1467’DE MUHAMMED ADLI BİR MÜELLİFİN YAZDIĞI MANZUM SÎRET’TE TAHKİYE VE BİR ANLATIM TEKNİĞİ OLARAK “DİR” KULLANIMI

Sîret, genel olarak Hz. Peygamber’in hayatını konu alan bilim dalı olup bu konuda yazılan eserlerin adıdır. Bugün daha ziyade sîret yerine, onun çokluk şekli olan siyer kelimesi teklik anlamda kullanılmaktadır. Siyer; “davranış, hâl, yol, âdet, Hz. Muhammed’in hayatı ve hayatını konu alan bilim dalı ve bu dalda yazılan eser” vb. anlamlara gelmektedir. Sîret/siyerlerde, Hz. Peygamber’in hayatı çeşitli konu ve başlıklar altında anlatılmaktadır. Başta sözlü olarak anlatılan ve daha sonra yazıya geçirilen dinî/kahramanlık hikâyeleri ve bunlar arasında yer alan sîret metinleri önemli yer tutmaktadır. Bu çalışmada 872’de [1467] Muhammed adlı bir müellifin yazdığı ve çeşitli bölüm ve vakalardan oluşa manzum Sîret’te; tahkiye/öyküleme ele alınacaktır. Daha sonra bir anlatım tekniği olarak “dir” kullanımı üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Sîret/siyer, sözlü hikâye, tahkiye, bakış açısı, anlatım tekniği, “dir” kullanımı.

PDF

___

Türk Dil Kurumu Yayınları (2009), Türkçe Sözlük, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu.
Levend, A. S. (1984), Türk Edebiyatı Tarihi, Ankara: Türk Dil Kurumu Basımevi.
Sağlık, Ş. (2009), “Halk Hikâyelerinde Tahkiye Tekniği ve Kurgu”, Hece-Öykü Dosya Türk Halk Hikâyeciliği I, 32: 48-57.
Esir, H. A. (2019), “XV. Yüzyılda Muhammed Tarafından Yazılan Manzum Sîret’in Nüshaları- I”, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 41(1): 63-88.
Esir, H. A. (2019), “XV. yüzyılda Muhammed tarafından yazılan manzum Sîret’ten bahseden çalışmalar ve Sîret’in nüsha kayıtları-II”, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 41(2): 107-130.
Esir, H. A. (2019), “1467 Yılında Muhammed Adli Bir Müellif Tarafından Manzum Olarak Yazılan Sîret’te Türkçe Söz Varlığı”, XI. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun, 1087-1098.
Esir, H. A. (2021), “1467’de Muhammed Adlı Bir Müellifin Yazdığı Manzum Sîret’te Müellifin Kim Olduğu Meselesi”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 72: 133-158.