AB VATANDAŞLIĞININ AVRUPA BÜTÜNLEŞMESİNDEKİ YERİ
Ulusüstü bir örgüt olarak kurulan Avrupa Birliği, üye devletlerin egemenliklerindenkaynaklanan bazı yetkilerini kullanmak suretiyle, hem üye devletleri hem de onlarınvatandaşlarını bağlayan kurallar koyabilmektedir. Avrupa Parlamentosu’nun, AB düzeyindekural koyma sürecine etkin bir şekilde dahil olması, Avrupa’da demokrasi açığınıkapatmaya yetmemektedir. Birçok yazar, bunun sebebinin, Avrupa Parlementosu üyelerinintek bir Avrupa halkını temsil etmemesi olduğunu savunmuştur. Maastricht Antlaşması ileyaratılan AB vatandaşlığının, Avrupalı siyasi bir toplum yaratabileceği ve demokrasi açığınaçare olabileceği düşünülmüştür. Ulus devlet vatandaşlığına alternatif olan ulusötesivatandaşlığın en iyi örneklerinden biri olacağı düşünülen AB vatandaşlığının, üye devletvatandaşlıklarını ortadan kaldırmaması, üye devlet vatandaşlığına bağlı bir statü olması,bu beklentileri karşılamasını zorlaştırmaktadır. Buna karşın, Adalet Divanı kararları, ABvatandaşlığının üye devlet vatandaşlarının tamamı için tam bir eşitlik içerisinde yararlanabileceklerihaklar yarattığını, bu hakların üye devlet vatandaşlığı esasına göre değil,ikametgâh esasına göre kullanıldığını ortaya koymuştur. AB vatandaşlığına dayanan buhaklar, ulus devlet vatandaşlığının dışlayıcı unsurunu tam olarak ortadan kaldırmasa da,Avrupa halkları arasında daha sıkı bir dayanışma yaratarak, üye devletlere olan aidiyeteek olarak, AB’ye aidiyet de yaratabilme potansiyelini barındırmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Vatandaşlık, Ulusötesi, Eşitlik, İkamet
THE ROLE OF EU CITIZENSHIP WITHIN EUROPEAN INTEGRATION
As a supranational organization, European Union exercises certain competences grantedto it by member states and enacts rules that bind both member states and their citizens.Even though the influence of European Parliament on the EU’s decision making has creased significantly, it is thought that increased influence of European Parliament willnot be sufficient to remove the democratic deficit in European Union. Because, EuropeanParliament is thought not to represent a European People but the peoples of member states.The creation of EU citizenship with the Maastricht Treaty led some authors to believe thatit could create a European Political Community that could remove the democratic deficit.Some considered it as an example of postnational citizenship that was put forward as analternative to nation state citizenship. However, as EU citizenship cannot replace and isadditional to member states citizenships, it cannot fulfill its expected role in its full sense.Despite its dependence on member state citizenship, verdicts of European Court of Justiceproved that EU citizenship grants rights that can be exercised by all citizens in full equality.Also verdicts of ECJ, enabled the citizens to claim those rights based on residence criteriainstead of national citizenship. Even though emergence of those rights may not remove theexclusionary element of national citizenships fully, they are capable of strengthening thesolidarity among the EU citizens and therefore creating some sense of belonging to EUthat stands with the sense of belonging to member states.
Keywords:
Citizenship, Postnational, Equality, Residence,
___
- Kitaplar
- AĞAOĞLULARI, Mehmet Ali ve KÖKER, Levent; İmparatorluktan Tanrı Devletine, 4. Bası, Ankara, 2001.
- ARNUL, Anthony, DASHWOOD, Alan, DOUGAN, Michael, ROSS, Malcolm, SPAVENTA, Elenor ve WYATT, Derrick; Wyatt & Dashwood’s European Union Law, 5. Bası, Londra, 2006.
- BARNARD, Catherine; The Substantive Law of EU the Four Freedoms, 1. Bası, New York, 2004.
- CHALMERS, Damien, DAVIES, Gareth ve MONTI, Giorgi; European Union Law, 2. Bası, New York, 2010
- HEATER, Derek; Yurttaşlığın Kısa Tarihi, Ankara, 2007, Çeviren: Meral DELIKARA ÜST.
- LENAERTS, Koen ve NUFFEL, Piet Van; European Union Law, 3. Bası, Londra, 2001.
- KARLUK, S. Rıdvan; Avrupa Birliği ve Türkiye, 8. Bası, İstanbul, 2005.
- OSMANAĞAOĞLU, Cihan; Tanzimat Dönemi İtibarıyla Osmanlı Tâbiiyetinin (Vatandaşlığının) Gelişimi, İstanbul, 2004.
- ÜSTEL, Füsun; Yurttaşlık ve Demokrasi, Ankara, 1999.
- Makaleler
- BELLAMY, Richard; Evaluating Union Citizenship: Belonging, Rights and Participation Within The EU, Citizenship Studies, Cilt 12, Sayı 6, 2008, s. 597-611.
- BESSON, Samantha ve UTZINGER, Andre; Toward European Citizenship, Journal of Social Philosophy, Cilt 39, Sayı 2, 2008, s.185-208.
- DELANTY, Gerard; European Citizenship: A Critical Assessment, Citizenship Studies, Cilt 11, Sayı 1, 2007, s.63-72.
- GÖZTEPE, Ece; Yurttaşlığın Kamusal ve Ulusüstü Boyutu: Avrupa Yurttaşlığı ve “Göçmen Forumu” Örnekleri, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 52, Sayı 4, s.229-248.
- GÜNDOĞDU, Yeşim; Avrupa Birliği Yurttaşlığı Avrupa Kimliği Sorununa Çözüm Oluşturabilir mi?, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, 2004, s.11-26.
- HABERMAS, Jürgen; Avrupa’nın Neden Bir Anayasaya İhtiyacı Var?, New Left Review, 2001/-Türkiye Seçkisi, Çeviren: Kemal Sarısözen, s. 3-32. IVIC, Sanja; EU citizenship as a Mental Construct: Reconstruction of Postnational Model of Citizenship, European Review, Cilt 20, Sayı 3, 2012, s. 419-437.
- KOSTAKOPOULOU, Dora; European Union Citizenship: Writing The Future, s.3-4 http://aei.pitt.edu/7943/1/kostakopoulou-d-10b.pdf (son ziyaret tarihi 15 Ağustos 2012)
- MAAS, Willem; Migrants, States, and EU Citizenship’s Unfulfilled Promise, Citizenship Studies, Cilt 12, Sayı 6, 2008, s.583-596.
- SHALL, Carly Elizabeth; Is The Problem of European Citizenship a Problem of Social Citizenship? Social Policy, Federalism, and Democracy in the EU and United States, Sociological Inquiry, Cilt 82, Sayı 1, 2012, s. 123-144.
- SHAW, Jo; EU Citizenship and Political Rights in an Evolving European Union, Fordham Law Review. Cilt 75, 2006-2007, s. 2549-2578.
- WHITE, Robin C. A.; Free Movement, Equal Treatment, and Citizenship of The Union, The International and Comparative Law Quarterly, Cilt 54, Sayı 4, 2005, s. 885-905.
- Adalet Divanı Kararları
- Case C-369/90 Micheletti [1992] ECR I-4329.
- Case C-184/99 Grzelczyk, [2001] ECR I-6193.
- Case C-192/99 Kaur [2001] ECR I-1237.
- Case C-224/98 D’hoop [2002] ECR I-6191.
- Case C-413/99 Baumbast (2002) ECR I-7091.
- Case C-200/02 Zhu ve Chen [2004] ECR I- 09925.
- Case C-456/02 Trojani [2004] ECR I-7573.
- Case C-256/11 Dereci and Others, 15 Kasım 2011 (ECR I numarası henüz mevcut değildir).
- Avrupa Birliği Direktifleri
- Direktif 2004/38 [2004] OJ L158/77.
- ISSN: 2651-5377
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1981
- Yayıncı: İstanbul Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
AB VATANDAŞLIĞININ AVRUPA BÜTÜNLEŞMESİNDEKİ YERİ
RESMİ GAZETE TARAMASI (1 TEMMUZ 2012 - 31 ARALIK 2012)
S. Ahsen TÜRKMEN, Miray AZAKLI KÖSE
MİLLETLERARASI KURUMSAL TAHKİM MERKEZLERİNİN BİR KARŞILAŞTIRMASI
ANGAJMAN KURALLARI: TANIMI, KAPSAMI VE UYGULANMASINA İLİŞKİN BİR İNCELEME