Osmanlı Sarayı’nda Teşrifat ve 950 Numaralı Teşrifat Defteri’nde Bayram ve Nevruz Hediyeleri
Topkapı Sarayı’nda düzenlenen Bayram törenleri diğer merasimlerde olduğu gibi teşrifat usulleri çerçevesinde gerçekleştirilir devletin ihtişamını yansıtırdı. Çalışmamızda, III. Mustafa ve I. Abdülhamid dönemi Ramazan Bayramı törenleri ile III. Selim dönemi Nevruz kutlamaları hakkında bilgi veren Teşrifat defteri kullanılmak suretiyle devlet ricalinin bayramlaşması üzerinde durulmuştur. Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Topkapı Sarayı Fon’unda bulunan (TS. MA., d.) 950 numaralı defter özellikle 1771, 1788 tarihlerinde sunulan hediyelerin mahiyeti ile ilgili bilgi vermekte, dönemin maddi kültürü hakkında değerlendirme yapmaya olanak sağlamaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Teşrifat, Bahşiş, Merasim, Hediye, Osmanlı Devleti
Feast and Novruz Gifts İn The Ottoman Palace Reconstruction and Number 950 Book
Feast ceremonies held in Topkapı Palace are held within the framework of the methods of honor, as in other ceremonies, reflecting the magnificence of the state. In our study, III. Mustafa and Abdulhamid period Ramadan Feast ceremonies and III. The feast of the state official was emphasized by using the book of education that gives information about the Nevruz celebrations of Selim period. The Prime Ministry Ottoman Archive, the book numbered 950 in the Topkapı Palace Fund (TS. MA., D.) Gives information especially about the nature of the gifts presented between 1771 and 1788, and provides an opportunity to evaluate the material culture of the period.
Keywords:
Ceremonies, Bahsis, Protocol, Gift, Ottoman Empire,
___
- TS.MA., D. nr.950, vrk. 2a, 2b, 3a, 3b, 5a, 6b, 7a, 7b.
- Ağca Diker, Sevgi.“Has Oda Teşkilatı.”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2019.
- Altındağ, Ülkü. “Dârüssaâde”, TDV İslam Ansiklopedisi, IX(İstanbul 1994), ss.1-3.
- Bozkurt, Nebi. “Bayram Kutlamaları”, TDV İslam Ansiklopedisi, V (İstanbul 1992), ss.261-263.
- Çay, Abdülhaluk M.Türk Ergeneokon Bayramı, Ankara: İleri Yayınları, 1989.
- Deveci, Abdurrahman. “Osmanlı Minyatürü’nde Kızlar Ağası ve Has Oda Ağaları.”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 9/43, (2016): 1024-1035.
- Kılıç, Dündar Ali.Osmanlı’da Devlet Protokolü ve Törenleri: İmparatorluk Seremonisi, İstanbul: Kelebek Matbaacılık, 2004.
- Necipoğlu, Gülru.15 ve 16 yüzyılda Topkapı Sarayı: Mimari, Tören ve İktidar, Çev., Ruşen Sezer. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2007.
- Ortaylı, İlber.Osmanlı Sarayında Hayat, İzmir: Yitik Hazine Yayınları, 2008.
- Özdemir, Nutku. “Bayram”, TDV İslam Ansiklopedisi, V(İstanbul 1992), ss.263-265.
- Sakaoğlu, Necdet.Bu Mülkün Sultanları, İstanbul: Alfa Yayınları, 2015.
- Sargon, Erdem. “Bayram”, TDV İslam Ansiklopedisi, V (İstanbul 1992), ss.257-259.
- Tarım Ertuğ, Zeynep.18. YY. Osmanlı Sarayında Bayram Törenleri:Prof. Dr. Mübahat Kütükoğlu’na Armağan, Ed., Zeynep Tarım Ertuğ. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 2006.
- Tarım Ertuğ, Zeynep. “Osmanlı İstanbul’unda Merasim ve Teşrifata Dair Kaynaklar”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 8/16, (2010): 131-148.
- Uluçay, M. Çağatay.Harem II, İstanbul: Ötüken Yayınevi, 2011.
- Uluçay, M. Çağatay.Padişahların Kadınları ve Kızları, İstanbul: Ötüken Yayınları, 2011.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı.Osmanlı Devleti’nde Saray Teşkilatı, Ankara: TTK Yayınları, 1945.
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: Selim Hilmi Özkan
Sayıdaki Diğer Makaleler
Hatay’da Bir Okul-Kilise: Kırıkhan Ruhban Okulu
Osmanlı Sarayı’nda Teşrifat ve 950 Numaralı Teşrifat Defteri’nde Bayram ve Nevruz Hediyeleri
The Feudal Rule of Mutawila of Jabal Amel under the Ottoman Era 1804-1830 A.D
Rus Sömürüsüne Karşı Türkistan Milli Ayaklanması’nda (1916) Semerkant