ÇALIŞANLARIN İÇ KONTROL ODAKLARI, LİDERLERİ İLE ETKİLEŞİMLERİ VE ÖRGÜTE DUYGUSAL BAĞLILIKLARININİŞTEN AYRILMA NİYETİNE ETKİSİ: KAMU ÇALIŞANLARI ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Bu çalışmanın amacı kontrol odağı, lider-üye etkileşimi ve örgüte duygusal bağlılığın işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırma çeşitli kademelerden 200 devlet memurunun katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama yöntemi olarak anket kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda iç kontrol odağının işten ayrılma niyeti üzerinde pozitif yönde, örgüte bağlılığın ise negatif yönde katkı sağladığı görülmüştür. Bu bulgu çalışanların iç kontrol odakları arttıkça ve duygusal bağlılıkları azaldıkça işten ayrılma niyetlerinin de arttığı anlamına gelmektedir. Araştırmada ele alınan bir diğer değişken olan lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasında ise istatistiki olarak anlamlı bir ilişki ortaya çıkmamıştır. Araştırmanın bulguları çalışanların işten ayrılma niyeti üzerinde yönetici gibi dışsal unsurlardan ziyade bireysel özellik ve tutumların daha anlamlı katkılar sağlayabileceği şeklinde yorumlanabilir.

THE EFFECT OF INTERNAL LOCUS OF CONTROL, LEADER-MEMBER EXCHANGE QUALİTY ANDAFFECTİVE COMMİTMENT ON TURNOVER INTENTİON: A STUDY AMONG CIVIL SERVANTS

This study aims to investigate the effect of internal locus of control, leader member exchange quality and affective commitment on turnover intention. Totally 200 civil servants from various public institutions and a public university in Istanbul participated in the research. Survey method was used to gather data. The findings demonstrate that internal locus of control has a positive; however, affective commitment has a negative effect on turnover intention. Leader member exchange quality wasn't found to be statistically relevant to turnover intention. These results encourage us to believe that individual characteristics and attitudes have more meaningful effects than environmental elements in regards of turnover intention.

PDF

___

Andolsek, D.M. ve Stebe,J. (2004), "Multinational Perspectives On Work Values And Commitment", International Journal of Cross Cultural Management, 4/2, 181-209.
Baron, R. A. ve Greenberg, J. (2008), Behavior in Organizations: Understanding and Managing the Human Side of Work, 9th. Ed., Pearson Prentice Hall, New Jersey.
Basım, H. N. ve Şeşen, H. (2008). "Çalışanların Kontrol Odaklarının Örgüt İçi Girişimcilik Tutumları ile İlişkisi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma", Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 63/3, 50-64.
Basım, H. Nejat ve Şeşen, H. (2006), "Kontrol Odağının Çalışanların Nezaket ve Yardım Etme Davranışlarına Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma", Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 159-168.
Bauer, T. N., Erdogan, B., Liden, R. C. Ve Wayne, S. J. (2006), "A Longitudinal Study of the Moderating Role of Extraversion: Leader-Member Exchange, Performance and Turnover During New Executive Development", Journal of Applied Psychology, 91/2, 298-310.
Bilgin, L. (1993), "Örgütlerde Astların Üstlerini Etkilemek İçin Kullandıkları Taktiklerle İçsel/Dışsal Kontrol Odağının İlişkisi Ve Bir Uygulama", Eskişehir Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11, 1-2.
Bilgin, L. ve İftar, G. K. (1998), "İşte Kendilik Kontrolü Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması", Eskişehir Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, 541-548.
Boies, K. ve Howell, J. M. (2006), "Leader-Member Exchange in Teams: An Examination of the Interaction Between Relationship Differentiation and Mean LMX in Explaining Team- Level Outcomes", The Leadership Quarterly, 17/3, 246-257.
Boylu, Y., Pelit, E. ve Güçer, E. (2007), "Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma", Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44/511, 55-74.
Case, Robert (1998), "Leader Member Exchange Theory and Sport: Possible Applications", Journal of Sport Behavior, 21/4, 387-396.
Cevrioğlu, E. (2007), Lider-Üye Etkileşimi ile Bireysel ve Örgütsel Sonuçlar Arasındaki İlişki: Ampirik Bir İnceleme. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
Dural, H. Ö. (2008), "Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma Seviyesinin Örgüte Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkileri", Marmara Üniversitesi Örgütsel Davranış Ana Bilim Dalı Bülteni, 1, 1-23.
Dionne, Lionel. (2000), "Leader-Member Exchange (LMX): Level of Negotiating Latitude and Job Satisfaction", Universite de Moncton, Shippagan, NB. D.Ayan, G.Eser
Dierendonck, V. D. B., Pascale, M. B. Wimvan (2002), "Supervisory Behavior, Reciprocity and Subordinate Absenteeism", Leadership and Organization Development Journal, 23/2, 84-92.
Erdoğan, B., Kraimer, M. L. ve Liden, R. C. (2002), "Person-Organizational Fit and Work Attitudes: The Moderating Role of Leader-Member Exchange", Academy of Management Proceedings, 1-6
Ergün, E. ve Arslantürk, E. H. (2010), "Karşılıklı Amaç Bağlılığı, Lider-Üye Etkileşimi ve Liderin Gücünün Takım Etkinliği Üzerine Etkileri", Toplum Bilimleri Dergisi, 4/1, 147- 177.
Gerstner, C. R. ve Day, D. V. (1997), Meta-Analytic Review of Leader-Member Exchange Theory: Correlates and Construct Issues", Journal of Applied Psychology, 82/6, 827- 844.
Graen, G., Cashman, J. F., Ginsburg, S. ve Schiemann, W. (1977), "Effects of Linking-Pin Quality on The Quality of Working Life Lower Participants", Administrative Science Quarterly, 22, 491-504.
Graen, G. B. ve Uhl-Bien, M. (1995), "Relationship-Based Approach to Leadership: Development of Leader-Member Exchange (LMX) Theory of Leadership over 25 years: Applying a Multi-Level Multi-Domain Perspective", Leadership Quarterly, 6, 219-247.
Greguras, G. J. ve Ford, J. M. (2006), "An Examination of The Multidimensionality of Supervisor and Subordinate Perceptions of Leader-Member Exchange", Journal of Occupational and Organizational Psychology, 79, 433-465.
Lee, H.R, Murrmann, S. K., Murrmann, K. F. ve Kim, K. (2010), "Organizational Justice as a Mediator of the Relationships between Leader-Member Exchange and Employees' Turnover Intentions." Journal of Hospitality Marketing & Management, 19/2, 97-114.
Liden, R. ve G, George (1980). "Generalizability of the Vertical Dyad Linkage Model of Leadership", Academy of Management Journal, 23/3, 451- 465.
Maslyn, J. Ve Uhl-Bien, M. (2001). "Leader-Member Exchange and Its Dimensions: Effects of Self-Effort and Other's Effort on Relationship Quality", Journal of Applied Psychology, 86/4, 697-708.
Meydan, C. H. ve Basım, H. N. (2015). "Örgütsel Vatandaşlık Davranışında Kontrol Odağı, Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Bağlılığın Etkisi", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15/1, 99-116.
Meyer, J. P.; Allen, N. J. ve Smith, C. A. (1993). "Commitment to Organizations and Occupations: Extension and Test of a Three-Component Conceptualization", Journal of Applied Psychology, 78/4, 538-551.
Meyer, J. P., Allen, N. J. ve Gellatly, I. R., (1990). "Affective and Continuance Commitment to the Organizational: Evaluation of Measures and Analysis of Concurrent and Time-Lagged Relations", Journal of Applied Psychology, 75/6, 710-720.
Meyer, J.P., ve Allen, N.J., (1991). "A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment", Human Resource Management Review, 1/1, 61-89.
Mobley, W. H. (1977). "Intermediate Linkages in the Relationship between Job Satisfaction and Employee Turnover", Journal of Applied Psychology, 62/2, 237-240.
Mobley, W. H. (1982). "Some Unanswered Questions in Turnover and Withdrawal Research", Academy of Management Review, 7/1, 111-116.
Oktay, Z. (2013). Çalışanların İç ve Dış Kontrol Odaklarının Duygusal Zekayla İlişkisi: Kamuda Bir Alan Araştırması, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Porter, L. W., Steers, R. M., Mowday, R. I. ve Boulian, P. V. (1974). "Organizational Commitment, Job Satisfaction and Turnover among Psychiatric Technicians", Journal of Applied Psychology, 59, 603-609.
Robbins, S. P. ve Judge, T. A. (2007), Organizational Behavior. New Jersey, Pearson Prentice Hall.
Rotter, J. B. (1966). "Generalized Expectancies for Internal Versus External Control of Reinforcement", Psychological Monographs: General and Applied, 80/1.
Sevinç, İ. ve Şahin, A. (2012). "Kamu Çalışanlarının Örgütsel Bağlılığı: Karşılaştırmalı Bir Çalışma", Maliye Dergisi, 162, 266-281.
Spector, P. E. (1988). "Development of the Work Locus of Control Scale", Journal Occupational Psychology, 61/4, 335-340.
Thatcher, J. B., Stepina, L. P. ve Boyle, R. J. (2002). "Turnover of Information Technology Workers: Examining Empirically The Influence of Attitudes, Job Characteristics, and External Markets", Journal of Management Information Systems, 19/3, 231-261.
Varma, A.,Srinivas, E. S. ve Stroh, L. K., (2005). "A Comparative Study of the Impact of Leader- Member Exchange in US and Indian Samples", Cross Cultural Management, 12/1, 84- 95.
Wasti, A. (2000). "Meyer ve Allen'in Üç Boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenirlik Analizi", 8. Ulusal Yönetim organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, 401- 410.
Yukl, Gary A. (2002). Leadership in Organizations (7th ed.), New Jersey, Englewood Cliffs, Prentice-Hall.