Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Milletlerarası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Konvansiyonu’nun Medeni Usul ve İcra-İflas Hukuku Açısından Değerlendirilmesi

Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Milletlerarası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Konvansiyonu (“Konvansiyon”) 07.08.2019 tarihinde Singapur’da imzaya açılmıştır. 25.02.2021 tarih ve 7282 sayılı Kanunla Türkiye’nin de ilk imzalayan ülkeler arasında bulunduğu Konvansiyon’un onaylanması uygun bulunmuş; 21.04.2021 tarih ve 3866 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile de onaylanmasına karar verilmiştir. Türk mevzuatının bir parçası haline gelecek olan/gelen Konvansiyon, iç hukuk bakımından cevaplanması gereken çeşitli soruları da beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada Konvansiyon, Türk Medeni Usul ve İcra-İflas Hukuku açısından bir değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Bu kapsamda, ilk olarak, (1) Konvansiyon’da yer alan düzenlemeler ((a) Konvansiyon’un uygulama alanı, (b) sulh anlaşmalarını yerine getirme yükümlülüğü ve hukuki yollara başvuru ile (c) hukuki yollara başvurunun reddi sebepleri) hakkında bilgi verilecek; ardından, (2) Türk hukukuna göre yürütülen arabuluculuk faaliyetleri neticesinde düzenlenen sulh anlaşmalarının Konvansiyon’un uygulama alanına girip girmediği ve (3) Konvansiyon’a taraf bir devlette yürütülen arabuluculuk faaliyetleri sonunda düzenlenen sulh anlaşmalarının Türk Medeni Usul ve İcra-İflas Hukuku bağlamında nasıl değerlendirilmesi gerektiği ((a) sulh anlaşmasının hukuki niteliği ve sonuçları, (b) arabuluculuğa elverişlilik ve (c) dava şartı olarak etkisi) meseleleri tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Milletlerarası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Konvansiyonu, Arabuluculuk, Sulh Anlaşması, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Milletlerarası Ticari Uyuşmazlıklar

Legal Assessment of the United Nations Convention on International Settlement Agreements Resulting from Mediation Regarding Civil Procedure and Enforcement-Bankruptcy Law

The signing ceremony of the United Nations Convention on International Settlement Agreements Resulting from Mediation was held in Singapore on 07 August 2019. As per the Law No. 7282 regarding the Approval of the United Nations Convention on International Settlement Agreements Resulting from Mediation dated 25 February 2021, the Turkish Parliament deemed approval of the Convention suitable, and Presidential Decree No. 3866 dated 21 April 2021 approved the Convention. The Singapore Convention on Mediation, which [would] became part of Turkish legislation carries some questions in terms of domestic law. This study will assess the Convention in light of Turkish Civil Procedure and Enforcement-Bankruptcy Law. In this context, the study will first provide (1) some information with respect to regulations in the Convention such as (a) the scope of the Convention’s application, (b) the enforcement of and reliance on settlement agreements, and (c) groundsforrefusing to grantrelief, and then discussesthe issues of (2) whether or not the Convention applies to settlement agreements resulting from mediation conducted according to Turkish law and (3) how settlement agreements resulting from mediation conducted in a foreign contracting state should be evaluated under Turkish Civil Procedure and Enforcement-Bankruptcy Law regarding (a) the legal nature of settlement agreements and their consequences, (b) the ability to be subject to mediation, and (c) the effect of settlement agreements as a cause of action.

Keywords:

United Nations Convention on International Settlement Agreements Resulting from Mediation, mediation, settlement agreement, alternative dispute resolution, international commercial disputes,

PDF

___

------- Türk Hukuk Lûgatı (4th edn, Başbakanlık Basımevi 1998). google scholar
Abou El Faraq M S, ‘The Enforcement of Settlement Agreements Resulting From Mediation - Qatari Perspective’ (2017) 19 Asian Business Lawyer 49 < heinonline.org, Erişim Tarihi 06.02.2022 >. google scholar
Akalın Ş [ve başk.], Türkçe Sözlük (11th edn, Türk Dil Kurumu 2011). google scholar
Alangoya Y, Medeni Usul Hukukunda Tahkimin Niteliği ve Denetlenmesi (Fakülteler Matbaası 1973). google scholar
Apaydın E, ‘Avukatlık Sözleşmesi’ in Ali Cem Budak (ed.), Avukatlık ve Noterlik Hukuku (Filiz Kitabevi 2021) 91. google scholar
Arslan R, Yılmaz E, Taşpınar Ayvaz S and Hanağası E, Medeni Usul Hukuku (7th edn, Yetkin 2021). google scholar
Atamer K, Deniz Ticareti Hukuku I (On İki Levha 2017). google scholar
Aydemir F, Türk Hukukunda Tahkim Sözleşmesi (On İki Levha 2017). google scholar
Azaklı Arslan B, Medeni Usul Hukuku Açısından Zorunlu Arabuluculuk (Yetkin 2018). google scholar
Belgesay M R, İcra ve İflas Kanunu’nun Değişen Maddeler Şerhi (Fakülteler Matbaası 1966). google scholar
Budak A C (ed.), Avukatlık ve Noterlik Hukuku (Filiz Kitabevi 2021). google scholar
Budak A C, ‘Res Judicata in Civil Proceedings in Common Law and Civilian Systems with Special Reference to Turkish and English Law’ (1992) 11 (3) Civil Justice Quarterly 261. google scholar
Budak A C, ‘Ticari Davalarda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk’ (2019) 15 (42) Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku Dergisi 25. google scholar
Budak A C and Karaaslan V, ‘Avukatın Hak ve Yetkileri’ in Ali Cem Budak (ed.), Avukatlık ve Noterlik Hukuku (Filiz Kitabevi 2021) 31. google scholar
Budak A C and Varol Karaaslan, Medeni Usul Hukuku (5th edn, Filiz Kitabevi 2021). google scholar
Büyükay F, Arabuluculuk Anlaşma Belgesi ve İcra Edilebilirlik Şerhi (Adalet 2018). google scholar
Chong S Y and Steffek F, ‘Enforcement of International Settlement Agreements Resulting from Mediation under the Singapore Convention - Private International Law Issues in Perspective’ (2019) (31) Singapore Academy of Law Journal, Special Issue 448 < ink.library.smu.edu.sg > Erişim Tarihi 27.01.2022. google scholar
Chua E, ‘Enforcement of International Mediated Settlement Agreements in Asia: A Path Towards Convergence’ (2019) 15 (1) Asian International Arbitration Journal 1 < papers.ssrn.com > Erişim Tarihi 27.01.2022. google scholar
Chua E, ‘The Singapore Convention on Mediation - A Brighter Future for Asian Dispute Resolution’ (2019) (1) Asian Journal of International Law 1 < papers.ssrn.com > Erişim Tarihi 27.01.2022. google scholar
Çelikel A and Erdem B B, Milletlerarası Özel Hukuk (17th edn, Beta 2021). google scholar
Doğan V, Milletlerarası Özel Hukuk (Seçkin 2010). google scholar
Dür O, Arabuluculuk Faaliyeti ve Arabulucuların Hak ve Yükümlülükleri (Adalet 2017). google scholar
Ekşi N, ‘Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Milletlerarası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Konvansiyonu (Singapur Konvansiyonu)’ (2020) 9 (1) Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi 27. google scholar
Ekşi N, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Tahkim (Beta 2013). google scholar
Ekşi N, Yabancı Gemilerin İhtiyati Haczi (2nd edn, Beta 2004). google scholar
Ener M A, ‘Singapur Konvansiyonu: Arabuluculuk Anlaşmalarının New York Konvansiyonu’ (2019) 23 (4) Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 227. google scholar
Erkan M, Arabuluculuk ve Singapur Sözleşmesi (On İki Levha 2020). google scholar
Erdoğan E and Cömert B, ‘Arabuluculuk Sonunda Hazırlanan Anlaşma Belgesinin Hukuki Niteliği ve Anlaşma Belgesine Karşı Başvurulabilecek Hukuki Çareler’ (2018) 13 (138) Terazi Hukuk Dergisi 27. google scholar
Erdoğan E, ‘Milletlerarası Arabuluculuk Anlaşma Belgelerinin İcrasına İlişkin BM Sözleşmesinin (Singapur Sözleşmesi) Değerlendirilmesi’ in Arabuluculuğun Geliştirilmesi Sempozyumu Ankara - 6-7 Aralık 2018 189. google scholar
Ertekin E and Karataş İ, Uygulamada İhtiyari Tahkim ve Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizi Tanınması (Yetkin 1997). google scholar
Fırat E, Özel Kanunlarda Düzenlenen İlâm Niteliğinde Belgeler (Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi 2015) < tez.yok.gov.tr > Erişim Tarihi 27.01.2022. google scholar
Giray F K, ‘Tenfize İlişkin Üç Soru: Tenfize Konu Yabancı İlâmın Hukuk Devletinden Sadır Olması Gerekir Mi? Arabuluculuk Neticesinde Yapılan Sulh Anlaşması Tenfiz Edilebilir Mi? Yabancı Mahkemeden Sadır Ödeme Emri Kararı Tenfiz Edilebilir Mi?’, (2019) 39(2), Public and Private International Law Bulletin 609 < dergipark.org.tr > Erişim Tarihi 23.04.2022. google scholar
Giray F K, ‘Arabuluculuk Kanunu’nun Uygulamasında Karşılaşılabilecek Sorunlar’, in Ceyda Süral and Ekin Ömeroğlu (eds), Türkiye’de Arabuluculuk Nasıl Etkin ve Başarılı Bir Hale Gelir? (Seçkin 2015) 117. google scholar
Güzel P, ‘Taşınmaz Üzerinde Geri Alım Hakkı’ (2020) 11 (1) İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 242. google scholar
Huysal B, Milletlerarası Ticari Tahkimde Tahkime Elverişlilik (Vedat 2010). google scholar
İlhan H A, Tahkim Sözleşmesinin Geçerliliği (Adalet 2016). google scholar
Karaaslan V, ‘Avukatın Ödevleri’ in Ali Cem Budak (ed.), Avukatlık ve Noterlik Hukuku (Filiz Kitabevi 2021) 61. google scholar
Karauz A K, Sulh Sözleşmesi (Adalet 2014). google scholar
Karslı A, Medeni Muhakeme Hukuku (5th edn, Filiz 2020). google scholar
Kılıçoğlu A, ‘Taşınmaz Satımında Şekil ve Hakkın Kötüye Kullanılması’ (1981) 38 (1) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 209. google scholar
Koçyiğit İ and Bulur A, Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk (Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığı Yayını 2019) < adb.adalet.gov.tr > Erişim Tarihi 05.02.2022. google scholar
Kuru B, Hukuk Muhakemeleri Usulü, Cilt 6 (6th edn, Demir Demir 2001). google scholar
Memiş A B, Ticari Uyuşmazlıklar Arabuluculuk Usulü (Seçkin 2019). google scholar
Nomer E and Şanlı C, Devletler Hususi Hukuku (18th edn, Beta 2010). google scholar
Nomer E, Devletler Hususi Hukuku (23rd edn, Beta 2021). google scholar
Önen E, Medeni Yargılama Hukukunda Sulh (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 1972). google scholar
Özbek M S, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü Cilt 2 (4th edn, Yetkin 2016). google scholar
Özbek M S, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (5th edn, Yetkin 2022). google scholar
Özcan M N, Osmanlıca Türkçe Sözlük (8th edn, İnkilap Kitabevi 1997). google scholar
Özekes M, ‘Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları’ in Hakan Pekcanıtez, Muhammet Özekes, Mine Akkan and Hülya Taş Korkmaz (eds), Medeni Usul Hukuku, Cilt 3 (15th edn, On İki Levha 2017) 2801. google scholar
Özel S, ‘Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Milletlerarası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Sözleşmesi: Singapur Konvansiyonu’ (2019) 25 (2) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Prof. Dr. Ferit Hakan Baykal Armağanı 1190. google scholar
Özel S, ‘Zorunlu Arabuluculuğun Adalete Erişim Hakkı Çerçevesinde İrdelenmesi’ (2020) 40 (2) Public and Private International Law Bulletin, Prof. Dr. Cemal Şanlı’ya Armağan 867. google scholar
Özkan I and Tütüncübaşı U, Uluslararası Usul Hukuku (Adalet 2017). google scholar
Özmumcu S, Arabuluculuk Modelleri (On İki Levha 2021). google scholar
Özmumcu S, ‘Karşılaştırmalı Hukuk ve Türk Hukuku Açısından Zorunlu Arabuluculuk Sistemine Genel Bir Bakış’ (2016) 74 (2) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 807 Erişim Tarihi 24.04.2022. google scholar
Özmumcu S, Uzak Doğu’da Arabuluculuk Anlayışı ile Türk Hukuk Sisteminde Arabuluculuk Kurumuna Genel Bir Bakış (On İki Levha 2013). google scholar
Özön M N, Osmanlıca Türkçe Sözlük (8th edn, İnkilap Kitabevi 1997). google scholar
Özsunay E, ‘Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Uluslararası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Sözleşmesi: Singapur Arabuluculuk Sözleşmesi Türk Hukukuyla Uyumu Bakımından Bir Değerlendirme’ (2019) 93 (3) İstanbul Barosu Dergisi 31. google scholar
Öztekin G, ‘İsbat Hukuku ve Delillere Uygulanacak Hukuk Hakkında Görüşler’ (2011) 9 Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 37. google scholar
Pekcanıtez H, Özekes M, Akkan M and Taş Korkmaz H (eds), Medeni Usul Hukuku, Cilt 3 (15th edn, On İki Levha 2017). google scholar
Pürselim H S, ‘Yabancılık İçeren Arabuluculuk Usulü ve Bağlayıcılığı Hakkında Düşünceler’ (2014) 20 (2) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 3 < openaccess. marmara.edu.tr > Erişim Tarihi 23.04.2022. google scholar
Pürselim Arning S, ‘Zorunlu Arabuluculuk Faaliyetinin Yabancılık Unsuru İçeren Uyuşmazlıklara Etkisi’ in Ceyda Süral Efeçınar and Mehmet Ertan Yardım (eds), Ticari Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk (Seçkin 2019) 79. google scholar
Postacıoğlu İ E and Altay S, Medeni Usul Hukuku Dersleri (Vedat 2015). google scholar
Postacıoğlu İ E, Medeni Usul Hukuku Dersleri (6th edn, Sulhi Garan Matbaası 1975). google scholar
Sarısözen M S, Avukatlık Hukukunda Uzlaştırma (Yetkin 2011). google scholar
Schnabel T, ‘The Singapore Convention on Mediation: A Framework for the Cross-Border Recognition and Enforcement of Mediated Settlements’ (2019) 19 (1) Pepperdine Dispute Resolution Law Journal 1 < papers.ssrn.com > Erişim Tarihi 27.01.2022. google scholar
Sussman E, ‘The Singapore Convention Promoting the Enforcement and Recognition of International Mediated Settlement Agreements’ (2018) (3) ICC Dispute Resolution Bulletin 42 < sussmanadr. com > Erişim Tarihi 27.01.2022. google scholar
Süral Efeçınar C and Yardım M E (eds), Ticari Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk (Seçkin 2019). google scholar
Şanlı C, Esen E and Ataman-Figanmeşe İ, Milletlerarası Özel Hukuk (7th edn, Beta 2019). google scholar
Şanlı C, Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları (7th edn, Beta 2019). google scholar
Tanrıver S, İlamlı İcra Takibinin Dayanakları ve İcranın İadesi (Yetkin 1996). google scholar
Tanrıver S, Medeni Usul Hukuku Cilt 1 (4th edn, Yetkin 2021). google scholar
Taşpolat Tuğsavul M, Türk Hukukunda Arabuluculuk (Yetkin 2012). google scholar
Umar B, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi (2nd edn, Yetkin 2014). google scholar
Üstündağ S, Medeni Yargılama Hukuku, Cilt 1-2 (7th edn, Yazarın Kendi Yayını 2000). google scholar
Wojtowicz P and Gevaerd F, ‘A New Global ADR Star is Born: The Singapore Convention on Mediation’ (2019) 37 (9) Alternatives 141 < onlinelibrary.wiley.com > Erişim Tarihi 26.01.2022. google scholar
Yılmaz E, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Cilt 4 (4th edn, Yetkin 2021). google scholar
Yılmaz E, Hukuk Sözlüğü (9th edn, Yetkin 2005). google scholar
Zhao Y, ‘The Singapore Mediation Convention: A Version of the New York Convention for Mediation?’ (2021) 17 (3) Journal of Private International Law 538 < tandfonline.com > Erişim Tarihi 27.01.2022. google scholar