10.Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabında “Ahlaki Tutum ve Davranışlar” Ünitesinin Ahlaki Beceriler Açısından İncelenmesi

Günümüzde pek çok gelişim ve hızlı değişimlere şahit olmaktayız. Söz konusu değişim ve gelişimlere cevap verebilmek adına eğitim alanında da yeni adımlar atılmaktadır. Beceri temelli eğitim yaklaşımının öğretim programlarında kendine yer bulması da atılan yeni adımlar neticesindedir. Beceri temelli eğitim, eğitim sürecinde söylem ile eylem arasındaki farkı gidermeyi hedefleyen bir yaklaşımdır. Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretim programlarında da beceri temelli eğitim yaklaşımının benimsenmesiyle birlikte beceri temelli bir ahlak eğitimi gündeme gelmiştir. Beceri temelli ahlak eğitiminde hedef öğrencilerde ahlaki kişiliği ulaşmaktadır ve bu ahlaki kişilik ahlaki becerilerin bireyde bulunmasıyla var olmaktadır. Bu bağlamda çalışmamızın amacı din kültürü ve ahlak bilgisi dersi 10.sınıf ünitelerinden “Ahlaki Tutum ve Davranışlar” ünitesi kazanımları, hazırlık soruları, etkinlikleri ve metinlerinin ahlaki beceriler ile ilişkisini, Meydan (2021) tarafından geliştirilen becerilere dayalı ahlak eğitimi modeline göre oluşturulan tema ve kodlar göz önünde bulundurularak ortaya koymaktır. Söz konusu ilişki incelenirken doküman analizi yöntemine başvurulmuştur. Sonuçlar program ve ders kitaplarının ahlaki yargı becerisine odaklanırken duyuşsal ve davranışsal becerileri ihmal ettiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Ahlaki Beceri, Ahlaki Karakter, Beceri, Beceri Temelli Eğitim, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi

PDF

___

Aksoy, Gökhan - Taşkın, Gökhan. “Öğretim Programlarının Değişmesini Etkileyen Faktörlerin, Sosyal Bilgiler ve Fen Bilimleri Dersi Müfredatlarını Etkileme Boyutu”. Milli Eğitim 48/224 (2019), 75-99.
Altan, Mustafa Zülküf. “Eğitim Çoklu Zekâ Kuramı ve Çoklu Zekâ Kuramında Onuncu Boyut: Ahlakî Zekâ””. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 22/1 (2012), 137-144.
Blasi, Augusto. “Emotions and Moral Motivation”. Journal for the Theory of Social Behaviour 20/1 (1999), 1-19.
Clarken, Rodner H. “Moral Intelligence in The Schools”. ed. Rodner Clarken. Annual Meeting of The Michigan Academy of Science, 1-7.
Comenius Lifelong Learning Programme. “KEYS Etkin Yeterlilik Temelli Öğrenim İçin Ana Yöntemler Araştırma Raporu”, 2015. Erişim 26 Kasım 2022. http://www.keysproject.eu/index.php/tr/keys-outcomes/documents/summary/4-documents/86-keys-arastirma-raportu
Çağrıcı, Mustafa. Ana Hatlarıyla İslam Ahlakı. İstanbul: Ensar Neşriyat, 10.Baskı., 2017.
Doğan, Recai. Ortaöğretim 10.Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı. Ankara: Gezegen Yayıncılık, 2022.
Kaymakcan, Recep - Meydan, Hasan. Ahlak Değerler ve Eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları, 3.Baskı., 2020.
Kerschenstainer, George. Karakter Kavramı ve Terbiyesi. çev. Halil Fikret Kanad. Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 1977.
Kıral, Bilgen. “Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi”. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8/15 (2020), 170-189.
Kohlberg, Lawrence - Hersh, Richard. “Moral Development: A Review of the Theory”. Theory into Practice 16/2 (1977), 53-59.
Lickona, Thomas. Educating for Character: How Our Schools Can Teach Respect and Responsibility. New York: Bantham Books, 1991.
Lilja, Annika - Osbeck, Christina. “Understanding, Acting, Verbalizing And Persevering: Swedish Teachers’ Perspectives on Important Ethical Competences for Students”. Journal of Moral Education 49/4 (2020), 512-528.
MEB. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı(Ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. Sınıflar)”. Milli Eğitim Bakanlığı, 2018. Milli Eğitim Bakanlığı.
MEB. “Milli Eğitim Kalite Çerçevesi”. Milli Eğitim Bakanlığı. Milli Eğitim Bakanlığı.
Medeni̇, Elif. “Din Eğitiminde Yeni Bir Yaklaşım: Yeterlilik Modelleri ve Eğitim Standartları -Almanya ve Avusturya Örneğinin Türkiye’ye Uyarlanabilirliği-”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 13/2 (2013), 9-22.
Meydan, Hasan. “Bir Beceri Olarak Ahlak ve Eğitimi: Ahlaki Gelişim Kuramlarına Dayalı Bir İnceleme”, ts. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilted/issue/63142/890349
Narvaez, Darcia. “İnsani ve Ahlaki Gelişim: Erdem Gelişimine Bilişsel ve Nörobiyolojik Bakışlar”. çev. Cengiz Şeker. Ahlak ve Karakter Eğitimi El Kitabı. ed. Larry Nucci - Darcia Narvaez. 325-340. İstanbul: Edam Yayınları, 2019.
Öncül, Remzi. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2000.
Özdemir, Murat. “Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 11/1 (2010), 323-343.
Rest, James R. vd. “A Neo-Kohlbergian Approach to Morality Research”. Journal of Moral Education 29/4 (2000), 381-395.
Rest, R. James. “A Psychologist Looks at the Teaching of Ethics”. The Hasting Center Report 12/1 (ubat 1982), 29-36.
Samancı, Osman - Uçan, Ziya. “Çocuklarda Sosyal Beceri Eğitimi”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 21/1 (2017), 281-288.
Tekin, İshak. “Ahlak Eğitiminde Beceri Merkezli Öğrenme”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20 (Nisan 2019), 259-287.