Kırgızistan’da Yeşil Ekonomiye Bakış

1929 Dünya Ekonomik Buhranı, para piyasalarını olumsuz yönde etkileyerek, piyasalarda belirsizliklere yol açmıştır. Bu durum Klasik iktisadın yerine, Keynesyen politikaların uygulanmasını zorunlu kılmıştır. Bu bağlamda, yeşil ekonomi; Sanayi Devrimi, 1929 Dünya Ekonomik Krizi ve BM Çevre Deklarasyonları perspektifinde değerlendirilebilecek bir konu özelliği taşımaktadır. Dünyada milyarlarca insanın suya, temiz havaya, enerjiye ve sanitasyona ulaşamadığı düşünüldüğünde yeşil ekonominin önemi her geçen gün anlaşılmaktadır. Yeşil ekonomi sosyal kapsayıcılığı olan, sürdürülebilir ekonominin ve yaşanabilir bir dünya düzeninin anahtarı olarak kabul edilmektedir. Kavram içerisinde yeşil yatırımlara teşvik, sosyal adaletin içselleştirilmesi, gelir dağılımı ve istihdam, insan refahının iyileştirilmesi, doğal dengenin korunması, biyoçeşitlilik, düşük karbon, mali politikalar ve yenilenebilir enerji kaynakları gibi konular yer almaktadır. Kırgızistan Rio+20’de (Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı) yeşil ekonominin ilkelerini kabul ederek, yeşil ekonomiye bağlılığını deklare etmiştir. Ayrıca 2016 yılında Kırgızistan’ın PAGE’ye (Yeşil Ekonomi Ortaklığı) üyeliği de yeşil ekonomiye geçişin dönüm noktası olmuştur. Bu çalışmada, Kırgızistan’da yeşil fırsat olarak bilinen ve yenilenebilir enerji kaynakları içerisinde yer alan hidroelektrik enerjisinin, yeşil tarımsal üretimin Kırgızistan’ın geleceğine önemli katkılar sağlaması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Yeşil Ekonomi, Yeşil Enerji, Yeşil Tarım

The Green Economy View In Kyrgyzstan

The green economy is considered to be the key to a socially inclusive, sustainable economy and a livable world order. Encouragement to green investments, internalization of social justice, income distribution and employment, improvement of human welfare, protection of natural balance, biodiversity, low carbon, topics such as financial policies and renewable energy sources. Kyrgyzstan declared its commitment to green economy by accepting the principles of green economy at Rio+20. In this paper, it is aimed to contribute to the future of Kyrgyzstan by hydroelectric energy, green agricultural production, which is known as green opportunity and included in renewable energy sources in Kyrgyzstan.In this study, it is aimed to contribute to the future of Kyrgyzstan by hydroelectric energy, green agricultural production, which is known as green opportunity and included in renewable energy sources in Kyrgyzstan. In addition, Kyrgyzstan's membership in PAGE (Green Economy Partnership) in 2016 has been the turning point of the transition to green economy. In this study, it is aimed to contribute to the future of Kyrgyzstan by hydroelectric energy, green agricultural production, which is known as green opportunity and included in renewable energy sources in Kyrgyzstan.

Keywords:

Green Economy, Green Energy, Green Agriculture,

PDF

___

Aşıcı, A. ve Şahin, Ü. (2017). Yeni düzen (2. Basım). Yeni İnsan Yayınevi https://www.researchgate.net/publication/318420062_Yesil_Ekonomi
Aşıcı, A. A. (2012a). İktisadi düşüncede çevrenin yeri ve yeşil ekonomi, karşılaştırmalı bir analiz. A. A. Aşıcı ve Ü. Şahin (Ed.) Yeşil ekonomi (35-56) içinde. Yeni İnsan Yayınevi. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/382459
Adamowicz, M. (2021). Procesy rozwojowe rolnictwa w kontek´scie wyzwa´n globalizacji i nowych uj˛e´c koncepcji zrównowa˙zonego rozwoju. Z. Ekon. Roln, 366, 24–45.
Brovko, N. ve Borbugulov, M. (2021). Features of sustainable economic development in the Central Asian countries, E3S Web of Conferences 296, 06001, https://doi.org/10.1051/e3sconf/202129606001
Cato, M. S. (2012). Green economics: Putting the planet and politics back into economics. Cambridge J. Econ., 36, 1033–1049. doi: 10.1093/cje/bes022
Castro, A., Vaidyanathan, S., Bastian, H. ve King, J. (2018). The 2018 international energy efficiency scorecard. Report I1801 (June 2018). American Council for an Energy-Efficient Economy. https://mineconom.gov.kg/ky/direct/302/335
Dulupçu, M.A. (2001). Sürdürülebilir kalkınma politikasına yönelik gelişmeler. Dış Ticaret Dergisi, 6(2), 46-70. https://dergipark.org.tr/en/pub/ckuiibfd/issue/32906/365611?publisher=karatekin?publisher=karatekin
Guo, L., Lu, M., Cui, M. ve Luo, J. (2022). Future hot topics and directions of green growth based on a hybrid method. Environ. Sci. Pollut. Res. 29, 40462–40477. doi: 10.1007/s11356-022-19774-y
Hao, Y., Yang, D., Yin, J., Chen, Xi., Bao, A., Wu, Miao. ve Zhang, X. (2019). The effects of ecological policy of Kyrgyzstan based on data envelope analysis. Sustainability, 11, 1922. doi:10.3390/su11071922
IRENA (Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı). (2018). Global energy transformation. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/21898IRENA_Global_Energy_Transformation_2018_summary_EN.pdf
Kasztelan, A. (2017). Green growth, green economy and sustainable development: Terminological and relational discourse. Prague Economic Papers, 26(4), 487–499. https://dergipark.org.tr/en/pub/ckuiibfd/issue/32906/365611?publisher=karatekin?publisher=karatekin
KCEB (Kırgız Cumhuriyeti Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı. (2019). Green economy development program in the Kyrgyz republic for 2019-2023. https://adelphi.de/de/system/files/mediathek/bilder/Report-Adelphi-CRVA-EN_final.pdf
KCİS (Kırgız Cumhuriyeti İstatistik Serisi. (2017). https://mineconom.gov.kg/ky/direct/302/
KCYE. (2012). Kırgız cumhuriyeti yeşil ekonomi beklentiler raporu. Bişkek.
Kimsanov, U.O. ve Davlyatova, M.M. (2019). Prospects for the development of a green economy in central Asia: World and regional practice. Bull. of the Taj. Nat. Univ, 5(1), 184-189. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202129606001
KESR (Kyrgyzstan Energy Sector Review. (2022). https://iea.blob.core.windows.net/assets/9d0cb3be-48fd-424f-8968-e543a43e8614/Kyrgyzstan2022.pdf (Erişim Tarihi: 08.01.2023).
Le Blanc, D. (2011). Special issue on green economy and sustainable development. Nat. Resour. Forum 35, 151–154. doi: 10.1111/j.1477-8947.2011
Loiseau, E., Saikku, L., Antikainen, R., Droste, N., Hansjürgens, B. and Pitkänen, K., vd. (2016). Green economy and related concepts: An overview. J. Clean. Prod. 139, 361–371. doi: 10.1016/j.jclepro.2016.08.024
Manas Bis. (2015). Kırgızistan iş fırsatları sektör raporları serisi. 3. T.C Ekonomi Bakanlığı Bişkek Ticaret Müşavirliği. http://manasbis.manas.edu.kg/thesis/tez/59b76f27e5a66.pdf
Mamatovna, A. ve Çikolar, E. (2023). The green farming practices and transformation of hydropower in Kyrgyzstan within the framework of the green economy. Presidental Academy of the Kyrgyz Republic, 171-177.
NASK (National Science Academy of KR. (2000). Atlas of the Kyrgyz republic. Bishkek.
OECD (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü). (2012). Green growth and developing countries: A summary for policy makers. https://ojs.studiamsu.md/index.php/stiinte_exacte_si_economice/article/view/5037/6987
Opitz-Stapleton, S. vd. (2022). Understanding the climate and net zero transition risks and opportunities in Kyrgyzstan. ODI Policy Brief.
https://cdn-odi-production.s3.amazonaws.com/media/documents/ODI_Understanding_net-zero_transition_risks_Kyrgyzstan.pdf
OSCE (Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı). (2007). The central Asian regional environmental centre for the Kyrgyz republic. https://www.osce.org/files/f/documents/f/d/25151.pdf
Omoşoev, T. ve Çikolar, E. (2022). The green economy and finance policy practices in Kyrgyzstan. Vestnik, 4, 67-77.
Peyrouse S. (2012). The nexus of environmental issues, poverty, and political authoritarianism in central Asia, what role for civil society organisations and the international community. https://www.iphronline.org/the-nexus-of-environmental-issues-poverty-and-political-authoritarianism-in-central-asia-what-role-for-civil-society-organisations-and-the-international-community.html
Pearce, D., Markandya, A. ve Barbier, E. B. (1989). Blue print for a green economy. Earthscan.
Rio+20. (2012). Kırgız cumhuriyeti’nde yeşil bir ekonomi için beklentiler raporu.
Switchtogreen (2021). Launch of EU SWITCH-Asia programme in central Asia. Supporting Sustainable Consumption and Production (SCP). https://www.switchtogreen.eu/launch-of-eu-switch-asia-programme-in-central-asia-supporting-sustainable-consumption-and-production-scp
Tunay, M. T. ve Cebeci, M. (2001). Büyük hidroelektrik santrallar ile küçük hidroelektrik santralların karşılaştırılması. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu, 18-20 Ocak, İzmir. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bitlisfen/issue/33317/308545
UNEP. (2011). Towards a green economy: pathways to sustainable development and poverty eradication—a synthesis for policy makers. UNEP Division of Communications and Public Information. Nairobi, Kenya. https://www.mdpi.com› pdf
Unwater. (2017). Kyrgyzstan UN-water country brief. https://www.unwater.org/sites/default/files/app/uploads/2017/05/KGZ_pagebypage.pdf
Vandyck, T., Keramidas, K., Kitous, A., Spadaro, J.V. vd. (2018). Air quality co-benefits for human health and agriculture counterbalance costs to meet Paris Agreement pledges. Nature Communications, 9(1), 1–11.
Zhivotovskaya, I.G ve Chernomorova, T.V (2016). Green economy as a global development strategy in the post-crisis world. Rev. coll., 11. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202129606001
Wang, S., Wang, X. ve Lu, B. (2022). Is resource abundance a curse for green economic growth? Evidence from developing countries. Resour. Policy, 75:102533. doi: 10.1016/j.resourpol.2021.102533
West, J.J., Smith, S.J., Silva, R.A., Naik, V. vd. (2013). Co-benefits of mitigating global greenhouse gas emissions for future air quality and human health. Nature Climate Change, 3(10), 885–889.
https://iea.blob.core.windows.net/assets/9d0cb3be-48fd-424f-8968-e543a43e8614/Kyrgyzstan2022.pdf (Erişim Tarihi: 08.01.2023).
https://greengrowthindex.gggi.org/wp-content/uploads/2021/01/2020-Green-Growth-Index.pdf (Erişim Tarihi: 08.01.2023).
https://wecoop.eu/wp-content/uploads/2020/05/Session-3-Nurzat-Abdyrasulova-PPP-080618-v3.pdf (Erişim Tarihi:08.01.2023).
https://mineconom.gov.kg/froala/uploads/file/74d4a7acb453c87adc8e8e03932b4e319f7077ff.pdf (Erişim Tarihi:08.01.2023).
https://worldbank.org/indicator/eg.elc.loosszs (Erişim Tarihi:08.01.2023).
http://tr.kabar.kg/news/k-rg-zistan-surdurulebilir-kalk-nma-hedefleri-bolgesel-forumuna-kat-l-yor/ (Erişim Tarihi:20.08.2023).
http://www.stat.kg/en/statistics/turizm-otdyh-ohrana-okruzhayushej-sredy/ (Erişim Tarihi: 19.04.2023).