Unctad model rekabet kanunu ve muhtemel bir uluslararası rekabet anlaşmasına ulaşılmasındaki rolü
Son 20 yıl içerisinde rekabetin korunmasına ilişkin kanun çıkaran ülke sayısında belirgin bir artış gözlemlenmektedir. Çoğunlukla gelişmekte olan bu ülkeler rekabet kanunlarını hazırlarken ABD ve Avrupa Birliği gibi gelişmiş ülke veya toplulukların tecrübelerinden yararlanmaktadır. Rekabet kanunu çıkaran veya mevcut kanunlarını değiştiren ülkelerin dikkate aldıkları diğer bir kaynak ise UNCTAD gibi uluslararası kuruluşlar tarafından hazırlanan Model Rekabet Kanunlarıdır. UNCTAD Model Kanunu gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin tecrübeleri dikkate alınarak esnek yapıda hazırlanmıştır. Model Kanundan yararlanmak isteyen ülkeler, kanunu diledikleri değişiklikleri yaparak kullanma olanağına sahiptirler. Model Kanunun rekabetin korunması konusundaki yaklaşımını ise, kanunda yer verilen amaç, kapsam, tanımlamalar, rekabeti kısıtlayıcı anlaşma ve eylemler, hâkim durumun kötüye kullanılması ve birleşme ve devralmalar konusundaki düzenlemeleri yansıtmaktadır. Kanunun rekabetin korunmasına ilişkin yaklaşımının incelenmesi sırasında, birçok ülke rekabet kanununa mehaz teşkil eden ABD ve AB gibi gelişmiş ülke mevzuatları yanında, Türkiye ve yeri geldiğince diğer gelişme yolundaki ülkelerin rekabet düzenlemelerinin göz önüne alınması konunun anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Model Kanunun üye ülkeler tarafından benimsenmesi ve kanun yapma sürecinde kullanılması, üye ülkelerin mevzuatlarını yakınlaştıracaktır. Rekabet mevzuatı yakın olan ülkelerin ise uluslararası alanda gerçekleştirilecek müzakerelerde, pozisyonlarını birbirine yaklaştırmaları ve nihayetinde uluslararası bir rekabet anlaşması üzerinde uzlaşmaları kolay olabilecektir.
Unctad model law on competition and its role in a possible international competition agreement
Increasing number of countries has enacted competition laws over the past 20 years. In preparing their own laws, these countries, most of which are developing countries, benefit from the experiences of countries and communities such as United States and the European Union. The other source that the countries take into account in issuing or changing competition laws is the model competition laws, prepared by the international organizations like UNCTAD. UNCTAD Model Law has been prepared in a flexible structure, by taking into consideration of the experiences of the developed and developing countries. Countries, who wish to benefit from the Model Law, have the possibility to use it by making the changes as they wish. Articles with regard to objective, scope, definitions, restrictive agreements, abuse of dominant position, mergers and acquisitions reflect the general approach of the Model law on the protection of competition. Taking into consideration developed countries’ legislations, such as the US’s and EU’s, which serve as a source to many countries’ competition laws, as well as the Turkish and other developing countries’ competition regulations, would help to understand the general approach of the Model law on the protection of competition. Adoption or the use Model law by the member countries during the law=making process, will make member countries legislations closer. Member countries, which own close competition legislations, would easily bring the positions closer to each other during the negotiations in international arena and ultimately may easily compromise on an international competition agreement.
___
- AKINCI, A. (2001), Rekabetin Yatay Kısıtlanması, Rekabet Kurumu Lisansüstü Tez Serisi No:5, Ankara.
- AMERICAN BAR ASSOCIATION SECTION OF ANTITRUST LAW (1991), Report of the Special Committee on International Antitrust, http://www.abanet.org/antitrust/atcomments/1991/reports/1991_Full_Report. pdf, Son Erişim Tarihi: 01.10.2010. ASLAN, Y. (1999), Amerikan Rekabet Hukuku Sistemi, Rekabet Kurumu Perşembe Konferansları.
- ASLAN, Y. (2007), Rekabet Hukuku, Genişletilmi6 4. Baskı, Bursa.
- ASÇIOĞLU ÖZ, G. (2000), Avrupa Topluluğu ve Türk Rekabet Hukukunda Hakim Durumun Kötüye Kullanılması, Rekabet Kurumu Yayın No 51, Ankara.
- CALKINS, S. (2007), Competition Law in the United States of America, Wayne State University Law School Legal Studies Research Paper Series No. 07=14.
- ÇATALCALI, T. (2003), Kartel Teorisi, İhracat Kartelleri ve Kriz Kartelleri, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezi, Ankara.
- DIS TİCARET MÜSTESARLIĞI (2003), Türkiye Açısından Değerlendirme DTÖ V. Bakanlar Konferansı Cancun (1014 Eylül 2003), http://www.dtm.gov.tr/dtmweb/index.cfm?action=detay&yayinID=156&icerikI D=259&dil=TR, Son Erişim Tarihi: 10.07.2010.
- DPT (2007), Dokuzuncu Kalkınma Planı, Rekabet Hukuku ve Politikaları Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
- EZRACHI, A. (2004), The Role of Voluntary Frameworks In Multinational Cooperation Over Merger Control, George Washington International Law Review, No: 36.
- FOX, E. (1997a), Rekabet Hukukunun Önemi ve Küreselle6en Dünyadaki Yeri, Rekabet Kurumu Perşembe Konferansları.
- FOX, E. (1997b), “US and EU Competition Law: A Comparison”, J. David Richardson and Edward M. Graham (Ed.), Global Competition Policy içinde.
- GÜVEN, P. (2008), Rekabet Hukuku, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara. KACZOROWSKA, A. (2008), European Union Law, RoutledgeCavendish Publishing, London and New York.
- KARAKOÇ, O. (2003), Rekabet Kurallarının Uluslararasılaşması Süreci ve Uluslararası Örgütler, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezi, Ankara.
- KOÇ, A. (2005), Rekabet Hukukunda Seçici Dağıtım Anlaşmaları, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezi, Ankara.
- KORAH, V. (2006) Cases and Materials on EU Competition Law, Third Edition, Hart Publishing, OxfordPortland Oregon.
- KUDRLE, R.T (2007), “The Globalization of Competition Policy”, Sushil Vachani (Ed), Transformations in Global Governance: Implications for Multinationals and Stakeholders içinde, s. 2248.
- LEE, C. (2004) Model Competition Laws: The World BankOECD and UNCTAD Approaches Compared, Centre for Regulation and Competition International Conference, http://www.competitionregulation.org.uk/conferences/southafrica04/lee.pdf, Son Erişim Tarihi: 28.07.2010.
- MATSUSHITA, M. (1997), Reflections on Copetition Policy/Law in the Framework of the WTO, International Antitrust Law&Policy: Fordham Corporate Law 1997 içinde, s. 3151.
- NICHOLSON, M.W. (2008), An Antitrust Law Index For Empirical Analysis Of International Competition Policy, Journal Of Competition Law And Economics, No. 4 (4), s. 10091029.
- OECD (1986a), Revised Recommendation of the Council Concerning Co= operation Between Member Countries on Restrictive Business Practices Affecting International Trade, C(86)44 (Final).
- OECD (1986b), Recommendation of the Council Concerning Co=operation BetweenMember Countries on Potential Conflict between Competition and Trade Policies, C(86)65(Final).
- OECD (1998), Recommendation of the OECD Council Concerning Effective Action Against Hard Core Cartels, C(98)35/Final.
- OECD (2004), United StatesReport on Competition Law and Institutions, http://www.oecd.org/dataoecd/11/53/34427452.pdf, Son Erişim Tarihi: 18.07.2010, Paris.
- OECD (2005), Competition Law and Policy in the European Union http://www.oecd.org/dataoecd/7/41/35908641.pdf, Son Erişim Tarihi: 18.07.2010.
- PETERSMAN, E.U (1999), Competitionoriented Reforms of the WTO World Trade SystemProposals and Policy Options, (editor Roger Zach), Towards WTO Competition Rules, Kluwer Law International. Kanunlar İtilafı, Ankara.
- UNCTAD (1998), Report of the Intergovernmental Group of Experts on Competition Law and Policy on its first session, TD/B/COM.2/13, TD/B/COM.2/CLP/5, Geneva, http://www.unctad.org/en/docs/c2 clp98d5.pdf, Son Erişim Tarihi: 15.07.2010.
- ÜNLÜSOY, K. (2003), Rekabet Hukukunda Bağlama Anlaşmaları, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezi, Ankara.
- WALLER, S.W. (1997), The Internationalization of Antitrust Enforcement, Boston University Law Review 343, No 77, International Competition Law, A New Dimension For The Wto?, Cambridge University Pres.
- WEATHERILL, S. (2005) Cases and Materials on EU Law, 7th Edition, Oxford University Pres.
- WOOD, P.D. (19941995), Internationalization of Antitrust Law: Options for the Future; DePaul L. Rev. 1289, No 44.
- WORLD BANK and OECD (1999), A Framework for the Design and Implementation of Competition Law and Policy, (Dünya Bankası/OECD Model Kanunu)
- http://www.oecd.org/document/24/0,3343,en_2649_34535_1916760_1_1_1_1,0 0.html, Washington, D.C., Paris, Son Erişim Tarihi: 29.09.2009. WORLD TRADE ORGANIZATION (1996), Singapore Ministerial Declaration, WT/MIN(96)/Dec.
- WORLD TRADE ORGANIZATION (2001), Doha Ministerial Declaration, WT/MIN(01)/DEC/1.
- WORLD TRADE ORGANIZATION (2003), Cancun Ministerial Declaration, WT/MIN(03)/20.
- WORLD TRADE ORGANIZATION (2004), Doha Work Programme Decision, Adopted by the General Council on 1 August 2004, WT/L/579. YANIK, M. (2003), Rekabet Hukukunun Hakim Durum ve Hakim Durumun Kötüye Kullanılması Uygulamalarında Piyasa Giriş Engelleri, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezi, Ankara.
- YAVUZ, S. (2003), Amerikan Antitröst Hukukunda Yeniden Satış Fiyatının Belirlenmesi Sorunu: “Per se” veya “Rule of reason”, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezi, Ankara.
- ZACH, R. (1999), Towards WTO Competition Rules, Key Issues and Comments on the Wto Report (1998) on Trade and Competition, Kluwer Law International.
- ISSN: 1302-552X
- Yayın Aralığı: Yılda 5 Sayı
- Başlangıç: 2000
- Yayıncı: Rekabet Kurumu