Serap KOBAL, Abdurrahman ŞAHİN, İzzet KARA

Fen ve Teknoloji Dersinde Analojilere Dayalı Öğretimin Öğrencilerin Başarıları ve Hatırda Tutma Düzeyi Üzerindeki Etkisi

Bu araştırma analojiyle (öğrencinin ürettiği ve öğrenciye hazır verilen) desteklenen ve analojinin yer almadığı öğrenme süreçlerinin öğrencilerin akademik başarılarına ve hatırda tutma düzeylerine etkisini tespit etmek amacıyla yürütülen yarı deneysel bir çalışmadır. Araştırma, sekizinci sınıfta öğrenim gören 93 öğrenci ile yürütülmüştür. Çalışmada iki deney ve bir kontrol grubu yer almıştır. Deney gruplarının birinde öğrencilerin analojileri kendilerinin üretmesiyle, diğerinde hazır analojiler kullanarak, kontrol grubunda ise analojilerin kullanılmadığı öğrenme süreçlerine yer verilmiştir. “Maddenin Yapısı ve Özellikleri Ünitesi Başarı Testi” ile toplanan veriler ANOVA, t-testi ve Tekrarlanmış Ölçümler için ANOVA testi teknikleriyle çözümlenmiştir. Bulgular; analojiler ile desteklenen öğrenmenin yer aldığı deney grupları ile analojilerin kullanılmadığı kontrol grubunun akademik başarı ve hatırda tutma düzeyleri arasında deney grupları lehine fark olduğunu göstermiştir. Ancak öğrencilerin kendi analojilerini oluşturmaları ile yapılan öğrenme süreci ve hazır analojiler kullanılan öğrenme süreci arasında başarı ve hatırda tutma yönünden anlamlı bir farklılık elde edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler:

Analoji, Fen Öğretimi, Öğrenci Başarısı, Hatırda Tutma Düzeyi

The Effect of Analogies on Eighth Grade Student’s Achievement and Retentıon Level in Teachıng Science Course

This research is a quasi-experimental study aiming to investigate the effect of using student-generated analogies, ready-made analogies, and instruction without analogies on students’ academic achievement and retention level. The study was carried out with the participation of 93 eighth grade students in three state-run primary schools in Tavas, Denizli. The first experimental group learned through student-generated analogies while the second learned via ready-made analogies. The control group was subjected to methods other than analogy. Gathered data were analyzed through ANOVA, Paired Sample t-test, and Repeated Measures of ANOVA techniques. Findings reveal a significant difference between the average scores of the groups instructed by analogy technique and the group that did not use analogy on behalf of the experiment groups. However, the average achievement and retention scores between the groups using student-generated analogies and ready-made analogies do not demonstrate a significant difference.

Keywords:

Analogy, Science teaching, student achievement, retention level,

PDF

___

Akyüz, T. (2007). Fen eğitiminde analoji tekniği kullanımının öğrencilerin farklı taksonomik düzeylerdeki başarıları üzerine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Baker, W. P. & Lawson, A. E. (2001). Complex instructional analogies and theoretical concept acquisition in college genetics. Science Education, 85, 665-683.
Bodner, G. M. & Orgill, M. (2004). What research tells us about using analogies to teach chemistry. Chemistry Education: Research and Practice, 5(1), 15-32.
Bryce, T. & MacMillan, K. (2005). Encouraging conceptual change: The use of bridging analogies in the teaching of action-reaction forces and the ‘at rest’ condition in physics. International Journal of Science Education, 27(6), 737-763.
Curtis, R. V. & Reigeluth, C. M. (1984). The use of analogy in written text. Instructional Science, 13, 99-117.
Çokadar, H., & Külçe, C. (2008). Pupils’ attitudes toward Science: A case of Turkey. World Applied Sciences Journal, 3(1), 102-109.
Dagher, Z. R. (1995). Analysis of analogies used by science teachers. Journal of Research in Science Teaching, 32, 259-270.
Duit, R. (1991). On the role of analogies and metaphors in learning science. Science Education, 75, 649-672.
Duru, N. (2002). Fizik dersinde analoji kullanımının öğrenmeye ve öğrenci başarısına etkilerinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Gabel, D. L. & Sherwood, R. D. (1980). Effect of using analogy on chemistry achievement according to Piagetian level. Science Education, 65, 709-716.
Gentner, D. (1983). Structure-Mapping: A Theoretical Framework for Analogy. Cognitive Science, 7, 155–170.
George, R. (2000). Measuring change in students’ attitudes toward science over time: An application of latent variable growth modeling. Journal of Science Education and Technology, 9, 213-225.
Glynn, S. M. (1989). The Teaching-with-analogies (TWA) Model: explaining concepts in expository text. K. D. Muth (Ed.), Children’s Comprehension of Text: Research into practice (s. 185-204). Newark, DE: International Reading Association.
Glynn, S. M. & Takahashi, T. (1998). Learning from analogy-enhanced science text. Journal of Research in Science Teaching, 35 (10), 1129–1149.
Greenfield, T. A. (1997). Gender and grade level differences in science interest and participation. Science Education, 81, 259–275.
Harrison, A. G. & Jong, O. (2005). Exploring the use of multiple analogical models when teaching and learning chemical equilibrium. Journal of Research in Science Teaching, 42(10), 1135–1159.
Harrison, A. G. & Treagust, D. F. (1993). Teaching with analogies: A case study in grade-10 optics. Journal of Research in Science Teaching, 30, 1291–1307.
Karadoğu, Z. (2007). İlköğretim fen ve teknoloji dersinde analoji kullanımının başarı ve tutum üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. On dördüncü Basım. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kayhan. E. (2009). Sekizinci sınıf fen bilgisi dersi maddedeki değişim ve enerji ünitesinde analoji yöntemine dayalı öğretimin öğrencilerin akademik başarılarına ve kalıcılığa etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Kozcu Çakır, N., Şenler, B., & Göçmen Taşkın, B. (2007). İlköğretim II kademe öğrencilerinin Fen Bilgisi dersine yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 637-655.
Köymen, Ü. (2001). Güdüleyici öğrenme. A. Şimşek (Ed.)., Sınıfta demokrasi (s. 111-145). İkinci Baskı. Ankara: Eğitim Sen Yayınları.
Newcombe, N. S. (2002). Biology is to medicine as psychology is to education: True or false? New Directions for Teaching and Learning, 89, 9-19.
Pell, T. & Jarvis, T. (2001). Developing attitude to science scales for use with children of ages from five to eleven years. International Journal of Science Education, 23, 847–862.
Pittman, K. (1999). Student-generated analogies: Another way of knowing? Journal of Research in Science Teaching. 36, 1, 1-22.
Sağırlı, S. (2002). Fen bilgisi öğretiminde analoji kullanımının öğrenci başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Stavy, R. (1991). Using analogy to overcome misconceptions about conservation of matter. Journal of Researche in Science Texaching, 28(4), 305-313.
Sutala, V. & Krajcik, J. S. (1988). The effective use of analogies for solving mole problems in high school chemistry. Paper Presented at the Annual Meeting of the National Association of Research in Science Teaching.
Şahin, F. (1996). Okulöncesi öğretmenlerin fen kavramlarını öğretiminde kullandıkları metotların tespiti. II. Ulusal Fen Bilimleri Sempozyumu Bildirileri (s 74-90). İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
Şahin, F. (2000). Okulöncesinde fen bilgisi öğretimi ve aktivite örnekleri. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
Şahin, F., Gürdal, A. & Berkem, M. L. (2000). “Fizyolojik kavramların anlamlı öğrenilmesiyle ilgili bir araştırma.” 4. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Ankara.
Turgut, T. (2007). İlköğretim 7. Sınıf matematik konularının öğretiminde, soru-cevap metodu ile analoji metodunun öğrencilerin matematik başarılarına etkileri yönünden karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Vural, N. (2005). Lise II. sınıf kimya dersi kimyasal reaksiyonlar konusunda analoji ve modellerin kullanımı ve bunların sonuçlarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Wong, E. D. (1993). Self generated analogies as a tool for constructing and evaluting explanations of scientific phenomena. Journal of Research in Science Teaching, 30, 367-380.
Zembat, R., Şahin, F., Çağlak, S. & Polat, Ö. (1999). Okul öncesinde analojilerin yeri. 4.Ulusal Fen Bilimleri Kongresi Bildirileri, 4, 370-377. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Zook, K. B & di Vesta, F. J. (1991). Instructional analogies and conceptual misrepresentations. Journal of Educational Psychology, 83, 246–252.