Kudüs Vakıflarında İstihdam: 18. Yüzyılda Vakıf Görevlilerinin Sosyo-Ekonomik ve Demografik Özellikleri

Bu çalışma, Kudüs kenti vakıflarının 18. yüzyıldaki istihdam durumunu vakıf görevlilerinin sosyo-ekonomik ve demografik özellikleri bakımından incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, Osmanlı merkezi yönetiminin vakıflara ilişkin uygulamaları bağlamında, devlet iktidarı ve denetiminin taşradaki işleyişi ve varlık belirtileri üzerinde durmaktadır. Dört kısımda oluşan incelemenin birinci kısmında Osmanlı toplum yapısı içerisinde vakıf görevlilerinin konumu tespit edilerek, bu görevlilerin tespit edilen unvan ve lakapları ve tarihsel süreç içerisindeki değişimlerine yer verilecektir. Sonrasında, görevlilerin tevcih, azl ve görev süreleri yine ayrı bir başlık altında incelenecektir. Bu bağlamda, Osmanlı merkezi yönetiminin yapılan bu atamalar konusundaki etkisi ve denetimine ilişkin süreçler belirlenmeye çalışılacaktır. Kudüs’teki vakıf görevlilerinin, kent nüfusu içerisindeki durumunu tespit etmeye çalıştığımız üçüncü kısmı, vakıf görevlilerinin ücretlerinin incelendiği bölüm takip edecektir. Bunların analizi ile Osmanlı merkezi yönetiminin bir taşra kentindeki otoritesini sürdürmesini mümkün kılan istihdam politikalarına vakıf görevleri ve maaşlar üzerinden ışık tutulmaya çalışılacaktır.

___

  • El-Alemi, Muhammed Ali: “The Waqfs of the Traditional Families of Jerusalem During The Ottoman Period”, in Ottoman Jerusalem: The Living City, 1517-1917, Sylivia Auld and Robert Hillenbrand ed., Londra: Altajir World of Islam Trust, 2000, s.145-158.