İslam'ın İlk Şehit Elçisi: Hâris b. Umeyr

İslam’ın tebliğ faaliyetlerini evrensel boyuta taşımaya karar veren Hz. Muhammed, Hudeybiye Barış Antlaşması’nın imzalanmasının hemen akabinde komşu devletlere ve Arap Yarımadası’ndaki bazı kabilelere İslam’a davet mektupları göndermiştir. Hz. Peygamber, bu özel görev ve davetler için temsil yeteneği yüksek ve donanımlı sahabileri seçmiştir. Seçilen Bu bu elçilerden birisi de Busra emirine gönderilen Hâris b. Umeyr el-Ezdî’dir. Davetçi ve diplomat misyonuyla gönderilen elçilerin hepsi görevlerini ifa edip geri dönmüş fakat Hâris b. Umeyr, Hz. Peygamber’in mektubunu muhatabına ulaştıramadan çıktığı yolda şehit edilmiştir. İslam daveti uğrunda şehit edilen ilk elçi olmasına rağmen, ilk dönem İslam tarihi kaynaklarında hakkında yeteri kadar bilgi verilmediği gibi benzer şekilde günümüzdeki akademik çalışmalarda da kendisinden çok fazla söz edilmediği görülmektedir. Bu makale, Hâris b. Umeyr hakkında bazı tespit ve tahlillerde bulunmayı; ayrıca genel olarak İslam Tarihi araştırmaları, özel olarak da henüz gelişme aşamasında olan İslâm diplomasi çalışmalarına katkı sunmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Davet Mektupları, Elçi, Hâris b. Umeyr, Mute, İslam-Bizans İlişkileri

Abstract Prophet Muhammad, who decided to carry the activities of the notification of Islam to a universal dimension, sent letters of invitation to Islam to the neighboring states and some independent tribes in the Arabian Peninsula right after the signing of the Hudaybiye Peace Treaty. The Prophet selected companions with high representation skills and well-equipped for these special duties and invitations. One of these selected messengers is Haris b. Umayr al-Ezdi who was sent to the Busra Emir. All of the messengers who were sent with the mission of invitee and diplomat returned after fulfilling their duties, but Haris b. Umayr was martyred on his way before he could deliver the Prophet's letter to his addressee. Although he was the first messenger martyred for the invitation of Islam, it is seen that there was not enough information about him in the first period Islamic historical sources, and similarly, he was not mentioned much in academic studies today. This article aims to make some determinations and analyzes about Hâris b Umayr and to contribute to Islamic History studies in general and Islamic diplomacy studies that are still in development.

Keywords:

Invitation Letters, Envoy, Mute, Islam-Byzantine Relations., Hâris b. Umayr,

PDF

___

Belâzürî, Ahmed b. Yahya b. Câbir. Ensâbu’l-Eşrâf. Beyrut, 1996.
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. et-Târîhu’l-Kebîr. 8 Cilt. Haydarâbâd: Dâiratü’l-Meârifi’l-Osmâniyye, t.y.
Cevad Ali. el-Mufassal fî Târîhi’l-Arab Kable’l-İslam. 4. Bs. Beyrut: Dâru’s-Sâkî, 2001.
Halebî, Nureddin Ali b. İbrahim. es-Sîretü’l-Halebiyye. 2. Bs, 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1427.
İbn Abdi’l-Ber. ed-Dürer fî İhtisâri’l-Meğâzî ve’s-Siyer. Kahire: Dâru’l-Meârif, h. 1403.
İbn Hacer, Şihâbüddin Ahmed b. Ali el-Askalânî. el-İsâbe fî Temyîzi’s-Sahâbe. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1415.
İbn Hibbân, Ebu Hâtim Muhammed b. Hibbân b. Ahmed el-Büstî. es-Sîretü’n-Nebeviyyetü ve Ahbâru’l-Hulefâ. 3. Bs, 2 Cilt. Beyrut: el-Kutubu’s-Sekâfiyye, 1417.