Eğitim Fakültelerinde Örgütsel İklim ile Örgütsel Politika Algısı Arasındaki İlişkiler

Bu araştırma, eğitim fakültelerinde çalışan öğretim elemanlarının örgütsel iklim algıları ile örgütsel politika algıları arasındaki ilişkiyi saptamayı amaçlamaktadır. İlişkisel tarama modelindeki araştırmanın evrenini Türkiye’deki devlet üniversitelerinin eğitim fakültelerinde çalışan Dr. unvanına sahip öğretim elemanları oluşturmaktadır. Araştırmada evrenin tamamına ulaşılması amaçlandığından örneklem alma yoluna gidilmemiştir. Araştırma kapsamında 866 öğretim elemanına ulaşılmıştır. Araştırmanın verileri, “Örgütsel İklim Ölçeği-ÖİÖ” ve “Örgütsel Politika Algısı Ölçeği-(ÖPAÖ/POPS)” kullanılarak web temelli anket yolu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde parametrik istatistikler kullanılmıştır. Alt boyutlar arasındaki ilişkileri incelemek için korelasyon analizi yapılmıştır. Örgütsel iklimin örgütsel politika algısı üzerindeki etkisini incelemek için regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; eğitim fakültelerinde bürokratik iklimin hâkim olduğu belirlenmiş, örgütsel politika algısı ile bürokratik iklim arasında pozitif,  destekleyici iklim ve yenilikçi iklim arasında ise negatif bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca, örgütsel politikanın eğitim fakültelerindeki algılanmasının “sıklıkla” düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın bir diğer sonucu olarak da bürokratik iklim ve destekleyici iklim boyutlarının “yükselmek için gerekeni yapmak”, “genel politik davranış” ve “dürüstlük/iş ahlakı” algısı üzerinde önemli (anlamlı) bir yordayıcı olduğu, yenilikçi iklim boyutunun ise önemli bir etkiye sahip olmadığı ortaya çıkmıştır.

The Relationship Between Organizational Climate And Perceptions Of Organizational Politics In Educational Faculties

This dissertation aimed at determining the relationship between perceptions of organizational climate and perceptions of organizational politics of faculty members working at educational faculties. The population of the research in relational survey method was formed by faculty members who have their PhD and work for educational faculties at the state universities in Turkey. Since the purpose of this research was to reach the whole universe, sampling was not taken. 866 faculty members were reached within the research context.   Data of this study was collected by using “Organizational Climate Scale-OCS” and “The Perception of Organizational Politics Scale-POPS” on a web-based questionnaire. Parametric statistics were used in the data analysis. Correlation analysis was applied to investigate the relationship between sub-dimensions. Regression analysis was implemented to examine the effect of organizational climate on the perception of organizational politics

___

  • Akar, A. (2006). İlköğretim okullarında öğretmen algılarına göre yöneticilerin, yöneticilik becerilerinin örgüt iklimine katkısı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Al-Tuhaih, S. M. and Van Fleet, D. D. (2011). An exploratory study of organizational politics in Kuwait. Thunderbird International Business Review, 53 (1), 93-104.
  • Andrews, M. C. and Kacmar, K. M. (2001). Discriminating among organizational politics, justice, and support. Journal of Organizational Behavior, 4 (22), 350.
  • Armağan, A. (2005). Örgütsel politik davranışın analizi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4, 91-107
  • Aycan, Z. ve Kanungo, R., N. (2000). Toplumsal Kültürün Kurumsal Kültür ve İnsan Kaynakları Uygulamaları Üzerine Etkileri, (Ed.: Zeynep Aycan), Akademisyenler ve profesyoneller bakış açısıyla Türkiye’de yönetim, liderlik ve insan kaynakları uygulamaları, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları: 25-53.
  • Ayhan, Ö. (2013). Algılanan örgütsel politikanın örgütsel adalet ve işten ayrılma niyetine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Kocaeli.
  • Balcı, A. (2000). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem teknik ve ilkeler. (3. basım), Pegema Yayıncılık, Ankara.
  • Balcı-Bucak, E. (2002, Bahar). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Örgüt iklimi - yönetimde ast üst ilişkileri. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 7, 114-125.
  • Basım, N., Tatar, İ. ve Hisli-Şahin, N. (2006). Çalışma yaşamında izlenim yönetimi bir ölçek uyarlama çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 9 (18), 1-17.
  • Bilir, P. (2005). Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün örgüt iklimi ve çalışanların katılımı ile ilgili algılamaları. Yayımlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
  • Börekçi, D. Y. (2009). Paternalist leadership style’s evolution in e-culture. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 38 (2), 103-109.
  • Cüceloğlu, D. (2002). İletişim donanımları. (2. basım), Remzi Kitapevi, İstanbul.
  • Demirel, Y. ve Seçkin, Z. (2009). Örgüt içi politik davranışların tespiti üzerine Kırgızistan’da sağlık sektöründe bir araştırma. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu. OAKA, 4 (7), 143-161.
  • Erben, G., S. (2004). Toplumsal kültür aile kültürü etkileşimi bağlamında paternalizm boyutuyla işletme kültürü: Türkiye örneği, 1. Aile İşletmeleri Kongresi Bildirileri, 17-18 Nisan 2004, (Ed.: Koçel, T.), İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 345-356.
  • Erdem, F. ve İşbaşı, J. Ö. (2001). Eğitim kurumlarında örgüt kültürü ve öğrenci alt kültürünün algılamaları. Akdeniz İİBF Dergisi, 1, 33–57.
  • Ergeneli, A. (1995). Örgütsel etkililik kriteri olarak lider davranışlarının örgütsel iklim ile ilişkisi: Görev karmaşıklığı bakımından farklılaşan iki örgüte ilişkin bir uygulama. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 50 (1-2), 187-199.
  • Ertekin, Y. (1978). Örgüt iklimi. TODAİE Yayınları, Ankara.
  • Ferris, G. R., and King, R. T. (1991). Politics in human resources decisions: A walk on the dark side. Organizational Dynamics, 20 (2), 59-72.
  • Gandz, J., and Murray, V. V. (1980). The experience of workplace politics. Academy of Management Journal, 23 (2), 237-251.
  • Hoy, W. K. and Miskel, C. G. (2010). Educational administration-theory, research, and practice. (Çev. S. Turan), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara (Eserin orijinali 2008’de yayımlandı).
  • İlleez, Z. (2012). Örgüt ikliminin iş görenlerin örgütsel bağlılıklarına etkisi - konaklama işletmelerinde bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • İşcan, Ö. F. (2005). Yönetsel değerler ve örgütsel siyasetin ahlakiliği. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 19 (1), 307-324.
  • İra, N. (2011). Eğitim fakültelerinde örgütsel kültür ve yönetsel etkililik. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Kacmar, K. M., and Carlson, D. S. (1997). Further validation of the perceptions of politics scale (POPS): A multiple sample investigation. Journal of Management, 23 (5), 627- 658.
  • Kacmar, K. M., and Ferris, G. R. (1991). Perceptions of Organizational Politics Scale (POPS): Development and construct validation. Educational and Psychological Measurement, 51 (1), 193-205.
  • Karataş, E. (2009). Eğitim yönetiminde iş değerleri ve örgüt kültürü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
  • Kırel, Ç. (1998). Örgütsel politikanın algılanması. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (1-2), 525-540.
  • Kiewitz, C., Hochwarter, W. A., Ferris, G. R., and Castro, S. L. (2002). The role of psychological climate in neutralizing the effects of organizational politics on work outcomes. Journal of Applied Social Psychology, 32 (6), 1189-1207.
  • Lunenburg, F. C., and Ornstein, A. C. (2000). Educational administration: concepts and practices. Wadsworth, Belmont, CA.
  • Mintzberg, H. (1980). Structure in fives designing effective organizations. Englewood Cliffs, Prentice-Hall, NJ.
  • Mintzberg, H. (1985). The organization as political arena. Journal of Management Studies, 22 (2), 133-154.
  • Mohammed, A. E. (2011). Örgüt kültürü ve psikolojik iklimin politik davranış algılamaları üzerindeki etkileri: Kayseri’de bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
  • Mohan-Bursalı, Y. (2008). Örgütsel politikanın işleyişi: Örgütsel politika algısı ve politik davranış arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • O’Connor, W. E., and Morrison, T. G. (2001). A comparison of situational and dispositional predictors of perceptions of organizational politics. The Journal of Psychology, 135 (3), 301-312.
  • Özdemir-Yaylacı, F. (2006, Kış). Organizasyonlarda kşilerarası ilişkilerde etki taktikleri ve kullanımına ilişkin literatür çalışması. Bilig, 36, 93-112.
  • Özdevecioğlu, M. ve Akın, M. (2013). Yöneticilerin örgüt kültürü ve örgütlerarası vatandaşlık davranışları algılamaları. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (2), 112-131.
  • Rentsch J. R. (1990). Climate and culture: Interaction and qualitative differences in organizational meanings. Journal of Applied Psychology, 75, 668-681.
  • Sax, L.J., Gilmartin S. K. and Bryant A. N. (2003). Assessing response rates and non-response bias in web and paper surveys. Research in Higher Education, 44 (4), 409-431.
  • Tuzgöl-Dost, M. ve Cenkseven, F. (2007). Devlet ve vakıf üniversitelerinde çalışan öğretim elemanlarının mesleki sorunları. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (2), 203-218.
  • Vigoda, E. (2000). Organizational politics, job attitudes and work outcomes: exploration and implication for the public sector. Journal of Vocational Behavior. 57 (3), 236-347.
  • Vigoda-Gadot, E. and Talmud, I. (2010). Organizational politics and job outcomes: The moderating effects of trust and social support. Journal of Applied Social Psychology, 40 (11), 2829-2861.
  • Yahyagil, M. Y. (2003). The employee perceptions of organizational climate and ıts relationship with job satisfaction in a private health care organization. Global Business and Technology Association, 13 (2), 236-246.