Nuray TURAN, Gülsün ÖZDEMİR AYDIN, Hatice KAYA, Türkinaz ATABEK AŞTI, Gayenur AKSEL, Arzu YILMAZ

Hemşirelik Öğrencilerinin Tıbbi Atık Yönetimine İlişkin Bilgi Düzeyleri

Amaç: Bu araştırma, hemşirelik öğrencilerinin hastanede meydana gelen tıbbi atıkların sınıflandırılması ve yönetimi konusundaki bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı türde planlandı.Yöntem: Araştırmanın evrenini İstanbul’da bir üniversitenin Sağlık Bilimleri Fakültesi’nin Hemşirelik Bölümü’nde 2015-2016 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören ve klinik uygulamaya çıkan 104 öğrenci; örneklemini ise araştırmaya katılmayı kabul eden 85 (%81.7) öğrenci oluşturdu. Veriler; Öğrenci Bilgi Formu ve Tıbbi Atıkların Sınıflandırılması ve Yönetimi Bilgi Değerlendirme Formu aracılığı ile toplandı. Elde edilen veriler, bilgisayarda uygun istatistiksel yöntemler kullanılarak analiz edildi. Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalamasının 21.90±0.15, %92.9’unun kız, %47.1’inin daha önce tıbbi atık ve yönetimine ilişkin bilgi aldığı saptandı. %54.1’i tehlikeli atık simgesini, %89.4’ü tıbbi atık torbasının rengini doğru yanıtladı. Hemşirelik öğrencilerinin %56.5’i evsel nitelikli atıkları, %54.1’i kontamine olmamış serum ve ilaç şişelerini mavi çöp torbasına, %89.4’ü enfekte hasta ile temas eden evsel atıkları kırmızı çöp torbasına atması gerektiğini doğru bildi. öğrencilerinin %55.3’ü hasta ile temas eden enjektörlerin iğne ucu kapatılmadan kutuya atılması gerektiğini, %57.6’sı bu kutuların 3/4’ten daha fazla doldurulmaması gerektiğini doğru ifade etti. 20 yaş ve üzerinde olan öğrencilerin kontamine olmamış serum ve ilaç şişelerinin atıldığı torbaları, tehlikeli atık simgesini bilme oranları, 20 yaşın altında olanlardan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptandı (p<0.01) Sonuç: Hemşirelik öğrencilerin tıbbi atıkların sınıflandırılması ve yönetimi konusunda bilme durumlarına yönelik bilgiye gereksinimlerinin olduğu görüldü. Ayrıca bireysel özelliklerinin (yaş, sınıf, tıbbi atık yönetimine ilişkin eğitim alma) tıbbi atıkların sınıflandırılması ve yönetimi konusunu bilme durumlarını etkilediği belirlendi. Bilgi tutum ve davranış geliştirmek için, hemşirelik müfredatlarında bu konulara daha fazla yer verilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Hemşirelik, öğrenci, tıbbi atık

The Knowledge Levels About Medical Waste Management of Nursing Students

Objective: This study was planned as a descriptive study in order to determine the knowledge level of nursing students about the classification and management of medical wastes in hospital.Methods: The population of the study consisted of 104 students studying in the 2015-2016 academic year in the Department of the Nursing of Faculty of Health Sciences, in Istanbul. The sample included 85 students who agreed to participate in the research. The data were collected using Student Information Form and Classification and Management of Medical Waste Information Evaluation Form. The data obtained were analyzed on the computer using appropriate statistical methods.Results: It was determined that the average age of the students was 21.90 ± 0.15, 92.9% of them were girls, and 47.1% of them had previously been informed about medical waste and management. 54.1% of them hazardous waste symbol/icon, 89.4% of them answered the color of the medical waste bag correctly. 56.5% of the nursing students have domestic wastes, 54.1% of non-contaminated serum and medicine bottles into a blue garbage bag, 89.4% of the infected patients in contact with the red waste of the garbage bag that he knew correctly. 55.3% of the injectors in contact with the patient should be thrown into the box without closing the needle tip, 57.6% of these boxes should not be filled more than 3/4 said correctly. Students who are 20 years of age and over were found to have significantly higher levels of uncleaned bags of serum and medication bottles, knowledge of hazardous waste symbol, and significantly higher than those under 20 (p<0.01). Conclusion: It was observed that nursing students need knowledge about the classification and management of medical wastes. In addition, it was determined that individual characteristics (age, class, medical waste management training) affect the status of knowing and managing medical wastes. In order to develop knowledge attitudes and behavior, it may be suggested to give more of these issues in nursing curricula.

Keywords:

Nursing student, medical waste, knowledge level,

PDF

___

Erdoğan Z, Zeydan Ö, Sert H. (2008). İklim değişikliği ve sağlık üzerine etkileri. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 16 (61): 71-76.
Ek NH, Kılıç N, Öğdüm P, Düzgün G, Şeker S. (2009). Adnan Menderes Üniversitesi’nin farklı akademik alanlarında öğrenim gören ilk ve son sınıf öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutum ve duyarlılıkları.Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (1): 125-136.
Bodur G, Taşocak G. (2013). Nursing students’views about environmental sensitivity in Turkey, International Journal of Human Sciences, 10(1); 820-831.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2005). https://www.csb.gov.tr/db/cygm/editordosya/TibbiAtiklar%C3%84%C2%B1nKontroluYonetmeligi.pdf. Erişim Tarihi: 05.02.2018.Türk Dil Kurumu (TDK) (2018). http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts. Erişim Tarihi: 05.02.2018.
Rahman S, Açık Y, Gülbayrak C, Erhan D, Nazlıer K, Deveci SE. (2009). Sağlık kuruluşlarının tıbbi atıkları toplama, depolama ve bertaraf etme yöntemleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 11: 3-14.
World Health Organization (WHO, 2002). The World Health Report. WHO, Geneva, Switzerland. http://www.who.int/whr/2002/chapter4/en/index8.html. Erişim Tarihi: 05.02.2018.Karaöz S. (2003). Hemşirelikte klinikte eğitime genel bir bakış ve etkin klinik öğretim için öneriler. Hemşirelikte Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 1: 15-21.
Cheung K, Siu Yin Ching S, Ka Pik Chang K, Ching Ho S. (2012). Prevalence of and risk factors for needlestick and sharps injuries among nursing students in Hong Kong. American Journal of Infection Control 40; 997-1001.
Çalıs S, Arkan B. (2014). The views of the nursing students about the medical wastes and their effects on the environmental and human health. Procedia - Social and Behavioral Sciences 116: 1472 – 1476.
Talas MS. (2009). Occupational exposure to blood and body fluids among Turkish nursing students during clinical practice training: frequency of needlestick/sharp injuries and hepatitis B immunization. J Clin Nurs, 18: 1394-1403.
Petrucci C, Alvaro R, Cicolini G, Cerone MP, Lancia L. (2009). Percutaneous and mucocutaneous exposures in nursing students: an Italian observational study. J Nurs Scholarsh, 41; 337-343.
Hasçuhadar M, Kaya Z, Şerbetçioğlu S, Arslan T, Altınkaya S.(2007). Ankara Atatürk eğitim ve araştırma hastanesi personelinin tıbbi atık konusunda bilgi düzeyi. Turkish Medical Journal. 1: 138-144.
Jadhav J, Thangaraj S, Dsouza L, Rao A.(2015). Assessment of educational intervention on biomedical waste management among Government Nursing College students, Bengaluru. International Journal of Medical Science and Public Health. 4(5): 726-729.
Uddin MN, Islam MR, Yesmin K.(2014). Knowledge on hospital waste management among senior staff nurses working in a selected Medical College Hospital of Bangladesh. Journal of Waste Management, 1-5.
Doğan P, Göktaş (2017). Hemşirelik öğrencilerinin hastane atıklarının yönetimine ilişkin bilgi düzeyleri. Kocatepe Tıp Dergisi, 18: 94-99.
Aydemir İ.(2017). Türkiye’de çevre bilinci kapsamında tıbbi atık üretim süreçleri ve yönetimi.Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(7): 295-311.
Çamözü E, Kitiş Y.(2011). Hastane temizlik hizmetleri personelinin tıbbi atıkların toplanması, taşınması ve depolanması ile ilgili bilgi ve uygulamalarının belirlenmesi. TAF Prev Med Bull, 10(6): 631-640.
Terzi Ö, Yüce M.(2017). Bir hastanedeki stajyer öğrencilerin tıbbi atık yönetimi konusundaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 6(1): 58 -64.
Özkan O, Bayın G, Yeşilaydın G.(2015). Sağlık kurumlarında sürdürülebilir atık yönetimi.2nd International Sustainable Buildings Symposium, 28-30 Mayıs, Ankara.
Akbolat M, Işık O, Çimen M.(2011). Sağlık çalışanlarının tıbbi atık bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi.Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3):131-140.
Tunagür T, Pehlivan Ö, Alkoy S.(2018).Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde tıbbi atık yönetiminin değerlendirilmesi. Abant Tıp Dergisi, 7(3): 81-88.
Ukey UU, Kambatla R, Dash S, Naidu NA, Kulkarni VP. (2012). Awareness about biomedical waste management in undergraduate medical and nursing students at a teachingiInstitute in Vizianagaram, Andhra Pradesh. Natl J Community Med, 3(3):428-32.