Reyhani ve Çobanoğlu'nun Şiirlerinde Avrupa'ya Çalışmaya Giden Anadolu İnsanının Meseleleri

Türkler tarih boyunca birçok farklı coğrafyada yaşamış ve hüküm sürmüştür. Çok güçlü ve sarsılmaz bir kültür birikimine sahip Türkler, bu coğrafyalarda da kendi kültürlerini ve geleneklerini muhafaza etmeyi başarmıştır. Avrupa’ya çalışmak için giden Türklerin de kendi kültürlerinden ve manevi yaşayış alanlarından uzak kalmaları türlü meseleler doğurmuştur. Evlerinden, doğup büyüdüğü topraklarından çok uzakta olan vatandaşlarımızın bu meselelerini bizlere nakleden en önemli kaynaklardan biri âşık şiiridir. Avrupa’ya turnelere gitmiş olan Âşık Yaşar Reyhani ve Âşık Murat Çobanoğlu bizzat yerinde yaptıkları tespitleri şiirlerine taşımıştır. Ayrıca Anadolu köylerinin imkânları kısıtlı, çetin ve mücadeleci yaşamıyla büyümüş olmaları geride kalanların neler hissettiğini, neler düşündüğünü ve neler yaşadığını yakinen görme imkânı sunmuştur. Bu çalışmada Çobanoğlu’nun ve Reyhani’nin bütün şiirleri taranmış ve çalışma için Reyhani’nin on dokuz, Çobanoğlu’nun on bir şiirinden faydalanılmıştır. Şiirlerin yalnızca ilgili dörtlükleri kullanılmış olup diğer dörtlükler yazılmamıştır.

___

  • Artun, Erman (2018), “Türk Halk Edebiyatına Giriş, Edebiyat Tarihi/Metinler”, Adana: 13. basım, Karahan Kitabevi.
  • Aşır, Ayşe (2009), “Âşık Yaşar Reyhani – Hayatı ve Sosyal Konulu Şiirlerinin İncelenmesi” Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
  • Boratav, Pertev Naili (2019), “100 Soruda Halk Edebiyatı”, Ankara: 5. basım, Bilge Su Yayıncılık.
  • Düzgün, Dilaver (1997), “Âşık Yaşar Reyhani Hayatı, Sanatı ve Şiirlerinden Seçmeler”, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
  • Günay, Umay (2015), “Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi”, Ankara: 8. basım, Akçağ Yayınları.
  • Kafkasyalı, Ali (1998), “Âşık Murat Çobanoğlu Hayatı-Sanatı-Eserleri”, Ankara.
  • Kafkasyalı, Ali (2005), “Batı Avrupa’ya Giden Türklerin Sosyal ve Kültürel Meselelerinin Anadolu Âşık Edebiyatına Yansıması”, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Prof. Dr. M. Fahrettin Kırzıoğlu Özel Sayısı, Sayı 28.
  • Kaplan, Mehmet (1990), “Cumhuriyet Devri Türk Şiiri”, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Karaalioğlu, Seyit Kemal (1973), “Türk Edebiyatı Tarihi” İstanbul: İnkılap Aka Kitabevleri.
  • Öztelli, Cahit (1955), “Saz Şairleri, (XIV. – XVII.) yüzyıllar”, İstanbul: Varlık Yayınları.