Kars-Boğatepe Köyü Geleneksel Halk Hekimliği: Bitkisel Emler

Halk şifacılığı insanoğlunun tarih sahnesine çıkışından itibaren halk tecrübesine dayanarak ortaya çıkmış ve çok çeşitli kaynaklardan beslenerek günümüze kadar ulaşmış geleneksel bir sağaltma yöntemidir. Bu kaynaklar arasında dini-sihri uygulamalarla birlikte bitkisel ve hayvansal yöntemler geleneksel tedavi şekillerinin ana izleğini oluşturur. Toplumun “arkaik bilinç ”inde yer edinmiş atadan kalma bu pratikler, şifahi ortamda ve genellikle aile büyüklerinin inisiyasyon metoduyla halk tecrübesine aktarılır. Bu çalışmada, Boğatepe köyündeki halk hekimliği uygulamaları bitkisel ‘em’ler üzerinden incelenmiştir. Yaklaşık 650 tür bitkinin doğal yetişme alanı olan yörede, yabani bitkileri çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanan yöre halkı, bu bitkilerden sadece bir kısmını kullanmaktadır. Yörede yetişen bitkiler, yerli halk tarafından şifalı veya yabani ot olarak değerlendirilip adlandırılmakta ve şifalı bilinen bitkiler yabani otlardan ayırt edilmektedir. Özellikle yöre halkının 35 kadar bitkinin adını bildiği ve bunlardan bazılarını ise belli hastalıkların tedavisinde kullandığı görülür. Çalışmada, yöresel adlarının da zikredildiği bu bitkilerin neler olduğu, halk ilacı olarak bitkilerin hazırlanış usulleri ve hazırlanan bu ilaçların hangi hastalıklarda kullanıldığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Anahtar kelimeler: Boğatepe Köyü, halk inanışı, halk hekimliği, em, bitkisel emler.