İş-Aile Çatışması ve Yaşam Doyumu İlişkisi: Banka Çalışanları Üzerine Bir Araştırma

Günümüz örgütlerinde çalışanların önemli problemlerinden biri uzun çalışma saatleri nedeniyle ailelerine yeterince zaman ayıramamak ve bir aile bireyi olarak üzerine düşen rolleri tam anlamıyla yerine getirememektir. Bu durumun, çalışanların yaşam doyumu üzerinde olumsuz etkisi olabileceğinden hareketle bu çalışma, iş-aile çatışması ve yaşam doyumu ilişkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Uzun ve esnek olmayan çalışma saatleri, fazla mesai gibi durumlarla karşı karşıya kalan bir meslek grubu olan bankacılar çalışmanın alan araştırmasının odağını oluşturmaktadır. Nicel yöntemin benimsendiği çalışmanın alan araştırmasının sonucunda: Bankacıların orta düzeyde iş-aile çatışması yaşamakta oldukları ve yaşam doyumlarının da ortalama düzeyde olduğu anlaşılmıştır. Kavramlar arası ilişkiler incelendiğinde iş-aile çatışması ve yaşam doyumu arasında negatif bir korelasyon olduğu göze çarpmaktadır. Öyle ki, katılımcıların iş-aile çatışması arttıkça yaşam doyumu azalmaktadır. Yaşamdan alınan haz, bireylerin performansını ve motivasyonunu etkileyebileceği için yaşam doyumu ve iş-yaşam dengesi örgütsel davranış alanında üzerinde durulması gereken konulardır. Bu bakımdan, bu çalışmanın önerisi çalışanların iş-aile çatışması yaşayabilecekleri durumların analiz edilerek çatışmanın minimize edilmeye çalışılmasıdır.

Anahtar Kelimeler:

İş-Aile Çatışması, Aile-İş Çatışması, Yaşam Doyumu

The Relationship Between Work-Family Conflict And Life Satisfaction: A Study on Bankers

One of the important problems of employees in today's organizations is not being able to spare enough time for their families and completely fulfill their roles as a family member due to long working hours. Considering that this situation may have a negative effect on the life satisfaction of the employees, this study aims to examine the relationship between work-family conflict and life satisfaction. Bankers, an occupational group that are faced with situations such as long and inflexible working hours and overtime, constitute the focus of the field research of the study. As a result of the field research of the study in which the quantitative method was adopted: It was understood that the bankers had a moderate level of work-family conflict and their life satisfaction was at an average level. When the relations between the concepts are examined, it is observed that there is a negative correlation between work-family conflict and life satisfaction. Such that, as the participants’ work-family conflict level increases, their life satisfaction decreases. Life satisfaction and work-life balance are issues that need to be emphasized in the field of organizational behavior, as the pleasure from life can affect the performance and motivation of individuals. In this respect, the suggestion of this study is to try to minimize the conflict by analyzing the situations in which employees may experience work-family conflict.

Keywords:

Work-Family Conflict, Family-Work Conflict, Life Satisfaction,

PDF

___

Acar, A. ve Gökkaya, S. (2018). İş-Aile Çatışması ile Yaşam Doyumu Üzerine Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Business and Organization Research (International Conference), 145-153.
Ahmad, A. (1996). Work-family Conflict Among Married Professional Women in Malaysia. The Journal of Social Psychology, 136(5), 663-665.
Akyüz, M. (2021). The Mediating Role of Emotional Exhaustion in the Effect of Work-Family Conflict on Life Satisfaction: A Research in Health Institutions. International Journal of Management, 12(2). 184-194
Altıntop, F. F. ve Aydıntan, B. (2021). Öğretmenlerde İş-Aile Çatışması ve Aile–İş Çatışmasının Tükenmişlik Üzerine Etkisi. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 7(1), 38-54.
Arslan, M. (2012). İş-Aile ve Aile-İş Çatışmalarının Kadın Çalışanların İş Doyumları Üzerindeki Etkisi. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 99-114.
Arıbaş, A. N. & Özşahin, F. (2021). A Research on the Effect of Work-Family Conflict on Life Satisfaction and Job Satisfaction. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 294-308.
Bai, B., Gopalan, N., Beutell, N., & Ren, F. (2021). Impact of Absolute and Relative Commute Time on Work–Family. Journal of Family and Economic Issues, 42(4), 586–600.
Çarıkçı, İ. H. (2001). Banka Çalışanlarının İş ve Aile Rollerinin Çatışması (Bireysel ve Örgütsel Boyutlar). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Demircan, P. ve Turunç, Ö. (2017). İş-aile Çatışması-Duygusal Emek İlişkisinde Lider Desteğinin Rolü: Eğitim Üzerine Bir Araştırma. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 41-76.
Demirel, S. ve Canat, S. (2004). Ankara'daki Beş Eğitim Kurumunda Kendini Yaralama Davranışı Üzerine Bir Çalışma. Kriz Dergisi, 12(3), 1-9.
Fırat, Z. M. ve Cula, S. (2016). İş-Aile Çatışması, Aile-İş Çatışması ve İş Doyumunun Öğretmenlerin Yaşam Doyumu Üzerindeki Etkisi. Başkent University Journal of Education, 3(2), 146-155.
Frone, M. R., Russell, M., & Cooper, M. L. (1992). Antecedents and Outcomes of Work-Family Conflict: Testing a Model of the Work-Family Interface. Journal of Applied Psychology, 77(1), 65.
Greenhaus, J. H. & Powell, G. N. (2006). When Work and Family are Allies: A Theory of Work-Family Enrichment. Academy of Management Review, 31(1), 72-92.
Gutek, B. A., Searle, S., & Klepa, L. (1991). Rational versus Gender Role Explanations for Work- Family Conflict. Journal of Applied Psychology, 76(4), 560-568.
Gürel, E. B. ve Altunoğlu, E. A. (2016). İşkoliklik, İş Stresi ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Muğla İlinde Bir Araştırma. Journal of International Social Research, 9(42), 1431-1438.
Işık, Ö. G. ve Koçak, Ö. (2014). İletişim Fakültesi Öğrencilerinin Yaşam Doyumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Selçuk İletişim, 8(3), 281-300.
Jia, C. X., Cheung, C. K., & Fu, C. (2020). Work Support, Role Stress, and Life Satisfaction among Chinese Social Workers: The Mediation Role of Work-Family Conflict. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(23), 1-14.
Judge, T. A., Boudreau, J. W., & Bretz, R. D. (1994). Job and Life Attitudes of Male Executives. Journal of Applied Psychology, 79(5), 767.
Kanten, P. ve Kanten, S. (2015). İş Yaşamının Kalitesinin Yaşam Doyumu Üzerindeki Etkisinde İş Doyumunun Aracılık Rolü. Yaşam Doyumu: Seçme Konular (Ed: Selen Doğan) adlı kitabın içinde, Ankara: Nobel Yayıncılık, 39-63.
Karabacak, G. ve Harlak, H. (2020). Otel Çalışanlarının İş-Aile Yaşam Çatışmalarının Yordayıcıları Olarak, İş-Yaşam Doyumu, İş stresi ve Algılanan Sosyal Destek. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 1923-1940.
Karabay, M. E. (2015). Sağlık Personelinin İş Stresi, İş-Aile Çatışması ve İş-Aile-Hayat Tatminlerine Yönelik Algılarının İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(26), 113-134.
Karaca, A. ve Dede, N. P. (2017). Kamu Kurumlarındaki Kadın Çalışanların İş-Aile Çatışma Düzeyleri ile Yaşam Doyumları Arasındaki İlişki: Tunceli Örneği. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 150-158.
Karimi, Q., Jomehri, F., Asadzade, H., & Sohrabi, F. (2012). Consequences of Conflict Between Work And Family Among Iranian Female Teachers. Journal of Basic and Applied Scientific Research, 2(2), 1869-1875.
Kossek, E. E. & Ozeki, C. (1998). Work-Family Conflict, Policies, and the Job-Life Satisfaction Relationship: A Review and Directions for Organizational Behavior-Human Resources Research, Journal of Applied Psychology, 83(2), 139-149.
Macit, M. ve Ardıç, K. (2018). İşkoliklik, İş-Aile Çatışması ve Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(3), 825-844.
Margolis, S., Schwitzgebel, E., Ozer, D. J., & Lyubomirsky, S. (2019). A New Measure of Life Satisfaction: The Riverside Life Satisfaction Scale. Journal of Personality Assessment, 101(6), 621-630.
Morgenstern, J. (2004). İkisi Bir Arada: İş Hayatında Verimlilik ve Tatmin. (Çev: Özlem Tüzel Akal). İstanbul: Optimist Yayıncılık.
Netemeyer, R. G., Boles, J. S., & McMurrian, R. (1996). Development and Validation of Work–Family Conflict And Family–Work Conflict Scales. Journal of Applied Psychology, 81(4), 400-410.
Okutan, E., Alp, E. ve Sönmez Çalış, Ö. A. (2016). Turizm Sektöründe İş Aile ve Aile İş Çatışmalarının Turizm Çalışanlarının Yaşam Tatminleri ile İlişkisi. 3rd International Congress of Tourism & Management Researches, 1879-1894.
Othman, N. (2022). Psychological Well-Being, Work-Family Conflicts and Life Satisfaction Among Malaysian Women. Malaysian Journal of Society and Space, 1(18), 46-58.
Öngel, V. ve Tatlı, H. S. (2020). Akademisyenlerin Yaşam Doyumları ve İş Doyumlarını Etkileyen İş Kaynaklı Faktörlerin İncelenmesi. Journal of Higher Education & Science/Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 10(3), 461-473.
Özdevecioğlu, M. ve Aktaş, A. (2007). Kariyer Bağlılığı, Mesleki Bağlılık ve Örgütsel Bağlılığın Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkisi: İş-Aile Çatışmasının Rolü. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28, 1-20.
Özdevecioğlu, M. ve Doruk, N. Ç. (2009). Organizasyonlarda İş-Aile ve Aile İş Çatışmalarının Çalışanların İş Ve Yaşam Tatminleri Üzerindeki Etkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33, 69-99.
Pavot, W. & Diener, E. (2008). The Satisfaction with Life Scale and the Emerging Construct of Life Satisfaction. The Journal of Positive Psychology, 3(2), 137-152.
Santilli, S., Nota, L., Ginevra, M. C., & Soresi, S. (2014). Career Adaptability, Hope and Life Satisfaction in Workers with Intellectual Disability. Journal of Vocational Behavior, 85(1), 67-74.
Sunal, A. B., Ok, A. B. ve Keskin, S. (2016). İş-Aile Çatışması Boyutları ile Mükemmeliyetçilik Arasındaki İlişkide Evlilik Doyumunun Düzenleyici Rolü. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 56(1).
Şimşek, M. N. ve Koç, H. (2020). İş-Aile Çatışmasının İş Doyumu ve Yaşam Doyumu Üzerindeki Etkisi: Bilişim Sektörü Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 3072-3088.
Türker, Y. ve Çelik, K. (2019). Öğretmenlerde İş ve Aile Çatışmasının Yaşam Doyumu Üzerindeki Etkisinde İş Doyumunun Aracı Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 242-258.
Wayne, J. H., Musisca, N., & Fleeson, W. (2004). Considering the Role of Personality in the Work–Family Experience: Relationships of the Big Five to Work–Family Conflict and Facilitation. Journal of Vocational Behavior, 64(1), 108-130.
Veenhoven, R. (1996). The Study of Life-Satisfaction. In W. E. Saris, R. Veenhoven, A. C. Scherpenzeel, & B. Bunting (Eds.), A Comparative Study of Satisfaction with Life in Europe (pp. 11-48). Budapest: Eötvös University Press.
Zhang, Y., Rasheed, M., & Luqman, A. (2020). Work–Family Conflict and Turnover Intentions Among Chinese Nurses: The Combined Role of Job and Life Satisfaction and Perceived Supervisor Support. Personnel Review, 49(5), 1140-1156.
Zhao, X. R., Qu, H., & Ghiselli, R. (2011). Examining the Relationship of Work–Family Conflict to Job and Life Satisfaction: A Case of Hotel Sales Managers. International Journal of Hospitality Management, 30(1), 46-54.