Zaman-Mekân Sıkışması, Küreselleşen Salgın ve Toplumsal Sonuçları

COVİD 19 salgınının sınırları aşan özelliği, küreselleşme sonucunda mekânın giderek anlamını yitirmesinin bir göstergesi ve sonucudur. Hızla küreselleşen bu salgın ise zaman ve mekân sıkışmasının daha da artmasına, hatta sıfırlanmasına ve yeni davranış biçimlerinin gelişmesine yol açmıştır. Bu değişim, bireyin mekân değiştirmeden ve zaman sınırı olmadan çalışması, ilişkiler kurması, boş zamanını değerlendirmesi, eğitim alması, alış veriş yapması yönündedir. Bu durum salgın öncesinde küreselleşmenin temel nedenlerinden birisi olan ulaşım ve iletişim teknolojilerinde gelişmelerle yönünü göstermekle birlikte, salgın esnasında ivme kazanmış ve yeni bir toplumsal yapının gerekçesini oluşturmuştur. Evde olma bir taraftan hasta olma korkusu ile bilinçli bir eylem olarak ortaya çıkarken diğer taraftan salgının önlenmesinin tıbbi çözümlerinin, toplumsal çözümlerle desteklenmesi olarak yasaklarla ortaya çıkmakta ve toplumsal ilişkilerin farklı bir biçim almasına neden olmaktadır. Bu çalışma, salgının küreselleşme nedeniyle hızla yayılmasının yanı sıra salgın ortamının ortaya çıkardığı toplumsal değişmeyi ve yeni toplumsal ilişkilerin oluşma biçimini zaman-mekân sıkışması kavramı çerçevesinde ele almayı amaçlamaktadır.

Time-Space Compression, The Globalizing Epidemic and Its Social Consequences

The transnational feature of the Covid- 19 pandemic is an indicator and result of globalization and the gradual loss of meaning of space. This global epidemic has led further increase or even reset of time and space compression and the development of new forms of behavior. This change includes the individual working, establishing relationships, using spare time, getting education, and shopping without changing place and having any time limit. Although this situation has already been there with the developments in transportation and communication technologies, which are the main reasons of globalization, it gained momentum after the epidemic and has appeared as the reason for a new social structure. This study aims to address the rapid spread of the pandemic due to globalization, as well as the social change caused by the epidemic environment and the formation of new social relations within the framework of the concept of time-space compression.

Keywords:

epidemic, time-space compression, globalization social change,

PDF

___

Ak, M., Şahin, L., Çiçekler, A. N., ve Ertürk, M. A. (2020). Kovid-19 küresel salgın sürecinde İstanbul Üniversitesi uzaktan eğitim uygulamalarına genel bir bakış. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 40(2), 889-930.
Baudrillard, J. (1997). Tüketim toplumu. Ayrıntı Yayınları.
Bauman, Z. (2006). Küreselleşme toplumsal sonuçları. Ayrıntı Yayınları.
BBC. (2020). Netflix abone sayısı dünya genelinde 183 milyona çıktı. 22.04.2020 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52376816 adresinden erişildi
Beck, U. (2011). Risk toplumu başka bir modernliğe doğru. İthaki.
Bozkurt, A. (2017). Türkiye’de uzaktan eğitimin dünü, bugünü ve yarını. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 85-124.
brandingturkiye. (2020). Yemeksepeti istatistikleri. 23.12.2020 tarihinde https://www.brandingturkiye.com/yemeksepeti-istatistikleri-guncel/ adresinden erişildi
Crary, J. (2013). 7/24 geç kapitalizm ve uykuların sonu. Metis Yayınları. digitalage. (2020). Netflix Türkiye abone sayısı ve elde edilen gelir açıklandı,. 17.06.2020 tarihinde https://digitalage.com.tr/netflix-turkiye-abone-sayisi-ve-elde-edilengelir-aciklandi/ adresinden erişildi
Fichter, J. (2001). Sosyoloji nedir? Atilla Kitabevi.
Furedi, F. (2001). Korku kültürü: Risk almamanın riskleri. Ayrıntı Yayınları.
Giddens, A. (1994). Modernliğin sonuçları. Ayrıntı Yayınları.
Giddens, A. (2012).Sosyoloji. Kırmızı Yayınları.
Harvey, D. (2010). Postmodernliğin durumu. Metis Yayınları.
Hürriyet. (2021). Koç’ta 35.000 personele kalıcı uzaktan çalışma. 27.01.2021 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/kocta-35-bin-personele-kalici-uzaktan-calisma-41725147 adresinden erişildi
Karakaş, M. (2020). Covid-19 salgınının çok boyutlu sosyolojisi ve yeni normal meselesi. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 40(541-573).
Kıcır, B. (2019). Evden çalışma özgürlük mü esaret mi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 173-196.
Kıran, E. (2020). İletişim sosyolojisi ve önemli temel kavramlar. G. Ş. Avcıoğlu & C. K.Olgun (Der.), İletişim Sosyolojisi. Lisans Yayıncılık.
medianova. (2019). OTT trendi büyümeye devam ediyor. 17.11.2020 tarihinde https://www.medianova.com/tr-blog/2019/02/06/ott-trendi-buyumeye-devam-ediyor. adersinden erişildi.
Evden çalışan sayısı artıyor. (2020). Milliyet. 14.03.2020 tarihinde https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/evden-calisan-sayisi-artiyor-6165310 adresinden erişildi
Parıldar, H. (2020). Tarihte bulaşıcı hastalıklar. Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi, 30,19-26.
Sezer, B. (2006). Türk sosyolojisinin ana sorunları. Kızılelma Yayıncılık.
sgairport. (2021). Havalimanı yolcu ve uçuş istatistikleri. 10.01.2021 tarihinde https://www.sgairport.com/Media/Default/Docs/Pdf/istatistik/SawOcak2021.pdf adresinden erişildi.
T.C. Ticaret Bakanlığı. (2020). E-ticaret sipariş adetlerinin karşılaştırılması. 15.12.2020 tarihinde https://www.eticaret.gov.tr/istatistikler adresinden erişildi.
Urry, J. (1999). Mekânları tüketmek. Ayrıntı Yayınları.
Getir 2018’de 300 milyon TL ciroya imza attı (2019). webrazzi. 03.11.2020 tarihinde https://webrazzi.com/2019/02/18/getir-2018de-300-milyon-tl-ciroya-imzaatti/ adresinden erişildi.