourse analysis negative utterance and its pragmatics functions, nothing/else, speech act language of poetry, lexicon in the past, aspects of horse negation, illocution, structure of the pragmatics component, usage of the negation in Baudelaire,

___

Baudelaire, C. (2011). Les Fleurs du Mal, Paris: réimpression Éfélé de l'édition Poulet-Malassis et de Broise, 1861, BeQ, Kötülük Çiçekleri, 1. Sait Maden çevirisi, 2001, İstanbul:Çekirdek Yayınları, 2. Ahmet Necdet Çevirisi, 2001, İstanbul: Adam Yayınları, 3. Şiirler, 2004, www.antoloji.com.Kültür ve Sanat.
Baudelaire, C. (2009). Le Spleen de Paris, Les Paradis artificiels, Bookking International, Les Fleurs du mal suivies du Spleen de Paris: Éditions de Clairefontaine, 1947, La Guilde du Livre, Lausanne. Introduction, éclaircissements et notes de Blaise Allan, BeQ, Jean-Yves Dupuis, Paris/ Paris Sıkıntısı (Tahsin Yücel Çevirisi), 1984, İstanbul: Adam.
Bescherelle, (2008). La Grammaire pour tous, Paris:Hatier.
Budak, S. (2003). Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat.
Chomsky, N. (2001). Language and Mind, (Dil ve Zihin, Ahmet Kocaman çevirisi) Ankara: Ayraç.
Danon-Boileau, L. (1998). Le sujet de l'énonciation, Psychanalyse et linguistique, Réference et Enonciation, L'homme dans la Langue, Gap, Ophrys. Sözcelem Öznesi-Psikanaliz ve Dilbilim, Mehmet Baştürk çevirisi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları/ 2.Basım: 2007, Psikanaliz ve Dilbilim (Sözceleme Öznesi) Nisan, Ankara: De Ki Basım Yayım.
David-Ménard, M. (2005). Deleuze et la Psychanalyse, L'altercation, Paris: PUF.
Erhat, A. (1996) Mitoloji Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Greimas, A, J. (1972) Essais miotique Poétique, Paris: Larousse.
Greimas, A, J. et Courtes, J. (1979). Sémiotique, Dictionnaire Raisonné de la Théorie du Langage, Paris: Classiques Hachette.
Greimas, A, J. (1983) Şiirsel Söylem Kuramı Üstüne, Yazko çeviri 13, Temmuz-Ağustos: 157-161, (Mehmet Yalçın çevirisi).
Greimas, A, J. (1993). Yapısal Dilbilim ve Şiirbilim, (Çev. Tahsin Yücel), İstanbul: Birikim Dergisi 28-29, Yapısalcılık Özel Sayısı, ss. 93-98.
Hamilton, E. (2004) Mitologya, Ülkü Tamer çevirisi, İstanbul: Varlık.
Kocaman, A. (1996). Edimbilim Üzerine, Dilbilim Araştırmaları Dergisi, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi, ss.11-36.
Kocaman, A. (1971). Türkçede Kip Olgusu Üzerine Görüşler, Ankara: TDAY Belleten, s. 81-85.
Matthei, E&Roeper, T. (1988). Understanding and Producing Speech, Introduction à la Psycholinguistique, Traduit de l'américain par Ranka Bijeljac, Paris: Bordas.
Nacar-Logie, N. (2014). Dil Niyet Aidiyet, Ankara: Alter.
Necatigil, B. (2007). Mitologya, İstanbul: Kutupyıldızı Kitaplığı 9.
Le Nouveau Petit Robert (1993). Dictionnaire alphabétique et analogique de la langue française, Montréal, Canada.
Oxford (2014). Advanced Learner's Dictionary - 8th Edition, Oxford University Press.
Rifat, M. (1983). Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları, (Temel metinlerin çevirisi), İstanbul: Yazko.
Saraç, T. (1989) Fransızca-Türkçe Büyük Sözlük, İstanbul: Adam.
Todorov, T. (1979) Sémantique de la Poésie, Paris: Editions du Seuil.
Türk Dil Kurumu Sözlüğü (2007). Ankara: TDK, A-K/ L-Z, 2 Cilt.
Vardar, B. (1988). yönetiminde Güz N., Öztokat E., Senemoğlu O., Sözer E., Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: ABC.
Yetkiner, N-K. (2009) Çeviribilim Edimbilim İlişkisi Üzerine, İzmir: İzmir Ekonomi Üniversitesi.