A multiparadigm approach to interpretation in architecture:Exploring ideological meaning in political party headquarters

Bu yazı, edebi eleştirinin üç temel yöntemini mimari yorumlamada kullanmak üzere uyarlayarak çok yönlü bir araştırma yaklaşımı sunmaktadır. Bu yaklaşım, farklı felsefi sistemlere dayanan ve, metinsel anlamı sırayla yazar, metin (dil) ve okur odaklı ele alan maksatçı, yapısalcı ve yapısalcı sonrası dönemi kapsamaktadır. Mimari bağlamda metin - anlam ilişkisi, bu yazıda özel olarak, siyasi parti genel merkez binaları - parti ideolojileri biçiminde kurgulanmış ve; önerilen yaklaşım, başkent Ankarada dört büyük partinin genel merkez binasındaki ideolojik söylemin incelenmesinde uygulanmıştır. İlk olarak, gerçek anlamı ancak yazarın bilebileceğini savunan maksatçılık, ideolojik bağlantıları da sadece tasarımcının kendi ifadelerinde aramıştır. Böylece anlam, mimarlara tasarım kararlarını soran görüşmelerden elde edilmiştir. Yapısalcı bir okuma ise, dilbilim ve göstergebilim temelleri üzerinden binalardaki ideolojik yan anlamları belli kurallar ve şemalar üzerinden tartışmıştır. Son olarak, daha öznel, tarihsel ve estetik yorumlarla ilgilenen yapısalcılık sonrası alımlama kuramı ve okur merkezli bir eleştiri kişilerin binaları ideolojik anlamda nasıl değerlendirdiğini sorgulamıştır. Belli sayıdaki bir katılımcı grubuna yapılan anketler binaların ne şekilde algılandığını ve tanımlandığını göstermiştir. Sonuçta, anlamın üretildiği yere göre yapılan bu üç çözümlemenin her biri binalardaki ideolojik anlamla ilgili farklı bir boyutu gözler önüne sermiştir. Ortaya konan bu çok yönlü yaklaşımın, verilen alan araştırmasında olduğu gibi mimarideki birçok anlam ve yorumlama çalışmasında da, özellikle yöntemsel ve kuramsal farkındalığın açığa çıkmasında etkili olacağı düşünülmektedir.

PDF

___

ATABAŞ, K. (2006) CHP Genel Merkezi Ankara, Arredamento Mimarlık (193) 78-86.

AYHAN, A. T. (2007) 2000li Yıllara Doğru Türkiyede Muhafazakar Siyaset Ak Parti örneği, unpublished Masters Thesis, Kamu Yönetimi Bölümü, Gazi Üniversitesi, Ankara.

BARTHES, R. (1999) Elements of Semiology, Hill and Wang, New York.

BARTHES, R. (2001) Mythologies, Hill and Wang, New York.

BELHAN, Ş. (2005) Anavatan Partisinin Kuruluşu ve İktidara Gelişi, unpublished Masters Thesis, Kamu Yönetimi Bölümü, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.

CARROLL, N. (2001) Interpretation and Intention: The Debate between Hypothetical and Actual Intentionalism, Beyond Aesthetics: Philosophical Essays, Cambridge University Press, Cambridge; 197- 213.

ÇEKMİŞ, A. (2009) Siyasi Parti İdeolojilerinin Parti Genel Merkez Binalarına Yansıması, unpublished Masters Thesis, Mimarlık Bölümü, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.

ÇINAR, A., ARIKAN, B. (2002) The Nationalist Action Party: Representing the State, the Nation or the Nationalists?, Political Parties in Turkey, eds. B. Rubin, M. Heper, Routledge, New York; 25-41.

DEMIRKOL, H. G. (2008) Erk ve Mimarlık ilişkileri Açısından Parti Merkez Binaları, Erk ve Mimarlık / Power and Architecture, XX. International Building and Life Congress Proceedings (20-22 March 2008) ed. M. Taş, UCTEA Chamber of Architects Bursa Section, Bursa; 112-6.

DUTTON, D. (1987) Why Intentionalism Wont Go Away, Literature and the Question of Philosophy, ed. A. J. Cascardi, Johns Hopkins University Press, Baltimore; 192-209.

EAGLETON, T. (2008) Phenomenology, Hermeneutics, Reception Theory, Literary Theory: An Introduction, University of Minnesota Press, Minneapolis; 47-78.

ECO, U. (2003) Functions and Sign: Semiotics of Architecture, Semiotics of Nonverbal and Complex Systems (vol.3), Semiotics, eds. M. Gottdiener, K. Boklund-Lagopoulou, A. Lagopoulos, SAGE, London; 241-91.

FISKE, J. (1990) Introduction to Communication Studies, Routledge, London. FOX, R. N. (2009) Interpreting Architecture: A Krauszian Approach, unpublished Masters Thesis, California State University, Long Beach.

GOODMAN, N. (1988) How buildings mean, Reconceptions in Philosophy and Other Arts and Sciences, eds. N. Goodman, C. Z. Elgin, Hackett Publishing, Indianapolis; 31-48.

GÜRALLAR, N., BOYACIOĞLU, E. (2008) Üç Parti Üç Bina: Farklı Siyasi Kimliklerin Başkent Ankarada Temsili, Kim(lik)lerin Tasarımı, 4T Türkiye Tasarım Tarihi Topluluğu Seminer Bildirileri (12-13 May 2008) eds. T. Balcıoğlu, G. Baydar, İzmir Ekonomi Universitesi, İzmir; 85-96.

HIRSCH, E. D. (1967) Validity and interpretation, Yale University Press, New Haven.

HIRSCH, E. D. (1976) The Aims of Interpretation, University of Chicago Press, Chicago.

HODGE, R., KRESS, G. (1988) Social Semiotics, Polity Press, Cambridge.

IRVIN, S. (2006) Authors, Intentions and Literary Meaning, Philosophy Compass 1(2) 114-28.

IRWIN, W. (1999) Intentionalist Interpretation: A Philosophical Explanation and Defense, Greenwood Press, Westport.

ISER, W. (1988) The Reading Process: A Phenomenological Approach, Modern Criticism and Theory: A Reader, ed. D. Lodge, Longman, New York; 211-28.

JAUSS, H. R. (1982) Literary History as a Challenge to Literary Theory, Toward an Aesthetic of Reception, University of Minnesota Press, Minneapolis; 3-45.

JENCKS, C. (1980) The Architectural Sign, Signs, Symbols and Architecture, eds. G. Broadbent, R. Bunt, C. Jencks, John Wiley&Sons, New York; 71-119.

JENCKS, C. (1981) The Language of Post-Modern Architecture, Academy Editions, London.

KEMP, W. (1998) The Work of Art and Its Beholder - The Methodology of the Aesthetic of Reception, The Subjects of Art History: Historical Objects in Contemporary Perspective, eds. M. A. Cheetham, M. A. Holly, K. Moxey, Cambridge University Press, Cambridge; 180-96.

KNAPP, S., MICHAELS, W. B. (1992) The Impossibility of Intentionless Meaning, Intention and Interpretation, ed. G. Iseminger, Temple University Press, Philadelphia; 51-65.

MARCELLO, F. (2007) The Politics of Place: citing and re-siting the Palazzo Littorio, Mussolinis New Fascist Party Headquarters in Rome, Architectural Theory Review 12(2) 146-72.

MORRIS, C. W. (1955) Signs, Language, and Behavior, George Braziller, New York.

NORBERG-SCHULZ, C. (1965) Intentions in Architecture, The MIT Press, Cambridge.

ÖNKAŞ, H. (2006) 1980 Sonrası Türkiyede Sosyal Demokrasi: CHP örneği, unpublished Masters Thesis, Kamu Yönetimi Bölümü, Muğla Üniversitesi, Muğla.

PEIRCE, C. S. (1931-1958) Collected Papers, Harvard University Press, Cambridge; 2.247-9.

PORTER, J. I. (2011) Reception Studies: Future Prospects, A Companion to Classical Receptions, eds. L. Hardwick, C. Stray, Wiley-Blackwell, Oxford; 469-81.

PREZIOSI, D. (1979) The Semiotics of the Built Environment: An Introduction to Architectonic Analysis, Indiana University Press, London.

PROCTOR, R. (2006) The Architects Intention: Interpreting Post-War Modernism through the Architect Interview, Journal of Design History 19(4) 295-307.

ROBINSON, J. W. (2004) Architecture of Institution & Home: Architecture as Cultural Medium, unpublished Ph.D. Dissertation, Delft University of Technology, The Netherlands. [http://repository.tudelft.nl/view/ ir/uuid:37b0e5d5-9906-4570-97a7-6ab1c7704a3e/] Date accessed (15.11.2010).

SAUSSURE, F. D. (1986) Course in General Linguistics, Open Court, Chicago. SIU, K. W. M. (2003) Users Creative Responses and Designers Roles, Design Issues 19(2) 64-73.

TEKELİ, D., SİSA, S. (1994) Anavatan Partisi Genel Merkez Binası; Ankara (1986), 1987-89, Doğan Tekeli - Sami Sisa : projeler, yapılar 1954-1994, YEM, İstanbul; 203-10.

TYSON, L. (2006) Critical Theory Today: A User-Friendly Guide, Routledge, New York.

WIMSATT, W. K., BEARDSLEY, M. C. (1954) The Intentional Fallacy, The Verbal Icon: Studies in the Meaning of Poetry, ed. W. Wimsatt, The University of Kentucky Press, Lexington; 3-18.

WISE, M. Z. (2010) A Palatial House of the Worker Oscar Niemeyers poetic monument to the Communist Party in France, The Wall Street Journal, 17 April 2010. [http://online.wsj.com/articles/SB100014240527 02303720604575169853684058116] Date accessed (10.01.2011).

YILMAZ, F. (2009) Architecture, Ideology, Representation: Party Headquarters As a New Mode in Representing Power Since the 1980s, unpublished Masters Thesis, Department of Architecture, Middle East Technical University, Ankara.