YÖRÜKLERDE BİR AZIK TÜRÜ: ÇÖREK

Azık, yolculukta yenmek için hazırlanan yiyeceklerin genel ismidir. Göçebelerin günlük hayatları, genellikle yolculuklarla geçmektedir. Sabahın erken saatlerinde keçi ve koyunları otlamak için yola çıkan göçebeler, akşam saatlerinde evlerine dönmektedir. Göçerler, gün içerisindeki açlık ihtiyaçlarını; yağlıklarına sardıkları azık ve katıklarıyla gidermektedirler. Göçebelerin azıklarının başında çörek gelmektedir ki yendiği andan itibaren kişiyi uzun süre tok tutmaktadır.Çörek hem yapımının kolay olması hem de uzun süre tazeliğini koruması bakımından tercih edilmektedir. Çörekler, göçebe hayat kültürünün vazgeçilmezlerinden olup farklı türlerde yapılıp göçebe yaşamının her döneminde karşımıza çıkmaktadır. Doğumdan ölüme kadar hayatın her aşamasında kendine yer edinmiştir. Çalışmada, göçebe hayatın vazgeçilmez besinlerinden olan küllü ve yağlı çöreğin Mersin-Silifke göçerleri arasındaki önemi üzerinde durulmuştur Çalışmada, Mersin-Silifke göçerlerinden bilgi toplanırken saha çalışması ve Türk kültüründe çörek hakkındaki bilgilerin elde edilme aşamasında da doküman analizi yöntemlerinden faydalanılmıştır. Bu sayede, bir dönem göçebe kültür hayatının önemli yiyecekleri arasında olan çöreğin Türk kültüründeki önemine de dikkat çekilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler:

Türk kültürü, azık, göçebe

___

  • Atalay, B. (1985). Divanü Lügat-it-Türk Tercümesi I, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi.
  • Ergin, M. (1994). Dede Korkut Kitabı I (Giriş-Metin-Faksimile), Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Ergin, M. (1997). Dede Korkut Kitabı II (İndeks- Gramer), Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Gökyay, O. Ş. (2006). Dedem Korkudun Kitabı, İstanbul, Kabalcı Yayınevi.
  • Gülensoy, T. (2007). Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü (A-N), Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Ögel, B. (2000a). Türk Kültür Tarihine Giriş II, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Ögel, B. (2000b). Türk Kültür Tarihine Giriş IV, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Türk Dil Kurumu (1998).Türkçe Sözlük. (8. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • Vahapzâde, B. (1995). Gurup Düşünceleri, Beşaret İsmail (Akt.), İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
  • http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_matasozleri&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5bae45848ed866.23837347
  • http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_ttas&view=ttas&kategori1=derlay&kelime1=k%C3%B6mbe