CEMİL ÇETİNKAYA, Süleyman TEKELİ, Osman KURTULUŞ

Alüminyum alaşımlarının kaynaklanabilirliği ve kaynak parametrelerin mekanik özelliklere ve mikroyapıya etkisi

Bu deneysel çalışmada, ticari saflıkta E3 (1030 serisi), E5 (1050 Serisi) ve E30 (3003 serisi) dan oluşan üç farklı türdeki alüminyum alaşımları, TIG ve MIG gazaltı kaynak yöntemi ile Ar ve Ar+%25 He karışımları altında Sg-$AlMg_5$ ve Sg-$AlSi_5$ ilave kaynak telleri ile birleştirilmiştir. Kaynak edilen malzemelerin mikroyapı ve mekanik özellikleri incelenmiş olup; akma ve çekme mukavemet değerleri yönünden en yüksek değer Ar gazı ve $AlMg_5$ alaşımlı kaynak teli kullanılarak TIG kaynak yöntemi ile birleştirilen E30 kodlu alüminyum alaşımından elde edilmiştir. En yüksek darbe enerjisi ise, E5 kodlu alüminyum alaşımının Ar+%25 He karışım gazı altında $AlMg_5$ ilave kaynak teli kullanılarak TIG gaz altı kaynak yöntemi ile birleştirilen numuneden elde edilmiştir. Her üç numunenin de kaynak bölgelerinde, tane boyutunun küçüldüğü, buna paralel olarak sertliklerinin arttığı gözlenmiştir.

The weldability of aluminium alloys and the effect of welding parameters on mechanical properties and micro structure

In this study, three different aluminium alloys, Coded E3 (1030 series), E5 (1050 Series) and E30 (3003 Series) in commercial purity were welded by TIG and MIG welding methods under Ar and Ar + %25 He gas mixtures and using Sg-$AlMg_5$, and Sg-$AlSi_5$ welding wires. The welded alloys were mechanically and microstructurally investigated. The highest values in terms of tensile and yield strengths were obtained in E30 series alloy welded by TIG welding method using Ar gas with $AIMg_5$ welding wire. The highest impact energy was recorded in E5 series alloy welded by TIG welding using the gas mixture of Ar+%25 He and $AlMg_5$ welding wire. It was seen that grain size of the welded areas of three Al alloys was finer while the hardness values are reaching the highest values in the weld metals.

___

1. Doğan, M., 1989, Alüminyum Alaşımının Isıl İşlemi, İstanbul.
2. Tülbentçi,K., 1986, Alüminyum ve Alaşımlarının Kaynağı, İstanbul.
3. N.N., 1995, Gas Tungsten Arc Welding, Miller Elecric Mfg. Co., U.S.A.
4. Kurtuluş, O., 2001, Alüminyum Alaşımlarının Kaynaklanabilirliği ve Değişik Parametrelerin Mekanik Özellikleri ile Mikroyapı Üzerine Etkisi, G.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü.
5. TS 5789, Çekme Deneyi (Demir Dışı Metallerin Ergitme Alın Kaynaklı Birleştirmeler İçin), Ankara.
6. Tülbentçi, K., Kalunç, E., Sarı, N.Y., 1997, MIG-MAG Ergiyen Elektrod ile Gazaltı Kaynak Yöntemi-Seminer Notları, K.O.Ü Kaynak Teknolojisi Araştırma, Eğitim ve Uygulama Merkezi, Kocaeli.
7. Metals Handbook, 1992, Metalography and Microstructures 9.
8. N.N., 1983, Metal Inert Gas (MIG) Arc Welding - Part 7, Welding Technology Data Sheet 63, Welding and Metal Fabrication, P.499-503, December.
9. Gürcan, M., 1987, TIG Kaynağı, SEGEM, Ankara.
10. Hilton,D., 1990, Shielding gases for GMAW, Welding & Metal Fabrication July.
11.Ganaha, T., Pearce, B.P. and Kerr, H.W., 1980,Gram structures in aluminum alloy GTA welds, Metallurgical Transactions and Microstructures,9