Hâlid Su‘ûd Ez-Zeyd, hayatı, edebi kişiliği ve eserleri
Hem yazar ve şair hem de araştırmacı ve tarihçi kimliğine sahip olan Hâlid Su‘ûd ez-Zeyd, Kuveyt Devleti’nin edebî ve kültürel alanda kalkınmasına hizmet eden en önemli şahsiyetlerden biridir. Modern Kuveyt toplumun tesisinde ve bu sürecin işleyişinde etkin ve önemli bir rol oynayan ez-Zeyd gerek kültürel gerekse edebî alanda pek çok faaliyet gerçekleştirmiştir. Bunlardan en önemlisi ve ilki Râbıtatu’l-udebâi’l-Kuveytiyyîn (Kuveytli Edebiyatçılar Derneği)’in kuruluşunda öncü isimlerden biri olmasıdır. Râbıtatu’l-udebâ tarafından çıkartılan el-Beyânu’l-Kuveytiyye adlı derginin yazı işleri müdürlüğü görevini de üstlenmiştir. Ayrıca derneğin düzenlemiş olduğu çok sayıda kültür ve edebiyat toplantısına öncülük ve ev sahipliği yapmış, bu toplantılarda sunmuş olduğu bildirilerle edebiyatın gelişimine önemli katkılar sağlamıştır. Genel anlamda Arap edebiyatı, özellikle de Kuveyt edebiyatı alanında yapmış olduğu çalışmalarla birçok ödüle layık görülmüştür. ez-Zeyd, şair kimliğiyle Kuveyt’te ve Arap dünyasında yaşanan siyasî sorunlara da sessiz kalmamış; I. Körfez Savaşı, Filistin meselesi, Yemen, Cezayir, Mısır ve Suriye’nin siyasi durumlarına dair düşüncelerini ve hissettiklerini çeşitli şiirlerinde dile getirmiştir. Yazar kimliğiyle Hâlid Su‘ûd ez-Zeyd’in mensûr eserlerine bakıldığında ise üslubunun sade ve akıcı olduğu, karşısındakini eğitme amacı güderek bir öğretmen edasıyla yazılarını kaleme aldığı görülmektedir. Bu çalışmada da Arap Körfezi’nin özellikle edebi ve kültürel alanda kalkınması için zamanının şartlarını zorlayarak çalışan ve çok yönlü bir şahsiyet olan Hâlid Su‘ûd ez-Zeyd’in edebi hayatı, eserlerinden referanslar gösterilerek ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler:
Hâlid Su‘ûd ez-Zeyd, Kuveyt, modern edebiyat, şiir, nesir
Khalid Saud Al-Zaid: The life, literary personality and the works
Khalid Saud al-Zaid is one of the most important writer, poet, and literature historian of Kuwait who played an important role to improve of Kuwaiti literature and culture. He also is considered as a pioneer of modern term in Kuwait. In addition to this, he was one of the founders of Association of Writers in Kuwait which helped development of modern Kuwaiti literature. When Association of Writers in Kuwait started to publish to al-Majalah al-Bayan al-Kuwaiti al-Zaid claimed responsibility of its chief-editorship and directed literary activities in Kuwait. He won a lot of awards thanks to his Works about modern Kuwaiti literature as ‘The Best Arab Writer’ with his book named Udaba al-Kuwait fi Karnain in 1982, ‘The Best Book’ thanks to his book named ‘Fahd al-Duwairy: Sheikh al-Qassaseen in Kuwait’ etc. As a poet, al-Zaid composed his poems about patriotism, problems of Arab nations such as Palestin, Yemen, Egypt, Syria and Algeria. Also, divine love and human love form his poem’s issues. While mentioning about divine love, it is possible to see impression of Islamic mysticism in his poems. As a writer, his wording is unsophisticated and fluent. He wrote his books and articles by the aim of teaching people. In his books which are about problems of literature and culture, al-Zaid follows a method occurring from observation, documentation and analysis. In this article, it will be mentioned about Kuwaiti writer and poet Khalid Saud al-Zaid and his literary life by referring to his poets and books. Thus, Kuwait’s modern term intellectual will be tried to be introduced to literature readers, researchers and academicians.
Keywords:
Khalid Saud al-Zaid, Kuwait, modern literature, poet, prose,
___
- Atvân, H., (1996), "Fî likâ’ me‘a Hâlid Su‘ûd ez-Zeyd-Hivâr", el-Beyânu’l-Kuveytiyye, Vol. 306, Kuwait: Râbıtatu’l-udebâi’l-Kuveytiyyîn, pp.67-72.
- Cuneydî Muhammed, Ş.- Habîb F. F., (2014), Talâ’i‘u’l-kuttâbi’l-kıssati’l-kasîra, Kuwait: Dâru’s-Sabâh li’n-neşr ve’t-tevzî.
- el-Haddâd, A. Y., (2012), "el-Bidâyâtu’ş-şi‘riyye li’ş-şâir Hâlid Su‘ûd ez-Zeyd", el-Beyânu’l-Kuveytiyye, Vol. 507, Kuwait: Râbıtatu’l-udebâi’l-Kuveytiyyîn pp.29-30.
- Halef, F., (1995), "el-Emsâlu’l-âmmiyye fi’l-Kuveyt", Dirâsât Kuveytiyye, Kuwait: Vizâratu’l-a‘lâm matba‘atu hukûmeti’l-Kuveyt, pp.72-75.
- Halef, F., (1995), "Abdullah Sinân: Muğanni’ş-şebâb", Dirâsât Kuveytiyye, pp.231-241......................
- Hızr, H., (2004), "Şurfe mutille alâ Seyf kâzime: Makâlât ve dirâsât edebiyye li’r-râhil Hâlid Su‘ûd ez-Zeyd", el-Beyânu’l-Kuveytiyye, Vol. 402, Kuwait: Râbıtatu’l-udebâi’l-Kuveytiyyîn, Kuwait: Vizâratu’l-a‘lâm matba‘atu hukûmeti’l-Kuveyt,pp.78-86.
- Îsâ, F., (1979), "er-Romansiyyetu’s-sûfiyye fî şi‘ri Hâlid Su‘ûd ez-Zeyd", el-Beyânu’l-Kuveytiyye, Vol. 282, Kuwait: Râbıtatu’l-udebâi’l-Kuveytiyyîn, pp. 91-103.
- Muhammed, I.A., (----), Beyne’l-kadîm ve’l-cedîd/Dirâsât fi’l-edeb ve’n-nakd, Egypt: Mektebetu’ş-şebâb.
- en-Nedevî, Ş. A. H., (2012), Ishâmâtu’l-Kuveyt fi’s-sekâfeti’l-Arabiyye (1950-2000), Kuwait: Merkezu’lbuhûs ve’d-dirâsâti’l-Kuveytiyye.
- er-Reyyân, H., (1993), "Fihrisu’l-mahtûtâti’l-Arabiyyeti’l-asliyye fî mektebeti Hâlid Su‘ûd ez-Zeyd", Âfâku’s-sekâfe ve’t-turâs, Vol, 1, Abu Dhabi: Juma al-Majid Centre for culture and heritage, pp. 58-61.
- er-Rumeydî, S. T., (2012), "Hâlid Su‘ûd ez-Zeyd: Râidu’l-emsâli’l-Kuveytiyye", el-Beyânu’l-Kuveyt, Vol. 507, Kuwait: Râbıtatu’l-udebâi’l-Kuveytiyyîn, pp. 54-55.
- Sâlih, L. M., (1996), Udebâ ve Edîbâtu’l-Kuveyt, Kuwait: Râbıtatu’l-udebâi’l-Kuveytiyyîn........................
- Sermînî, M. B., (2008), "Hâlid Su‘ûd ez-Zeyd el-feylesof fî mihrâbi’t-tasavvuf", el-Beyânu’l-Kuveytiyye, Vol. 459, Kuwait: Râbıtatu’l-udebâi’l-Kuveytiyyîn, pp.40-53.
- eş-Şattî, S., (2004), "Me‘a Hâlid Su‘ûd ez-Zeyd, Kırâ’a mucâvira li-rıhle îmâniyyefi’l-hayât ve’ş-şi‘r", el-Beyânu’l-Kuveytiyye, Vol. 402, Kuwait: Râbıtatu’l-udebâi’l-Kuveytiyyîn, pp.20-30.
- ez-Zeyd, H. S., (1966), "el-Hubbu’l-hazîn", Mecelletu’l-Arabî, Vol. 97, pp.76-79.................
- ez-Zeyd, H. S., (1980), Hâlid el-Ferec hayâtuhu ve âsâruhu, Kuwait: Şeriketu’r-rebî‘ân li’n-neşr ve’t-tevzî...................
- ez-Zeyd, H. S., (1982), Kasas yetîme fi’l-mecellâti’l-Kuveytiyye (1929-1955), Kuwait: Şeriketu’r-rebî‘ân li’n-neşr ve’t-tevzî.
- ez-Zeyd, H. S., (1983), Mesrahiyyât yetîme fi’s-sahâfeti’l-Kuveytiyye, Kuwait: Şeriketu’r-rebî‘ân li’n-neşr ve’t-tevzî.
- ez-Zeyd, H. S., (1983), Siyer ve Terâcim Halîciyye fi’l-mecellâti’l-Kuveytiyye, Kuwait: Şeriketu’r-rebî‘ân li’n-neşr ve’t-tevzî.
- ez-Zeyd, H. S., (1989), Dîvân Hâlid el-Ferec: el-Cuz’u’l-evvel ve’s-sânî (takdîm ve tahkîk)...................
- https://www.pressreader.com/kuwait/arab-times/20170801/282570198186340 (Online:22.02.2020).
- https://www.almoajam.org/lists/inner/2312 (Online:22.02.2020)...................
- https://www.almoajam.org/lists/inner/2312 (Online:22.02.2020)....................
- ISSN: 2148-7782
- Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
- Başlangıç: 2014
- Yayıncı: Yakup YILMAZ
Sayıdaki Diğer Makaleler
Edebî bir tür olarak falnâme ve mensûr bir Kur'ân falı örneği
Yabancı dil olarak Fransızca öğretiminde öğretmenin “motive edici" rolü
İrem ONURSAL AYIRIR, Yıldız FAKIOĞLU GÖKDUMAN
Hâlid Su‘ûd Ez-Zeyd, hayatı, edebi kişiliği ve eserleri
Çehov ve Bulgakov’un yazınsal çalışmalarında tıp dünyası