Identity Crisis Due to Transformation of Home Environment: The Case for Two Muslim Cities, Dhaka and Houfuf

Kentlerin merkezlerinde yer alan geleneksel mahallelerdeki dönüşümün nedenlerinin büyük ölçüde küreselleşmenin getirdiği etkilerden kaynaklandığı; kent merkezlerindeki iş gücünün niteliğinin bu doğrultuda hızla değiştiği; karmaşık kültüre sahip geçici toplulukların bu merkez mahallelerdeki konutları yoğun biçimde kullandığı, söylenebilir. Bu geçici işgücü nüfusu, geleneksel merkezleri ve geleneksel mahalleleri akılalmaz bir hız ve boyutta dönüştürmektedir. Bunun sonucunda yaşanan dönüşüm kaçınılmaz biçimde merkezdeki konut içi ve çevresi niteliklerini hırpalamakta, topluluk yaşamını tehdit etmekte, özgün mahalle ve konut niteliklerini ortadan kaldırarak kimliksizleştirilmiş çevrelerin ortaya çıkışını hızlandırmaktadır. Bangladeş ve Suudi Arabistan’da iki tarihi şehir olan Dakka (Dhaka, Bangladeş’in başkenti) ve Hofuf (Al-Hofuf ya da El-Hufuf), kendine özgü nitelikleri olan iki eski İslam şehri olarak, son yıllarda özellikle eski merkez mahallelerinin geçirdiği kapsamlı dönüşümler nedeniyle burada birlikte ele alınıp karşılaştırılmaya çalışılmaktadır. Dakka’nın merkez mahallerindeki eski konutların sahipleri, evlerini alt birimlere bölerek kira gelirini artırmanın yolunu bulmuşa benzemektedirler. Benzeri bir biçimde Hofuf’taki ev sahipleri de, geleneksel evlerini yatakhane biçiminde bir kullanıma ya da ticari mekanlara dönüştürerek, onları ülke dışından gelen düşük gelirli gruplara kiralamaktan kaçınmamaktadırlar. Hofuf’ta bir zamanlar bir topluluğa ait olma hissini yaratan ve aynı zamanda onun sonucu olan mekan bağımlı fereej sistemi, yavaş yavaş ortadan kalkmaktadır. İki ülke, iki farklı sosyo-ekonomik oluşum ve iki farklı kültüre sahip iki toplum tarafından kullanılıyor olsa bile iki eski kent merkezindeki geleneksel konutların yaşadığı dönüşümler, benzerlikler göstermekte ve küreselleşmenin etkilerini taşımaktadır. Ortaklık yalnızca dönüşümün örüntülerinde değil, mahalle kimliğinin yitiminde de yaşanmaktadır. Çalışma, Dakka ve Hofuf kentlerinin merkezindeki geleneksel mahallelerde bulunan aynı sosyo-ekonomik ve kültürel yapıya sahip olan kullanıcılar tarafından yerleşilen eski yapıların karşılaştırılmasını amaçlamaktadır. Alan araştırması ve gözlemlere dayalı olarak geliştrilen çalışmada, ayrıca bu konutların kullanımları süresince nasıl bir dönüşüme uğradıkları ve bunun nedenleri, geleneksel mahallelerin bugünkü kullanımının zorunlu olarak ortaya çıkardığı kimlik yitiminin altında yatan gelişme ve nedenler tartışmaya açılmaktadır.

___

  • N. Gürbilek (1992) Vitrinde Yaşamak: 1980’lerin Kültürel İklimi, İstanbul: Metis, 2001.
  • W. F. Haug (1971) Critique of Commodity Aesthetics: Appearance, Sexuality and Advertising in Capitalist Society, trans. by R. Bock, Great Britain: Polity Press, 1986.
  • G. Simmel (1903) “Metropolis and Mental Life”, in Rethinking Architecture: A Reader in Cultural Theory, ed. by N. Leach (2002) Routledge.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 0258-5316
  • Yayın Aralığı: Yıllık
  • Başlangıç: 2018
  • Yayıncı: -
Sayıdaki Diğer Makaleler

Renata Holod, Ahmet Evin, Suha Özkan, Editorler. MODERN TÜRK MİMARLIĞI (1982'de yayımlanan kitabın gözden geçirilmiş Türkçe baskısı, çeviriler Mehmet Saner ve Tuğçe Selin Tağmat; TMMOB Mimarlar Odası Yayını, Ankara+194 ss.) ISBN 978-994489228-5

Süha ÖZKAN

Web Tabanlı Eğitim Sistemlerinin Tasarımda İşbirliğini Desteklemek Amacıyla Kullanılması İçin Bir Çerçeve Önerisi

Ahmet Fatih KARAKAYA, Şule PEKTAŞ TAŞLI

Renata Holod, Ahmet Evin, Suha Özkan, Editors MODERN TURKİSH ARCHITECTURE (Modern Edition of the Book Published in 1982;Chamber of Architects of Turkey, Ankara; iv+194 pp.)ISBN 975-395872-2

Süha ÖZKAN

The Role of Aerodynamic Modifications in the from of Tall Buildings Against Wind Excitation

H. Emre ILGIN, M. Halis GÜNEL

A FrameWork for Web-Based Education Systems Supporting Interdisciplinary Desing Collaboration

AHMET FATİH KARAKAYA, ŞULE TAŞLI PEKTAŞ

Konut Çevresinin Dönüşümüne Bağıl Olarak Kimlik Bunalımı: Örnek Kentler Dhaka ve Hofuf

Shihabuddin MAHMUD

A Critique on Improvement Plans: A Tool for Transformation of Squatter Housing Areas in Ankara

N. Aydan SAT

Tansel KORKMAZ, Editör ARCHITECTURE in Turkey Around 2000:ISSUES in DISCOURSE AND PRACTICE (Chamber of Architects of Turkey, Ankara 2005;iv+175 pp) ISBN 975-395890-0

Tansel KORKMAZ

Üç İstanbul Hesaplaşmasında Kent ve Kişi: Lorichs'in Panoraması (1559), Le Corbusier'nin Yolculuk Notları (1911), Pamuk'un Anıları

Selen MARKOÇ

Atölye Yürütücülerinin Bilgisayarın Mimarlık Eğitimindeki Rolü Üstüne Düşünceler: Bir Örnek Çalışma

Ela ÇİL, Oya PAKDİL