OLUMLULUKTAN ARINDIRILMIŞ TOPLUM TİPOLOJİSİ BAĞLAMINDA MAHREMİYET: TESETTÜRLÜ OLMAK

Araştırmanın temel amacı Byung Chul Han’ın, olumsuzluktan arındırılmış toplum kavramı çerçevesinde ele aldıgǍı apaçıklık, ifşa, enformasyon, olumluluk, teşhircilik toplum tipolojilerini Han’ın kavramsallaştırmasında olumsuzluk tipolojisi bagǍlamında Muǅsluǅman toplumda mahremiyet kavramı ve tesettuǅr algısı çerçevesinde anlamaya çalışmaktır. Bu kapsamda araştırmanın alt amacı İslam teolojisindeki mahremiyet algısını kişisel, mekansal ve bilgi boyutları ile incelemektir. Ayrıca mahremiyetin alt kategorisi olarak tesettuǅruǅ, olumsuzluk toplumu kavramı uǅzerinden okumayı denemektir. Muǅsluǅman toplumda mahremiyet ve buna dair toplumsal çıktıların Han'ın olumsuzluk toplumu kategorisinde incelenebilecegǍi soǅylenebilir. Araştırmanın tesettur ǅ algılarına dair kısmında tesettuǅre dair ‘sınır’, ‘mesafe’, ‘emir’ gibi olumsuzluk toplumu temalarının oǅn plana çıktıgǍı soǅylenmelidir. Bununla birlikte tesettuǅr kavramının degǍişimi, postmodern doǅnem oǅzelligǍi merkeze alınarak Han’ın olumluluk toplumu tipolojisi temaları (kendini goǅsterme, ışıklandırma) çerçevesinde açıklanmıştır. Son olarak Han’ın postmodern doǅnemi açıklayan temaları, geleneksel ve kurumsal bir din tarafından beslenen mahremiyet ve tesettuǅr algısını, oǅzsel olarak degǍiştirmedigi Ǎ soǅylenebilir. Ancak araştırmanın son boǅluǅmuǅnde zikredilen alan araştırmalarına dair verilerden sınır, mesafe, oǅteki algısı kavramlarının degǍişime ugǍradıgǍı sonucu çıkarılabilmektedir.

Privacy in the Context of Community Typology Purged for Positiveness: Being Privacy

The main purpose of the study is to try to understand the explicitness, disclosure, information, positivity, exhibitionism typologies of Byung Chul Han within the framework of the concept of privacy in Muslim societyand the sense of veiling in the context of a Han's conceptualization. In this context, the sub-purpose of the study is to examine the perception of privacy in Islamic theology with its personal, spatial and information dimensions. In addition, as a sub-category of privacy, veiling is to try to read through the concept of negativity society. It can be said that privacy in the Muslim community and social outcomes related to it can be analyzed in the category of Han's negativity society. It should be said that in the part of the study's perceptions of veiling, negativity society themes such as 'border', 'distance', 'order' come into prominence. However, the change of the concept of veiling has been explained within the framework of Han's positive society typology themes (self-disclosure, lighting) by taking the postmodern period feature to the center. Finally, it can be said that Han's themes explaining the postmodern period did not substantially change the perception of privacy and veiling fed by a traditional and institutional religion. However, it can be concluded from the data on the field studies mentioned in the last part of the research that the concepts of boundary, distance, and other perception have changed.

PDF

___

Aydemir, Mehmet Ali. Toplumsal Tipler. 1. Baskı. İstanbul: Açılım Kitap, 2016.
Aydın, Nevzat. “Hadislerde Mesken Mahremiyetini Tehdit Eden Unsurlara Karşı Alınan Önlemler”. EKEV Akademi Dergisi 63 (2015): 287-313.
Back, Les - Jenks, Chris, ed. Temel Sosyolojik Dikotomiler. çev. İhsan Çapcıoğlu. 1. Baskı. Ankara: Birleşik Yayınevi, 2012.
Bakti, Ahmet Selman. “Azimet Ruhsat Bağlamında Tesettür”. Usul İslam Araştırmaları 24/24 (01 Temmuz 2015): 191-212.
Çağırıcı, Mustafa. “Tecessüs”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 40: 246-247. Ankara: TDV Yayınları, 2011.
Çatak, Adem. “Mahremiyet Kavramının Farklı Anlam Alanları veya ''Fıkh-ı Bâtın''da Mahremiyet Algısı”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/8 (01 Aralık 2015): 93-111.
Çekiç, Fazilet. “Ahkam Tefsirleri Çerçevesinde Kur’an’da Tesettür”. Aksaray: Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, 2019.
Çelik, Ercüment. ̇ “Güney Sosyolojisi’nin Yükselişi ve Türkiye’de Sosyoloji İçin İfade Edebileceği Anlamlar”. Mülkiye Dergisi 40/4 (15 Aralık 2016): 113-148.
Çetin, Hilal. “Moda ve Değişen Tesettür Algısı Üzerine Bir Araştırma”. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, 2018.
Demir, Hilmi. “İslam’da Özel Hayat ve Özel Hayatın Gizliliği”. Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Raştırmalar Vakfı (TASAV). 18 Mart 2020. https://www. tasav.org/islam-da-ozel-hayat-ve-ozel-hayatin-gizliligi.html.
DİB. “Türkiye’de Dini Hayat Araştırması”. Kamuoyu Araştırma Raporu. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı (2014): 102-108.
Dindi, Emrah. Kur’an’da İslam Öncesi Kültür. 1. Baskı. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2017.
Erdoğan, Ö, Halide Nur. ‘’İslamofobi Bağlamında Müslüman Kadın İmgesi’’, AİBÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/14 (29 Kasım 2019): 637- 651.
Freyer, Hans. Sosyoloji Kuramları Tarihi. Çev. Tahir Çağatay- M. Rami Ayas. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2012.
Göğüş, Seda Dilek. “Muhafazakar Kadınların Sosyal Medyada Üretilen ''Tesettür Modası’’ İçeriğini Okuma Biçimleri: Gaziantep Örneği”. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, 2019.
Güllük, İsmail. “Avret Mahremiyeti, Prensipleri Açısından Görüntü, Gerçeklik ve Sanal Alem ve Cinsellik Üzerine Fıkhi Bir Analiz”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 23 (2014), 105-128.
Güngör, Özcan. “Sosyolojik Bir Teori Olarak Sembolik Etkileşimciliğin Ontolojik Temeli ve Din Olgusu”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 13/1 (2013): 57-91.
Han, Byung-Chul. Şeffaflık Toplumu. Çev. Haluk Barışcan. 4. Baskı. İstanbul: Metis Yayınları, 2017.
Han, Byung-Chul. Şiddetin Tipolojisi. Çev. Dilek Zaptçıoğlu- Semih Sökmen. 3. Baskı. İstanbul: Metis Yayınları, 2018.
Han, Byung-Chul. Yorgunluk Toplumu. Çev. Samet Yalçın. 5. Baskı. İstanbul: Açılım Kitap, 2019.
Kahraman, Abdullah. “Mahremiyetin Tanımı ve Sınırı”. Din Gelenek ve Ahlak Bağlamında Mahremiyet Algıları Sempozyumu. Ed. Yavuz Ünal vd. I/ 29-52. Samsun: Ordu İlahiyat Vakfı Yayınları. 1. Baskı, 2016.
Karadaş, Cağfer. “Görme Merakı”. Diyanet Aylık Dergi (Mart 2019): 62- 63.
Karslı, İbrahim Halil. “Tesettür Emri ve Kadın”. Diyanet Aylık Dergi (Ağustos 2013): 44-45.
Kırmızısakal, Koray. “Byung-Chul Han’ın Keskin-Kör Bıçakları”. 16 Mart 2020. https:// www. sosyalbilimler.org/byung-chul-hanin-keskin-kor-bicaklari/.
Kollektif. Hadislerle İslam (7 Cilt Takım) (Orta Boy). Diyanet İşleri Başkanlığı, 2014.
Konda. “Başını Örtme ve Türban Araştırması”. Kamoyu Araştırması. KONDA, 2010.
Martı, Huriye. “Hz. Peygamber’in Hadislerinde Bir Değer Simgesi Olarak Beden ve Mahremiyeti”. Marife: Bilimsel Birikim (Marife: Dini Araştırmalar Dergisi) 9/2 (2009): 9-23.
Öğüt, Salim. “Mahrem Maddesi”. 2020. https://islamansiklopedisi.org.tr/mahrem.
Özkaya, H. Gökçen Akgün. 18. yüzyılda İstanbul Evleri. 1. Baskı. İstanbul: Suna ve İnan Kıraç Vakfı İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, 2015.
Özyurt, Kemal. “Mahremiyet Anlayışımızın Mimariye Yansıması”. Din Gelenek ve Ahlak Bağlamında Mahremiyet Algıları Sempozyumu. ed. Yavuz Ünal vd. I/ 333-348. Samsun: Ordu İlahiyat Vakfı Yayınları. 1. Baskı, 2016.
Sevi̇nç, Kenan. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinde Kadının Örtünmesine İlişkin Algılar”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18/2 (29 Aralık 2017): 165-182.
Şahin, Nurten Zeliha. “Mahrem Olarak İnsan Bedeni”. Din Gelenek ve Ahlak Bağlamında Mahremiyet Algıları Sempozyumu. ed. Yavuz Ünal vd. I/ 157-173. Samsun: Ordu İlahiyat Vakfı Yayınları. 1. Baskı, 2016.
Temizkan, Ömer. “Öteki Tartışmaları Çerçevesinde Zygmunt Bauman’ın Öteki Yaklaşımı”. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, 2011. https://www.ulusaltezmerkezi.net/oteki-tartismalaricercevesinde-zygmunt-baumanin-oteki-yaklasimi/
Tom Bottomore, Robert Nisbet. Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi. Çev. Aydın Uğur, Mete Tuncay.3. Baskı, 1 Cilt. İstanbul: Kırmızı Yayınları, 2014.
Ulukütük, Mehmet. “Aklın Mahremi: İslam Düşüncesi’nde Mahremiyetin Metafizik Temelleri”. Din Gelenek ve Ahlak Bağlamında Mahremiyet Algıları Sempozyumu. Ed. Yavuz Ünal vd. I/ 395-408. Samsun: Ordu İlahiyat Vakfı Yayınları. 1. Baskı, 2016.
Ünlü, Derya Gül. “Şeffaflık Toplumu: Şeffaf Toplumun Eleştirisi Üzerine Bir Okuma”. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi 28 (28 Haziran 2018): 279-290.
Yurttaş, Tahsin. “İslam Düşüncesinde Dilin ‘Ahlakiliği’ ve ‘Mahremiyeti’”. Din Gelenek ve Ahlak Bağlamında Mahremiyet Algıları Sempozyumu. Ed. Yavuz Ünal. I/ 427-450. Samsun: Ordu İlahiyat Vakfı Yayınları. 1. Baskı, 2016.