II. Ioannes Komnenos Dönemi Bizans-Macar İlişkileri Ve Sırp İsyanı (1127-1129)

Balkan toprakları Bizans İmparatorluğu açısından her daim önemli olmuştur. Gerek başkente açılan bir kapı olma özelliğine haiz olması gerekse de iktisadî ve stratejik potansiyeller barındırması bunda pay sahibidir. İmparatorluk bu topraklar üzerinde yaşanan siyasî gelişmeleri yakından takip etmiş ve her daim kontrol altında tutmak istemiştir. Ancak bazı dönemler kontrol mekanizmasını yitirmiştir. XI. yüzyıl krizi buna güzel bir örnek teşkil etmektedir. Mevzubahis zaman zarfında sarsılan otoritenin yeniden inşası anlamında Komnenosların payı oldukça büyüktür. Şüphesiz bu sürece en çok katkı veren imparatorların başında ise II. Ioannes Komnenos (1118-1143) gelmektedir. Uyguladığı etkili politika sayesinde Balkanlar’daki Peçenek tehdidi yok edilmiş, Sırplar, Bulgarlar ve Macarlar ise kontrol altına alınmıştır. Makalemizde Ioannes Komnenos’un Macarlar ekseninde yürüttüğü Balkan politikasına yer verilmiştir. Bu doğrultuda 1127-1129 yılları arasında gerçekleşen Bizans-Macar savaşları ile eş zamanlı ortaya çıkan Sırp ayaklanması ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ioannes Komnenos, Bizans, Macarlar, Sırplar

Byzantine-Hungarian Relations and the Serbian Revolt in the Era of John II. Komnenos

The Balkan lands have always been important to the Byzantine Empire. Both its being a gateway to the capital and having economic and strategic potentials play a role in this. The empire followed the policy that revolved on these lands closely and wanted to keep it under control at all times. However, some periods have lost the control mechanism. The crisis of the 11th century is a good example of this. The Komnenos dynasty share in terms of rebuilding the authority that was shaken during the time at issue is quite large. Undoubtedly, among the emperors who contributed the most to this process, John II Komnenos (1118-1143) is leading. Thanks to the effective policy it implemented, the Pecheneg threat in the Balkans was eliminated; Serbs, Bulgarians and Hungarians were taken under control. In our article, the Balkan policy carried out by John II Komnenos on the axis of Hungarians is included. In this direction, the Serbian uprising that occurred simultaneously with the Byzantine-Hungarian wars between 1127-1129 was also discussed.

Keywords:

Ioannes Komnenos Balkans, Byzantium, Hungarians, Serbs.,

PDF

___

ANGOLD, Michael, The Byzantine Empire 1025-1204; A Political History, New York, 1997.
ANNA KOMNENA, Annae Comnenae Alexiadis, nşr. Ludovicus Schopenus, Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Bonn, 1839; Anna Comnena, The Alexiad, İng. trc. Elizabeth A. S. Dawes, In parentheses Puplications Byzantine Series, Cambridge, 2000; Anna Komnena, Alexiad: Malazgirt’in Sonrası, T. trc. Bilge Umar, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 1996.
ANTONOPOULOS, T. ‟Byzantium, the Magyar Raids and Their Consequences”, Byzantinoslavica, 54, 1993, II, s. 254-267.
BARANY, Attila, “The Politics of Piroska’s Marriage: Byzantium, Hungary and the Normans in The Early Twelfth Century”, Piroska and the Pantokrator Dynastic Memory, eds. Marianne Sághy, Robert G. Ousterhout, Central European University Press, New York – Budapeşt, 2019, s. 63-96.
BEREND, Nora “Hungary in the Eleventh and Twelfth Centuries”, NCMH, IV, CUP, Cambridge, 2008, s. 304-316.
CİRCOVİC, Sima M., The Serbs, İng. trc. Vuk Tosic, Blackwell Publishing, Malden, 2004.
FİNE, John V. A. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Tvvelfth Century, The University of Michigan Press, 1991.
GÜNAYDIN, Törebey, Bizans ve Balkanlar (976-1076), Post Yayınevi, İstanbul, 2020.
HEYD, W., Yakın -Doğu Ticaret Tarihi, T. trc. Enver Ziya Karal, Ankara, TTK, 1975.
IOANNES KINNAMOS, Epitome, nşr. A. Meineke, CSHB, Bonn, 1836,; John Kinnamos, Deeds of John and Manuel Comnenus, İng. trc. Charles M. Brand, Columbia University Press, New York, 1976; Ioannes Kinnamos, Ioannes Kinnamos’un Historia’sı (1118-1176), T. trc. Işın Demirkent, TTK, Ankara, 2001.
IOANNES SKYLITZES, Synopsis Historiarum, nşr. I. Thurn, Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, V, Bonn, 1973; John Skylitzes, A Synopsis of Byzantine History, 811-1057, İng. trc. Jean-Claude Cheynet, Bernard Flusin, and John Wortley, Cambridge University Press, Cambridge, 2010.
IOANNES ZONARAS, Ioannis Zonarae epitome historiarum, nşr. L. Dindorf, III, Leipzig, 1870; Tarihlerin Özeti, T. trc. Bilge Umar, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2000.
KOSZTOLNYİK, Z. J., Hungary under the Early Arpads, 890s to 1063, East European Monographs, New York, 2002. __________________., The dynastic policy of the Arpads, Géza I to Emery (1074-1204), East European Monographs, 2006.
MADGEARU, Alexandru, Byzantine Military Organization on the Danube, 10th-12th Centuries, Brill, Leiden, 2013.
MAKK, Ferenc The Arpads and The Comneni Political Relations between Hungary and Byzantium in the 12th Century, Akademiai Kiado, Budapest, 1989.
MORAVCSİK, Gyula, Byzantium and The Magyars, Adolf M. Hakkert Publisher, Amsterdam, 1970.
NIKEPHOROS BRYENNIOS, Hüle Historias, nşr. Augustus Meineke, CSHB, Bonn, 1836; Nikephoros Bryennios, Tarihin Özü, T. trc. Bilge Umar, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, 2008.
NIKETAS KHONIATES, Nicetae Choniatae Historia, nşr. Immanuelis Bekkeri, CSHB, Bonn, 1835; İng. trc. Harry J. Magoulias, Wayne State University Press, Detroit, 1984, s. 11; Türkçe trc. Fikret Işıltan, TTK, Ankara, 1995.
NİCOL, Donald M., Bizans ve Venedik Diplomatik ve Kültürel İlişkiler Üzerine, T. trc. Gül Çağalı Güven, Sabancı Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2000.
OBOLENSKY, Dimitri The Byzantine Commonwealth Eastern Europe, 500-1453, Praeger Publishers, New York, 1971.
PENNA, Dafni, The Byzantine Imperial Acts to Venice, Pisa and Genova 10th-12th Centuries, Eleven International Publishing, Groningen, 2012.
STEPHENSON, Paul, Byznatium’s Balkan Frontier, A Political Study of the Northern Balkans, 900-1204, Cambridge University Press, 2002.
SZENTPETERY, Emericus, Scriptores Rerum Hungaricarum, Tempore Ducum Regumque Stirpis Arpadianae Gestarum, I, Budapeşte, 1937.
URBANSKY, Andrew B., Byzantium and the Danube Frontier, Twayne Publishers, New York, 1968.
VUCETİC, Martin Marko “Emperor John II's encounters with foreign rulers”, John II Komnenos, Emperor of Byzantium: In the Shadow of Father and Son, Eds. Alessandra Bucossi, Alex Rodriguez Suarez, Routledge, New York, 2016, s. 71-90.