Halil İbrahim Burgan, Yılmaz İçağa, Yalçın Bostanoğlu, Murat Kilit

Akarçay Akarsuyu 2006-2011 Dönemi Su Kalite Eğilimi

Çalışmada, Akarçay Akarsuyu 2006-2011 yılları arası su kalite eğilimleri incelenmiştir. Akarsuda Devlet Su İşleri tarafından 1991 yılından günümüze Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği'nde bildirilen fiziksel ve inorganik kimyasal parametrelerin tümü için ölçüm yapılmaktadır. Akarsudaki Araplı Deresi, Afyon kanalizasyon çıkışı, şeker fabrikası çıkışı ve Bolvadin Köprüsü'nde ölçülen fiziksel ve inorganik kimyasal parametre değerleri gözlem verileri kullanılmıştır. Verilerin istatistik özellikleri hesaplanmış ve zamana göre değişimlerini anlamak amacıyla parametre-zaman korelasyon ve regresyon analizleri ile debi–parametre korelasyon analizi yapılmıştır. Bu analizlerin sonucuna göre Akarçay Akarsuyu'nun güncel su kirlilik durumu, beş yıllık kalite parametrelerinin değişimleri ve aralarındaki etkileşim ortaya konmuştur. Ayrıca analiz sonuçları ele alınarak kirletici kaynakların kalite değişimi üzerindeki etkileri yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Akarçay akarsuyu, Su kalitesi, Korelasyon, Regresyon.

Water Quality Tendency of Akarçay River Between 2006-2011

In this study, water quality trends from 2006-2011 of Akarcay River were analyzed. In river, physical and inorganic chemical parameters defined in Water Quality Control Regulation have been measured by State Hydraulic Works since 1991. Measured physical and inorganic chemical parameters in Araplı River, Afyon sewage output, sugar factory output and Bolvadin Bridge of river were used. Statistical properties of data and to understand the variation in time, parameters –time correlation and regression analysis and also parameter-discharge correlations were calculated. According to these analyses results, current pollution status for last five years, variation of quality parameters and interaction among them were determined. Moreover, analysis results were interpreted to define the effect of pollution sources on quality variation.

Keywords:

Akarcay river, Water quality, Correlation, Regression,

PDF

___

Brohi, A. ve Karaman, M. R., “Azotlu Gazların (N2, N2O, NO2, NO, NH3) Atmosferik Dönüşüm Olayları ve Çevrede Yol Açtığı Olumsuz Etkiler”, Ekoloji Çevre Dergisi, Sayı. 16, Sayfa. 28-30, 1995.
İçağa, Y., Bostanoğlu, Y. ve Kahraman, E., “Akarçay Havzası Su Kalitesi İstatistikleri”, Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi, Cilt No. 2, Sayı. 1, Sayfa. 43–50, 2006.
Durhasan, D. ve Selek, Z., “Baraj Göllerinden Su Temininde Derinliğin Su Kalitesine Etkileri”, Ç. Ü. Mühendislik- Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt No. 22, Sayı. 1, Sayfa. 353- 361, 2007.
DSİ, “Eber-Akşehir Projesi Hidroloji Revize Raporu”, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, XVIII. Bölge Müdürlüğü, Isparta, 1998.
http://tr.wikipedia.org/wiki/Akar%C3%A7ay_Havzas%C 4%B1
Tezcan, L., “Akarçay Havzası Hidrojeolojisi ve Yeraltısuyu Akım Modeli”, Hacettepe Üniversitesi Uluslararası Karst Su Kaynakları Uygulama ve Araştırma Merkezi, Proje Final Raporu, Sayfa. 13, Ankara, 2002.
http://geodata.cob.gov.tr/geodata/index.aspx.
Doğdu, M. Ş., “Akarçay (Afyon) Nehri Yatak Sedimanlarında Jeotermal Kökenli Kirlilik”, 59. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildirileri, Sözlü Bildiri, Ankara, 2006.
Tunçok, İ. K. ve Özyürek, E., “Akarçay Havza Koruma Eylem Planı”, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Kasım 2008.
Doğdu, M. Ş. ve Bayarı, C. S., 2002, “Akarçay Havzası’nda (Afyon) Jeotermal Kökenli Kirlenme: 1. Akarçay Nehri’nde Su ve Sediman Kirliliği”, Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Bülteni, Cilt No. 25, Sayfa. 21-33, 2002.
Serteser, A., Kargioglu, M., Konuk, M. ve Icaga, Y., “Vegetation as an Indicator of Soil Properties and Water Quality in the Akarcay Stream (Turkey)”, Environmental Management, Cilt No. 42, Sayfa. 764–770, 2008.
Atilla, Ö., “Afyon Ovası Soğuk Su Akifer Sisteminde Kirlenme Modeli”, Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Bülteni, 28, 49-63, 2003.
Serteser, A., Kargioglu, M., Konuk, M., Icaga, Y. ve Kivrak E., “Relationships between Epipelic Diatoms, Aquatic Macrophytes, and Water Quality in Akarçay Stream”, Oceanological and Hydrobiological Studies, Cilt No. 41, Sayı. 1, Sayfa. 74-84, 2012.
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, Resmi Gazete, Sayfa. 23, No: 25687, 2004.