YAHUDİLİĞİN ERKEK EGEMEN ANLAYIŞI

Dinlerde insanın anlam ve değeri genel itibariyle kutsal metinlere göre belirlenir. Dolayısıyla insanlar da inandıkları dinin öğretilerine göre çevresini, kendisini, karşısındakini anlamlandırır ve onlara değer verir. Yahudi geleneğinde erkek ve kadının konumlarının belirlenmesinde, öncelikle Yahudiliğin insan anlayışı belirleyici olmuştur. Ayrıca bu dine göre hem erkeğin hem kadının yaratılış mahiyeti ve yaratılış gayesi bulunmaktadır. Tanah’ta yer alan ve her iki cinsin görev ve sorumluklarını belirten ifadeler, Yahudi toplumunda erkek ve kadının konumunu oluşturmuştur. Yaratılış sonrasında kadının yapmış olduğu kabul edilen hata, Yahudilikte erkeğin egemen olup kadın üzerinde hâkimiyet kurmasına sebep olmuştur. Bu durum, sosyal hayatın her alanında olduğu gibi dini sorumluluk ve cezalarda da görülmektedir. Mabette ibadete katılma, evlenme, neslin devamını sağlama, şahitlik, miras gibi birçok alanda erkek hâkimiyeti vardır. Dini metinler üzerine eğitim ve mabetlerde görev almak erkelerin tekelindedir. Modern dünya erkek egemenliğiyle alakalı bazı değişiklikler de söz konusu olmuştur.

Male-Dominate Understanding of Judaism

In religions, the meaning and value of man are determined according to the sacred scriptures generally. Therefore, according to the teachings of the religion they believe in, people make sense of their surroundings, themselves and others. In determining the positions of men and women in the Jewish tradition, the human understanding of Judaism was primarily determinant. In addition, according to this religion, both man and woman have a way of creation and creation purpose. Statements in Tanakh, stating the duties and responsibilities of both sexes, formed the position of men and women in the Jewish community. The mistake, accepted by the woman after creation, led the man to dominate and establish dominance the woman in Judaism. This situation is seen in religious responsibilities and punishments, as in all areas of social life. There is male domination in many areas such as attending prayer, getting married, maintaining the generation, witnessing, and legacy. Training on religious texts and taking part in shrines are only under the men's responsibility. There have also been some changes to the modern world male domination.

PDF

___

Babylonian Talmud. https://www.sefaria.org/texts/Talmud.
Besalel, Yusuf. “Yahudilikte Kadın-2”. Şalom Gazetesi (07 Şubat 2018). http:// www. salom.com.tr/arsiv/haber-105808-haber.html. Erişim: 08 Mayıs 2020.
Besalel, Yusuf. “Yahudilikte Temel Kavramlar/ Miras -1”. Şalom Gazetesi (3 Şubat 2010). http://www.salom.com.tr/arsiv/haber-74132-haber.html. Erişim: 08 Mayıs 2020.
Çinpolat, Salih. “Yahudilikte Çocuk Sahibi Olma ve Çoğalmanın Yeri ve Önemi” Dini Araştırmalar 20/51 (Haziran 2017) :137-152.
Erdem, Mustafa. “Dinler ve Aile”. Türk Aile Ansiklopedisi. 1: 341-351. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları, 1991.
Erdem, Mustafa. Hz. Âdem. Ankara: TDV Yayınları, 1993.
Gündüz, Ahmet. “Eski ve Yeni Ahid’in Kadın Anlayışına Mukabil Kur’ân’ın Medeniyeti”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 32 (01 Aralık 2014): 78-103
Gürkan, Salime Leyla. “Yahudi Geleneğinde Kadın Algısı”, Bütün Yönleriyle Yahudilik, Dinler Tarihi Araştırmaları–VIII. 631-648. Ankara: Türkiye Dinler Tarihi Araştırmaları, 2012.
Gürkan, Salime Leyla. Yahudilik. Ankara: TDV Yayınları, 2018.
Harman, Ömer Faruk. “Kadın: İslam Öncesi Dinlerde ve Toplumlarda Kadın”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 24: 82-86. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
Harman, Ömer Faruk. “Semavi Dinlerde Aile”. Aile Sempozyumu Tebliğler. 39-51. Ankara: Medeniyet Vakfı Yayınları, 2015.
Kurt, Ali Osman. “Yahudilikte Levirat Evlilik: Geleneğin Tutsak Ettiği Kadınlar”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 11/17, (2016): 245-266.
Kutsal Kitap. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 2001.
Özcan, Şevket. “İnsana Verilen Değer Ekseninde Çeşitli Dinlerde İnsan: Dinler Tarihi Açısından Karşılaştırmalı Bir İnceleme”. Dini Araştırmalar 19/48 (Haziran 2016): 203-224.
Şeker, Cihat. “Yahudilikte Evlilik ve Cinsellik Anlayışı/Ahlakı”, İlahiyat Tetkikleri Dergisi 2/44 (Aralık 2016): 247-271.
Türkçe Çeviri ve Açıklamalarıyla Tora ve Aftara (5 cilt). Çev. Moşe Farsi. İstanbul: Gözlem Gazetecilik.
Ünal, Asife. “Yahudi Geleneğinde Kadının Yaratılışı ve Lilit Efsanesi”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 17/2 (29 Aralık 2017): 103-115.
Yasdıman, Hakkı Şah. “Yahudi Kutsal Metinlerinde Kadın Karşıtı Söylemler”, D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 5 (2002): 97-121.
Yiğitoğlu, Mustafa. “Yahudilikte Kadınların Regl Dönemi /Niddah (ֶ תס ֶ ו ( İle İlgili İle İlgili Hususlar”, Ekev Akademi Dergisi 23 (2019): 225-232.
Yitik, Ali İhsan. Doğu Dinleri. İstanbul: TDV Yayınları, 2017.