Termik santral çevresinde otomatik olarak çalışabilen radyasyon kontrol sisteminin modellenmesi

Dünya elektrik üretiminde fosil yakıtların payı % 63'dür. Fosil ve nükleer yakıtlar gelişmiş ülkelerde temel enerji kaynağıdır. Ülkemizde fosil yakıt kullanımı % 61 gibi büyük bir oran teşkil etmektedir. Fosil yakıtların kullanılmasıyla birlikte CO2, NO2 ve SO2 gibi zararlı gazların ortaya çıkması, çevre kirliliği meydana getirmektedir. 1000 MW elektrik üreten bir kömür santralı ile bir nükleer santral karşılaştırıldığında, kömür içerisindeki milyonda 1.3 uranyum ve milyonda 3.2 toryum miktarından dolayı kişi başına 490 rem/yıl radyasyon yayarken, bir nükleer santral ise 4.8 rem/yıl radyasyon yayar. Aynı elektriği üreten kömür santralının nükleer santrale göre 100 misli daha fazla radyasyon kirliliği yaydığı tespit edilmiştir. Bu nedenle termik santral çevresinde otomatik olarak çalışabilen bir radyasyon kontrol sisteminin modellenmesi amaçlanmıştır. Bu sistemle, ortamdaki radyasyon belirli bir merkezden kontrol altına alınıp, izin verilen radyasyon değerinin üzerindeki radyasyon değerlerinde alarm vermektedir. Geliştirilen devrede radyasyon dedektör sayısı ve doz seviyesi istenilen değere ayarlanabilmektedir.

Modelling of the automatically working radiation control system around the thermal power plants

Fossil fuels has 63 % share from of the electrical energy production in the world. Fossil and nuclear fuels are the main energy sources in the developed countries. In our country, fossil fuels utilization corresponds to a big ratio of 61 %. Environment pollution has occurred when using fossil fuels which exposed to harmful gases such as CO2, NO2 and SO2. While comparing a 1000 MW nuclear power plant and 1000 MW thermal power plant, the thermal power plant exposses radiation 490 rem/year per person due to the fact that coal consists of uranium 1,3 per billion and toryum 3,2 per billion. The nuclear power plant exposes radiation only 4, 8 rem/year per person. It is clear that the thermal power plant having the same power with nuclear power plant exposes radiation 100 times higher than the nuclear power plant. For this reason, modeling a radiation control system around thermals power plant has been proposed. By this system, the radiation of environment is controlled by central control unit. This system gives alarm when the radiation value exceeds the permitted radiation level. In the developed circuit, the radiation detector number and dose level can be adjusted to the demanded values.

___

1. “Muğla-Yatağan Termik Santrali Küllerinden Uranyum Kazanılması Amacıyla Yapılan Özütleme Deneyleri” Proje No: III/ 01.2.01. 03.02 (84-37a), MTA Genel Müdürlüğü, Teknoloji Dairesi Başkanlığı, 18 Kasım 1984.
2. Şahin, H.M., Yıldız, K. ve Altınok, T., “Nükleer ve Kömür Santrallerinin Çevre Açısından Değerlendirilmesi”, IV Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu,16-18 Ekim, 2002.
3. Environmental Protection Agency, “Background Information Document (Integrated Risk Assessment); Final Rule for Radionuclides” EPA 520/1-84-002-2, Vol.II, Epa, Washington, D. C. 1978.
4. “Exposure of the Population in the United States and Canada from Natural Background Radiation”, National Council on Radiation Protection, Reports, No. 94 pp. 90-128, 1987.
5. Public Radiation Exposure of from Nuclear Power Generation in the U.S. “National Council on Radiation Protection, Reports, No. 92 pp. 72- 112, 1987.
6. “Radiation Exposure of the U.S. Population from Consumer Products and Miscellaneous Sources”, National Council on Radiation Protection, Reports. No. 95 pp. 32-36 and 62- 64. 1987.
7. T.C. Sağlık Bakanlığı, Ankara Onkoloji Hastanesi Baştabipliği, Elbistan Grup Başkanlığı Raporu, 17/5/2001, Demetevler / Ankara.
8. Gürdal, O., 2000, “Sensors and Transducers”, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
9. Nicholson, P.W., 1974, “Nükleer Electronics”. Lecturer in Physics, Middlesex Hospital School, University of London.
10. Göksel, A.S., 1973, “Radyasyonların Biyolojik Etkileri ve Radyasyon Korunması”, İ.T.Ü. Nükleer Enerji ve Enstitüsü Yayınları No:9, İ.T.Ü. Matbaası.
11. Yeniçay, F., 1963. Nükleer İlim ve Teknoloji Terimleri Sözlüğü. Amerikan Makine Mühendisleri Derneği, Berksoy Matbaası, İstanbul.
12. Aoyama, T. And Watanabe, T., 1982, “Nuclear Instrument Methods”.
13. Delenay, C.F.G. and Finch, E.C., 1992, “Radyasyon Detectors”, Physical Principles and Applications, Oxford Science Publications. Clarenden Press, Oxford.
14. Sülün, S.E. ve Aslan, M., 1997, “Elektronik Devre Elemanları1”, İstanbul