2016

THE IMPACT OF MANUFACTURING INDUSTRY DECENTRALIZATION ON JOBS-HOUSING RELATIONSHIP AND COMMUTING BEHAVIOR: THE CASE FOR THE SİNCAN AND OSTİM ORGANIZED INDUSTRIAL DISTRICTS

Ankara, hızlı bir şekilde ekonomik ve mekansal yeniden yapılanma sürecinden geçmekte, bu süreçte kentsel alanın hızla yayılması ve imalat sanayinin yer değiştirmesi ön plana çıkmaktadır. 1985'ten beri kentsel büyümenin batı koridoru dışında kent çeperinde hemen hemen her yöne doğru yaşanan düşük yoğunluklu kentsel saçaklanmaya bağlı olarak gerçekleştiği görülmektedir. Batıkent ve Sincan alt merkezlerinin yer aldığı kentin batı koridoru ise, yer değiştiren firmaların buraya yönelmeleri ve gerçekleşen yeni konut alanlarıyla yoğun ve karma kullanımlı olarak gelişmektedir. Bu çalışma kapsamında Sincan ve Ostim Organize Sanayi Bölgelerinde, yer değiştiren firmalar için 2011 ve 2012 yıllarında işgücü anketi yapılmıştır. Bu anketin sonuçlarına göre, Ostim örneğinden farklı olarak, kentin çeperinde yer alan Sincan alt merkezinde çalışanların statü, konut piyasası özellikleri ve şehir merkezinden uzaklık faktörlerine bağlı olarak uzun mesafeli iş yolculuklarının azaldığı görülmektedir. Bu çalışma aynı zamanda, imalat sanayi firmalarının yer değiştirmesinin orta ve özellikle de düşük statülü çalışanların konut yeri ve işyeri seçimlerinde iş-konut ilişkisinin daha iyi sağlanması için mekansal fırsatlar yarattığını ve konut hareketliliğini artırdığını ortaya koymaktadır. Toplu taşım olanaklarındaki eksikliklere ve Sincan'ın kent merkezinden oldukça uzak olmasına rağmen alım gücüne uygun konut stoğunun bulunması, Sincan OSB'de çalışanların yeni iş-konut ilişkisinin mekansal olarak daha iyi sağlanmasına yol açmaktadır. Bu çalışma, aynı zamanda kent merkezinden uzun mesafeli olarak gerçekleşen imalat sanayi firmalarının yer değiştirmesinin zorunlu olarak uzun mesafeli iş yolculuklarını gerektirmediğini de ortaya koymaktadır.

İMALAT SANAYİNİN YER DEĞİŞTİRMESİNİN İŞ-KONUT İLİŞKİSİ VE İŞ YOLCULUĞU ÜZERİNE ETKİLERİ: SİNCAN VE OSTİM ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ ÖRNEĞİ

Ankara, hızlı bir şekilde ekonomik ve mekansal yeniden yapılanma sürecinden geçmekte, bu süreçte kentsel alanın hızla yayılması ve imalat sanayinin yer değiştirmesi ön plana çıkmaktadır. 1985’ten beri kentsel büyümenin batı koridoru dışında kent çeperinde hemen hemen her yöne doğru yaşanan düşük yoğunluklu kentsel saçaklanmaya bağlı olarak gerçekleştiği görülmektedir. Batıkent ve Sincan alt merkezlerinin yer aldığı kentin batı koridoru ise, yer değiştiren firmaların buraya yönelmeleri ve gerçekleşen yeni konut alanlarıyla yoğun ve karma kullanımlı olarak gelişmektedir. Bu çalışma kapsamında Sincan ve Ostim Organize Sanayi Bölgelerinde, yer değiştiren firmalar için 2011 ve 2012 yıllarında işgücü anketi yapılmıştır. Bu anketin sonuçlarına göre, Ostim örneğinden farklı olarak, kentin çeperinde yer alan Sincan alt merkezinde çalışanların statü, konut piyasası özellikleri ve şehir merkezinden uzaklık faktörlerine bağlı olarak uzun mesafeli iş yolculuklarının azaldığı görülmektedir. Bu çalışma aynı zamanda, imalat sanayi firmalarının yer değiştirmesinin orta ve özellikle de düşük statülü çalışanların konut yeri ve işyeri seçimlerinde iş-konut ilişkisinin daha iyi sağlanması için mekansal fırsatlar yarattığını ve konut hareketliliğini artırdığını ortaya koymaktadır. Toplu taşım olanaklarındaki eksikliklere ve Sincan’ın kent merkezinden oldukça uzak olmasına rağmen alım gücüne uygun konut stoğunun bulunması, Sincan OSB’de çalışanların yeni iş-konut ilişkisinin mekansal olarak daha iyi sağlanmasına yol açmaktadır. Bu çalışma, aynı zamanda kent merkezinden uzun mesafeli olarak gerçekleşen imalat sanayi firmalarının yer değiştirmesinin zorunlu olarak uzun mesafeli iş yolculuklarını gerektirmediğini de ortaya koymaktadır.

PDF

___

ALKAY, E. (2011) In Depth Analysis of the Home to Work Travel Pattern in the Istanbul Metropolitan Area, ERSA Conference Papers ersa11p371, European Regional Science Association.

ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ (ABB)(2006) 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Plan Açıklama Raporu, Ankara; 257–87.

ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ (ABB) , (2008) EGO Genel Müdürlüğü, Kentiçi Ulaşım Yolculuk Dağılımı, Ankara.

BACCANI, B., (1997) Commuting and Residential Strategies in The lle-deFrance: Individual Behaviour and Spatial Constraints, Environment and Planning A (29) 1801–1829.

BELL,D.A.,(1991) Office Location-City or Suburbs? Travel Impacts Arising From Office Relocation From City to Suburbs, Transportation (18) 239-259.

BOSTAN, M., (2008) Ankara Metropoliten Alanında İmalat Sanayi Firmalarının Yer Değiştirme Süreci ve Özellikleri: Amprik Bir Çalışma, yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Gazi Üniversitesi, Ankara.

BOSTAN, M., ERDOĞANARAS, F., TAMER, N.G., (2010) Ankara Metropoliten Alanı’nda İmalat Sanayinin Yer Değiştirme Süreci ve Özellikleri, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi 27(1) 81–102.

CERVERO, R., (1996) Jobs-Housing Balance Revisited, Journal of The American Planning Association 62(4) 492–512.

CERVERO, R., LANDIS, J., (1992) Suburbanization of Jobs and The Journey to Work: A Submarket Analysis of The Community in The San Francisco Bay Area, Journal of Advanced Transportation (26) 275–297.

CERVERO, R., WU, K.L., (1997) Polycentrism, commuting and residential location in the San Francisco Bay Area, Environment and Planning A (29) 865–886

CERVERO, R., WU, K., (1998) Sub-Centring and Commuting in San Francisco, Urban Studies 35(7) 1059–1076.

CRANE, R., CHATMAN, D., (2003) Traffic and Sprawl. Evidence From US Commuting, 1985 to 1997, Planning and Markets (6) 1-21.

ÇALIŞKAN, O. (2004) Urban Compactness, A study of Ankara Urban Form, yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Şehir ve Bölge Planlama Kentsel Tasarım Programı, ODTÜ, Ankara.

DOĞAN, D. (2008) Housing Along The Western Development Corridor in Ankara: Case Studies in Etimesgut and Sincan, yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler Yüksek Lisans Programı, ODTÜ, Ankara.

DUBIN, R., (1991) Commuting Patterns and Firm Decentralization, Land Economics (67) 5-29.

ERİŞEN,O. (2003), Suburbanızatıon in Türkiye Wıthın The Process of Integratıon to Global Development and A New Lıfe-Style Settlement, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, ODTÜ, Ankara.

ERSOY, M.(1991), Göç ve Konut, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi 11(1-2) 21–39.

EWING, R., (1997) Is Los Angeles-Style Sprawl Desiarble?, Journal of The American Planning Association (63) 107–126.

EWING, R., CERVERO,R., (2001) Travel and Built Environment: A Synthesis, Transportation Research Record (1780) 87–114.

GAZİ ÜNİVERSİTESİ ŞEHİR VE BÖLGE PLANLAMA BÖLÜMÜ, (2013) Ostim Organize Sanayi Bölgesi Revizyon İmar Planına İlişkin Sanayi Kullanım Özellikli Ulaşım Etüdü Ana Raporu, Ostim OSB Bölge Müdürlüğü, Ankara.

GORDON,P., RICHARDSON, H.W., JUN, M.J., (1991) The Commuting Paradox: Evidence From The Top Twenty, Journal of The American Planning Association 57(4) 416–420.

GORDON, P., RICHARDSON, H.W., (1997) Are Compact Cities A Desirable Planning Goal? , Journal of The American Planning Association 63(1) 95–106.

GORDON, P., KUMAR, A., RICHARDSON, H.W., (1989) The Spatial Mismatch Hypothesis: Some New Evidence”, Urban Studies (26) 315–326.

GÖRER, N., (1990) Industrial Mobility in Ankara Inner Metropolitan Area: Test of Incubation Hypothesis for Different Industrial Sectors, yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, ODTÜ, Ankara.

GÜNAY, E. (2007) Interaction of Urban Fringe and Transportation System:İstanbul Case, yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, İzmir.

HAMILTON, B.W., (1982) Wasteful commuting, Journal of Political Economy (90) 1035–1053.

HORNER, M., (2004) Spatial Dimensions of Urban Commuting: A Review of Major Issues and Their Implications for Future Geographic Research, Professional Geographer 56(2) 160-73.

KIM, C., (2008) Commuting Time Stability: A Test of Co-Location Hypothesis, Transportation Research (42) 524-44.

LAU, J.C.Y., (2010) The Influence of Suburbanization On The Access to Employment of Workers in The New Towns: A Case Study of Tin Shui Wai, Hong Kong, Habitat International 34(1) 38–45.

LEE, S., SEO, J.G., WEBSTER, C.,(2006) The Decentralising Metropolis: Economic Diversity and Commuting in The US Suburbs, Urban Studies (43) 2525–49.

LEWINSON, D.M.,(1997) Job and Housing Tenure and The Journey to Work, Annals of Regional Science (31) 451–471.

LEWINSON, D.M., KUMAR, A., (1994) The Rational Locator: Why Travel Times Have Remained Stable, Journal of The American Association 60(3) 319–32.

LEWINSON, D. WU,Y., RAFFERTY, P., (2003) The Rational Locater Reexamined: Are Travel Times Stil Stable?, The 10th International Conference On Travel Behaviour Research, Lucerne, Switzerland.

LEWINSON, J., (1998) Rethinking Accessibility And The Jobs-Housing Balance, Journal of The American Planning Association (64) 133–49.

MERRIMAN, D., OHLAWARA,T., SUZUKI, T.,(1995) Excess Commuting in The Tokyo Metropolitan Area: Measurement and Policy Simulations, Urban Studies (32) 69–85.

MILLER, E.J., CUBUKGİL, A., (1982) Occupational Status and The Journey To Work”, Transportation (11) 251–76.

NAESS, P., (2006) Accessibility, Activity Participation and Location of Activities: Exploring The Links Between Residential Location and Travel Behavior, Urban Studies (43) 627-52.

NAESS, P., SANDBERG, S.L.(1996), Workplace Location, Modal Split and Energy Use For Commuting Trips, Urban Studies 33(3) 357-80.

SUTCLIFFE, E.B., (2005), Kentsel Sorunların Çözümünde Ulaşım Politikaları, Ulaşım Sorunlarının Çözümünde Kent Planlama Politikaları, Ankara’da Uygulanan Ulaşım Politikaları ve Kente Etkileri, Sempozyum Kitabı, Şehir Plancıları Odası Yayını, Ankara.

ŞENYAPILI, T. (2005) Ankara Kenti İkili Yapısında Dönüşümler, in T. Şenyapılı, ed., Cumhuriyet’in Ankarası, METU Press, Ankara; 217-44.

ŞENYAPILI, T., BERKMAN,G., UZUN,N. (2002), Tr AFP Projesi, 2001-01- 02-02-01.TEKELİ, İ., ALTABAN, Ö., GÜVENÇ, M., TÜREL, A.,GÜNAY,B.,

BADEMLİ,R. (1987) 74 Trafik Bölgeciğine İlişkin Bazı İstatistiksel Veriler, Ankara 1985’den 2015’e, Ankara Büyükşehir Belediyesi Yayını, Ankara; 250.

TEKELİ, İ. ,ŞENYAPILI, T., GÜVENÇ, M. (1991), Ankara’da Sanayi Üretiminin Tarihsel Gelişim Süreci, Milli Productivite Merkezi Yayınları, Ankara; 483.

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ (TOBB), (1988) Ankara İmalat Sanayi Firma Kapasite Raporu Kütükleri, Ankara.

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ (TOBB), (2007) Ankara İmalat Sanayi Firma Kapasite Raporu Kütükleri, Ankara

TUİK,(2011a) Adrese Dayalı Mahalle Nüfusları, Ankara.

TUİK, (2011b) Ulaştırma İstatistikleri, Ankara.

TUİK, (2008) Ulaştırma İstatistikleri, Ankara.

TUİK, (2009) Ulaştırma İstatistikleri, Ankara.

UĞURLAR, A.,ECERAL,T.Ö. (2012) Türkiye’de Konut Politikalarının Gelişim Süreci ve Ankara Metropol Kentinde Mevcut Kiralık Konut Piyasasına İlişkin Bir Değerlendirme, Kbam Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Ağı 3. Sempozyumu, 6–7 Aralık 2012, Ankara, 225-46.

WISSEN L.J.G. VAN, BONNERMAN, F. (1991) A Dynamic Model of Simultaneous Migration and Labour Market Behaviour, Research Memorandum VU, 20.

YAŞAR, C.G., (2010) Politics of Urban Sprawl: The Case of Ankara, yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler, ODTÜ, Ankara.

ZAX, J.S. (1991) The Substitution Between Moves and Quits, The Economic Journal (101) 1510-21.

ZHAO O.P., LU, B., LINDEN G.J.J., (2009) The Effects of Transport Accessibility and Jobs-Housing Balance On Commuting Time: Evidence From Beijing, International Planning Studies 14(1) 65–83