Dijital Çağda Afet Yönetimi: Dijital Bölünme Perspektifinden Bir İnceleme

Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) hızla yaygınlaşmakta ve toplumun her kesimini her konuda etkisi altına almaktadır. Genel biçimiyle teknolojinin yararlarından faydalananlar ile faydalanmayanlar arasındaki uçurum olarak ifade edilen dijital (sayısal) bölünme kavramı, farklı koşullara sahip kişilerin, bilgi ve iletişim teknolojilerine erişim imkânı ile internet kullanım amaçlarına yönelik geniş bir konuyu kapsamaktadır. Kentsel alanlarda afet yönetimi alanında yapılan çalışmalar da bu kapsama dâhil edilmektedir. Pek çok faktörün ve disiplinin etkisinde şekillenen afet yönetimi alanında ülkemizde çeşitli projeler geliştirilmiştir. Ancak ulusal ve kentsel ölçekte yapılan çalışmaların afet durumunda kullanıcılara ulaşması konusunda sorunlar yaşanmaktadır. Çalışmada temel amaç, ülkemizde kentlerin afet konusundaki kırılganlığı ve hassasiyeti göz önünde bulundurularak yapılan BİT tabanlı uygulamaların daha çok kullanıcıya ulaşmamasının nedenlerinin irdelenmesi ve farklı eşitsizlikler nedeniyle gözlenen dijital uçurumun giderilmesi amacıyla politikalar üretilmesidir. Akademik yazın ve güncel uygulamalara yönelik yapılan araştırmalar kapsamında BİT tabanlı uygulamaların afet yönetiminde doğru ve etkin kullanılmasına yönelik çözüm önerileri ve politikalar üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Dijital bölünme, BİT, Eşitsizlik, Afet planlama, Kentsel kırılganlık

Disaster Management in the Digital Age: A Review from Digital Divide Perspective

Nowadays, information and communication technologies (ICT) are spreading rapidly and taking every part of the society under influence. The digital divide can be defined as the gap between those who benefit from the benefits of digital technology and those who cannot. It encompasses a wide range of individuals who are different in terms of socio-economic and geographical conditions, access to information and communication technologies, and the use of the Internet. In this context, there exist various studies related the disaster planning in urban areas. Various projects have been developed in our country in order to transfer spatial data to digital environment and to use it effectively in case of disaster by the authorities and citizens. However, there are problems in national and urban scale studies to reach the users in case of disaster. The main purpose of the study is to examine the reasons why the ICT-based applications are not reached to the users by considering the fragility and sensitivity of our cities in terms of disaster and to produce policies to eliminate the digital gap observed due to different inequalities. As part of comprehensive research in the academic literature and current applications, effective solutions proposals and also policies have been developed in terms of the usage of ICT-based applications in the disaster management correctly and efficiently.

Keywords:

Digital divide, ICT, Inequality, Disaster planning, Urban vulnerability,

PDF

___

1) Çalışkan, M., Mencik, Y. (2015). Değişen Dünyanın Yeni Yüzü: Sosyal Medya, Akademik Bakış Dergisi, 50, 254 – 277.
2) Dutta-Bergman, M.,(2005). Access to the Internet in the context of community participation and community satisfaction. New Media and Society 7, 89–109.
3) Goodchild, M.F., Glennon, J.A. (2010). Crowdsourcing geographic information for disaster response: a research frontier. Journal International Journal of Digital Earth, Volume 3, Issue:3, Pages: 231-241.
4) Goodchild, M.F., Li, L. (2012). Assuring the quality of volunteered geographic information. Spatial Statistics, Volume 1, May 2012, Pages 110-120.
5) Gürcan, F. (2015). Türkiye’de ve Dünyada Sayısal Bölünme. Uzmanlık Tezi, Kalkınma Bakanlığı, Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı, Ankara.
6) James, J. (2005). The global digital divide in the Internet: developed countries constructs and Third World realities. Journal of Information Science, 31 (2), pp. 114 - 123.
7) Karakulakoğlu, S.E., Uğurlu, Ö. (2015). Doğal Afet ve Acil Durumların Yönetiminde Sosyal Medya Kullanımı, İletişim Çalışmalarında Dijital Yaklaşımlar: Twitter, Heretik Yayıncılık, Ankara.
8) Korea Agency (2004). How to measure the digital divide, Korea Agency For Digital Opportunity and Promotion.
9) Mendoza, M., Poblete, B., Castşlo, C. (2010). Twitter under crisis: can we trust what we RT?. SOMA '10 Proceedings of the First Workshop on Social Media Analytics, Pages 71-79.
10) OECD (2001). Understanding the Digital Divide, Paris. https://doi.org/10.1787/236405667766.
11) Sayımer, İ. (2008), Sanal Ortamda Halkla İlişkiler, 1. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
12) E, Cervone G (2013). Improving remote sensing flood assessment using volunteered geographical data. Natural Hazards and Earth System Sciences 13(3):669–677.
13) Şahinsoy, K. (2017). Kriz Yönetimi Açısından Geleneksel ve Sosyal Medya, İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 36, 1-19.
14) TÜİK (2019). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması Sonuçları, http://www.bilgitoplumu.gov.tr/Documents/1/Diger/Bilgi_Toplumu_Istatistikleri_2011.pdf.
15) van Dijk, J. (2006). Digital divide research, achievements and shortcomings. Poetics, Volume 34, Issues 4–5, Pages 221-235.
16) Varol, N., Kırıkkaya, E.B. (2017). Afetler Karşısında Toplum Dirençliliği. Resilience, 1(1), 1-9.