Bir dönem hakkında en az bilgiye sahip olanlar, şaşılacak biçimde, o dönemde yaşayanlardır. Geleceği şekillendirecek geçmişin önemli bölümünü anlamak ve tarihten ‘ders almak’ için realiteleri iyi analiz etmelidir. Geleceğe ilişkin uzun vadeli perspektif sağlayacak söz konusu analizlerin aygıtları kavramlardır. Aslı Yunanca kökenli olan ‘anakronizm’, tarihi vakıaların kendi zamanının veya döneminin bağlamından tamamen bağımsız ve ayrık araçlar/kavramlar ve bakış açılarıyla değerlendirilmesi anlamına gelir. Mesela anakronizmden uzak olmak; gelişen iletişim araçları sayesinde edindiğimiz “düşünce beyanı ve de bilgi edinme hakları” gözlükleriyle, M.S. X. yüzyıllarda yaşayan bir toplumun analiz edilemeyeceği gerçeğini kabul etmektir. Madalyonun diğer tarafı ise “trajik” bir hal almaktadır. İnsanlık tarihinde binlerce ve milyonlarca cana mal olmuş problemlerin aslında bazı kavramlarla nasıl çözülebileceği anlaşıldığında “şerefli bir hayatın”, “yaşayan/yaratılan hakkı” olduğunu geç kalmadan kavramamız gerekiyor.