İsmail Talih GÜVEN, Deniz GERÇEK

12759

Değirmendere’nin CBS Tabanlı Deprem Risk ve Erişebilirlik Analizi

Bu çalışmada, Değirmendere beldesinde, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) temelli, depreme yönelik afet yönetimi zarar azaltma amacıyla bir sistem geliştirilmiştir. Geliştirilen sistem için öncelikle bölgede yapılmış olan çalışmalar, 17 Ağustos 1999 depreminde bölgede oluşan zararlar ve sebepleri incelenmiş ve bölgede depremde yapıları etkileyen yerbilimleri verilerine dayanarak risk oranları ve yerbilimleri verilerinin alt kategorilerinin etki oranlarına göre alt risk oranları belirlenmiştir. Bölgenin depreme yönelik tehlike analizinin yapmakta kullanılan bu verilerin CBS ortamında değerlendirilebilmesi için Analitik Hiyerarşik Süreç (AHS) yöntemi ile ağırlıklandırılması yapılmıştır. Analiz birimi olarak ‘alan’ ı esas alan diğer CBS çalışmalardan farklı olarak, tüm veriler, yapı birimlerinin öznitelik değeri olarak CBS ortamına aktarılmıştır. Bölgede yaşayan nüfus ile ilgili demografik bilgiler Nüfus Vatandaşlık Genel Müdürlüğü’nden elde edilmiş ve yine yapılara ait veri olarak CBS ortamına aktarılmıştır.Sonrasında da CBS ortamında tehlike analizleri yapılarak bölgedeki riskli yapılar ve risk oranları belirlenmiştir. Diğer afet yönetimi çalışmalarından farklı olarak, riskli yapılarda yaşayan nüfus verileri de değerlendirilmiş ve bunlara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler:

Afet Yönetimi, Analitik Hiyerarşik Proses, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Zarar Azaltma

The GIS-Based Earthquake Risk and Accessibility Analysis of Değirmendere

A system is developed within Geographical Information Systems (GIS) with the aim of hazard mitigation of earthquakes in Değirmendere for disaster management. Initially, former studies conducted in the region have been examined; the damages during the earthquake on August 17, 1999 and their reasons have been investigated. Regarding the earth sciences data that affect buildings during an earthquake ratios of risk and in relation to degree of affect of sub-categories of these data to buildings during an earthquake have been identified. In order to be able to evaluate the risk analysis of the region for earthquakes within GIS, the weighting of these data have been realized with the method of Analytic Hierarchy Process (AHP). In contrast to other GIS studies which take regions as basic mapping unit, all data have been transferred into GIS medium as a attribute value for building entities. Demographic information on the residents of the region have been obtained from the General Directorate of Civil Registration and Nationality, and transferred into GIS medium as another value for each building. Afterwards, risk and network analyses have been conducted in GIS Medium, and the buildings under risk and their ratios have been determined. As a contrast to other studies of disaster management, demographic data of the population living in buildings under risk have also been evaluated and suggestions have been made for these cases.
Keywords:

Disaster Management, Analytic Hierarchy Process (AHP) Geographical Information Systems (GIS), Risk Analysis, Network Analysis, Hazard Mitigation,

PDF

___

  • Aksaraylı, M. (2005). Coğrafi Bilgi Sistemi Tabanlı Acil Afet Yönetim Sistemi İzmir İli Uygulaması. PhD, Dokuz Eylül.
  • Armenakis, C. and N. Nirupama (2012). "Prioritization of disaster risk in a community using GIS." Natural Hazards 66(1): 15-29.
  • Barka, A., H. S. Akyuz, E. Altunel, G. Sunal, Z. Cakir, A. Dikbas, B. Yerli, R. Armijo, B. Meyer, J. B. de Chabalier, T. Rockwell, J. R. Dolan, R. Hartleb, T. Dawson, S. Christofferson, A. Tucker, T. Fumal, R. Langridge, H. Stenner, W. Lettis, J. Bachhuber and W. Page (2002). "The surface rupture and slip distribution of the 17 August 1999 Izmit earthquake (M 7.4), North Anatolian fault." Bulletin of the Seismological Society of America 92(1): 43-60.
  • Basaran-Uysal, A., F. Sezen, S. Ozden and O. Karaca (2014). "Classification of residential areas according to physical vulnerability to natural hazards: a case study of Canakkale, Turkey." Disasters 38(1): 202-226.
  • Bjarnadottir, S., Y. Li and M. G. Stewart (2011). "Social vulnerability index for coastal communities at risk to hurricane hazard and a changing climate." Natural Hazards 59(2): 1055-1075.
  • Cannon, T. (1994). Vulnerability analysis and the explanation of 'natural' disasters. Disasters, Development and Environments. A. Varley. London, John Wiley and Sons Ltd: 13-30.
  • Carreño, M.-L., O. D. Cardona and A. H. Barbat (2006). "Urban Seismic Risk Evaluation: A Holistic Approach." Natural Hazards 40(1): 137-172.
  • Curtin, K. M. (2007). "Network Analysis in Geographic Information Science: Review, Assessment, and Projections." Cartography and Geographic Information Science 34(2): 103-111.
  • Cutter, S. L., B. J. Boruff and W. L. Shirley (2003). "Social vulnerability to environmental hazards." Social Science Quarterly 84(2): 242-261.
  • Davidson, R. (1997). "A Multidisciplinary Urban Earthquake Disaster Risk Index." Earthquake Spectra 13(2): 211-223.
  • Díez, E. and B. S. McIntosh (2009). "A review of the factors which influence the use and usefulness of information systems." Environmental Modelling & Software 24(5): 588-602.
  • Erdik, M., M. Demircioglu, K. Sesetyan, E. Durukal and B. Siyahi (2004). "Earthquake hazard in Marmara Region, Turkey." Soil Dynamics and Earthquake Engineering 24(8): 605-631.
  • FathiZahraei, M., G. Marthandan, M. Raman and A. Asadi (2014). "Reducing risks in crisis management by GIS adoption." Natural Hazards 76(1): 83-98. Girgin, S. (2011). "The natech events during the 17 August 1999 Kocaeli earthquake: aftermath and lessons learned." Natural Hazards and Earth System Science 11(4): 1129-1140.
  • Godschalk, D. R. (2003). "Urban Hazard Mitigation: Creating Resilient Cities." Natural Hazards Review 4(3): 136-143.
  • Gülhan, G., H. Ceylan and Y. Oral (2013). Ulaşım Talebinin Belirlenmesinde Erişebilirlik ve Arazi Kullanım Modellerinden Yararlanılması. 10. Ulaştırma Kongresi. İzmir, Türkiye: 47-55.
  • Güven, İ. T. (2016). Degirmendere’nin Yer Bilimleri ve Yapı Özelliklerine Göre CBS Tabanlı Deprem Risk Analizi. PhD, Kocaeli.
  • Kapucu, N., T. Arslan and F. Demiroz (2010). "Collaborative emergency management and national emergency management network." Disaster Prevention and Management: An International Journal 19(4): 452-468.
  • Karimzadeh, S., M. Miyajima, R. Hassanzadeh, R. Amiraslanzadeh and B. Kamel (2014). "A GIS-based seismic hazard, building vulnerability and human loss assessment for the earthquake scenario in Tabriz." Soil Dynamics and Earthquake Engineering 66: 263-280.
  • Kaygısız, Ö. (2006). "Erişilebilirlik ve trafik." Planlama 2006/1: 86-91.
  • Liu, X.-p., J.-q. Zhang, Z.-j. Tong and Y. Bao (2012). "GIS-based multi-dimensional risk assessment of the grassland fire in northern China." Natural Hazards 64(1): 381-395.
  • London, T. f. (2010). Measuring Public Transport Accessibility Levels.
  • Lorentz, J. F., M. L. Calijuri, E. G. Marques and A. C. Baptista (2016). "Multicriteria analysis applied to landslide susceptibility mapping." Natural Hazards 83(1): 41-52.
  • Moradi, M., M. R. Delavar and B. Moshiri (2014). "A GIS-based multi-criteria decision-making approach for seismic vulnerability assessment using quantifier-guided OWA operator: a case study of Tehran, Iran." Annals of GIS 21(3): 209-222.
  • Myers, J. H. and M. I. Alpert (1968). "Determinant Buying Attitudes - Meaning and Measurement." Journal of Marketing 32(4): 13-20.
  • Oosterom, P., S. Zlatanova, E. Fendel and G. Iglesias (2005). "The Adoption of Geo-information and Geographic Information Systems for Natural Disaster Risk Management by Local Authorities." 1009-1019.
  • Özalaybey, S., E. Zor, S. Ergintav and M. C. Tapırdamaz (2011). "Investigation of 3-D basin structures in the İzmit Bay area (Turkey) by single-station microtremor and gravimetric methods." Geophysical Journal International 186(2): 883-894.
  • Palchaudhuri, M. and S. Biswas (2016). "Application of AHP with GIS in drought risk assessment for Puruliya district, India." Natural Hazards 84(3): 1905-1920.
  • Rattan, A., A. Campese and C. Eden (2012). "MODELING WALKABILITY Automating analysis so it is easily repeated."
  • Saaty, T. L. (1977). "Scaling Method for Priorities in Hierarchical Structures." Journal of Mathematical Psychology 15(3): 234-281.
  • Sengezer, B. and E. Koc (2005). "A critical analysis of earthquakes and urban planning in Turkey." Disasters 29(2): 171-194.
  • Solway, L. (2004). "Reducing the effect of natural hazards on urban areas." Natural Disasters and Sustainable Development: 303-338.
  • Timor, M. (2011). Analitik Hiyerarşi Prosesi. İstanbul, Türkmen Kitapevi.
  • Yaralıoğlu, K. (2004). Uygulamada Karar Destek Yöntemleri. İzmir, İlkem Ofset.
Resilience-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2017
  • Yayıncı: Eskişehir Teknik Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Türkiye’deki Kömür Madeni Kazalarına İlişkin Değerlendirme

Leyla DERİN, Nehir VAROL, Sadi UYMAZ

Dirençliliğin Temeli

Seda KUNDAK

Değirmendere’nin CBS Tabanlı Deprem Risk ve Erişebilirlik Analizi

İsmail Talih GÜVEN, Deniz GERÇEK

Afet Zararlarının Azaltmasında Toplum Tabanlı Gözlemsel Mahalle Tehlike Analizi Eğitimi: Kocaeli Örneği

Serpil GERDAN, Ahmet ÖZDEMİR

Afetler Karşısında Toplum Dirençliliği

Nehir VAROL, Esma BULUŞ KIRIKKAYA

Okul Tabanlı Afet Eğitimi

Bülent ÖZMEN, Zeynep Didem İNCE