Kuşlar Döndüğünde: Jorge Semprun’un Büyük Yolculuk ve Yazmak ya da Yaşamak başlıklı yapıtlarında doğa

İspanyol yazar, senarist ve siyaset adamı Jorge Semprun’un (1923-2011) büyük kısmını Fransızca olarak kaleme aldığı yapıtları genel olarak, İspanyol İç Savaşı’ndan İkinci Dünya Savaşı sonrasına uzanan bir tarihsel düzlemde, XX. yüzyılın büyük siyasal olaylarını ve karanlık yüzünü ele alır. İspanyol İç Savaşı’nın başlamasının ardından 1937 yılında ailesi ile birlikte Fransa’ya göç eden, İkinci Dünya Savaşı sırasında Direniş hareketine katılan ve 1943 yılında tutuklanarak Buchenwald Toplama Kampı’na gönderilen Semprun’un 1963’te yayımlanan Le grand voyage – Büyük Yolculuk ile 1994’te yayımlanan L’écriture ou la vie – Yazmak ya da Yaşamak başlıklı kitapları yazarın kamp deneyimini aktarmalarının yanı sıra insana, yaşama, ölüme ve şiddete dair kapsamlı bir sorgulama sunarlar. Birbirini tamamlayan metinler olarak okunabilecek bu anlatıların önemli özelliklerinden biri anlatıcının yaşadığı olaylara, ruhsal ve bedensel değişimlere eşlik eden doğa betimlemelerine yer vermeleridir. Mevsimler, iklim, gökyüzü, ormanlar, nehirler ve kuşlar bir yandan anlatıcının yaşadıklarını anlamlandırması sürecinde yol gösterici olurlarken diğer yandan duygular ve zihin üzerindeki etkileri ve çağrıştırdıkları sonsuzluk, hüzün, acı, mutluluk, özgürlük gibi kavramlar çerçevesinden umut ile umutsuzluk, yaşam ile ölüm arasında gidip gelen bir deneyimin ve sorgulamanın etkileyici bir yazınsal metne dönüştürülebilmesine aracılık ederler. Bu doğrultuda, bu çalışmada, Büyük Yolculuk ile Yazmak ya da Yaşamak başlıklı yapıtlarda, insan-doğa ilişkisi kapsamında, travmatik bir deneyimin sorgulanması ve yazıya aktarılması sürecinde doğa betimlemelerinin üstlendikleri simgesel anlamlar ve rolün incelenmesi amaçlanmıştır. 

When birds come back: Nature in The Long Voyage and Literature or Life by Jorge Semprun

The works of author, scriptwriter and politician Jorge Semprun (1923-2011), most of which were written primarily in French, pertains to the highly political events and the dark side of 20th century, covering the span from Spanish Civil War to the aftermath of World War II. Semprun fled with his family to France after the start of the Spanish Civil War in 1937, joined the French Resistance during World War II, for which he was arrested in 1943 and sent to Buchenwald Nazi Concentration Camp. Besides conveying the author’s personal experience at the Camp, his novels The Long Voyage and Literature or Life -published in 1963 and in 1994, respectively- introduce an extensive analysis of man, life, death and violence. One of the most important qualities of the narratives is the description of nature which accompanies the events and the physiological and psychological changes that the author has experienced. While the seasons, climate, the sky, the woods, the rivers and the birds guide the author to interpret what he has gone through, they also evoke concepts such as eternity, grief, pain, happiness and freedom, depicting an experience between life and death along with hope and despair. Thus, this paper aims at examining the figurative language and nature descriptions in the line of reasoning of a traumatic experience in the novels The Long Voyage and Literature or Life.

___

  • Benestroff, C. (2010). L’écriture ou la vie, une écriture résiliente. Littérature 159, 39-52. Doi 10.3917/litt.159.0039. Cortanze, G. (2008). Hayat Yazısı Jorge Semprun. Çev. Nükhet İzet. İstanbul: Doruk. Gürsel, N. (1985). Jorge Semprun ve Büyük Yolculuk. Büyük Yolculuk. İstanbul: Can. Pavis, M-C. (2016). Revenances et hantises dans les récits des camps de Jorge Semprun. Conserveries mémorielles, 18, Erişim adresi: http://journals.openedition.org/cm/2275. Pedrol-Aguilà, M. (2016). Présence nécessaire de l’art dans L’écriture ou la vie de Jorge Semprun. Çédille, revista de estudios franceses 12, 348-367. Erişim adresi: http://cedille.webs.ull.es/12/18pedrol.pdf. Semprun, J. (2006). Bir Ölü Lazım. Çev. Işık Ergüden. İstanbul: Can. Semprun, J. (1998). Yazmak ya da Yaşamak. Çev. İsmet Birkan. İstanbul: Can. Semprun, J. (1985). Büyük Yolculuk. Çev. Nedim Gürsel. İstanbul: Can. Semprun, J. ve Wiesel, E. (1995). Se taire est impossible. Paris: Éditions Mille et une nuits. Touret, M. (2004). “Jorge Semprun, le témoin inventif.” Le roman français au tournant du XXIe siècle. Ed. Marc Dambre, Aline Mura-Brunel ve Bruno Blanckeman. Paris: Presses Sorbonne Nouvelle, 103-114.