Üniversite Öğrencilerinin Duygularını İfade Edebil- melerinin Aleksitimi ve Psikolojik İhtiyaçlarına Göre İncelenmesi1
Bu çalışma, üniversite öğrencilerinin duygularını ifade etmeleri ile aleksitimi ve psikolojik ihtiyaçları arasındaki ilişkiyi çeşitli değişkenlere göre incelemektedir. Bu araştırmanın evrenini Selçuk Üniversitesi’nin farklı fakültelerinde öğrenim görmekte olan 1. ve 4. sınıf öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırma örneklemi 461’i kız 313’ü erkek olmak üzere toplam 774 öğrenciden oluşmaktadır. Verilerin analizinde t testi, tek yönlü varyans analizi, tukey testi, regresyon analizi ve pearson momentler çarpım korelâsyonu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda üniversite öğrencilerinin duyguları ifade yakınlık alt ölçek puanlarının psikolojik ihtiyaçlardan başarı, ilişki, özerklik, başatlık alt boyut puanları arasında pozitif yönlü ilişkili, üniversite öğrencilerinin duyguları ifade olumlu alt ölçek puanları ile psikolojik ihtiyaçlardan, ilişki, özerklik, başatlık ile de pozitif yönlü ilişkili olduğu bulmuştur. Ayrıca üniversite öğrencilerinin duyguları ifade olumsuz duygu alt ölçek puanlarının psikolojik ihtiyaçlardan başarı, ilişki, özerklik, başatlık ile de pozitif yönlü ilişkili olduğu bulunmuştur. Yakınlık duygusu psikolojik ihtiyaçlardan başarı ihtiyacı ile pozitif yönde anlamlı bir ilişkiye sahip görünürken, aleksitimi de duyguları tanıma güçlüğü ile negatif yönde ilişkili görünmektedir
Anahtar Kelimeler:
Duyguları İfade, Aleksitimi, Psikolojik İhtiyaç
Analysing the ability of university students in expressing their emotions in terms of alexithymia and psychological necessities
This study searchs the relation between university students’ expressing their emotions and alexithymia and psychological needs according to different variables. Students who have been training at the 1st and the 4 th classes of different faculties of Selcuk University constituted the universe of the research. The sample of the research was composed with 774 student which of whom were 461 girls and 313 boys. t Test, Single track variance analysis, Tukey test, Regression analysis and Pearson Moments Multiplication Correlation were used in analysing the datas. As the result of the research, it was found out that; there was a positive oriented relation between students’ lower scale points of “affinity” of expressing emotions and psychological needs such as success, intercourse, autonomy and dominance lower scale points. It was also found out that; there was a positive oriented relation between students’ lower scale points of “affermativeness” of expressing emotions and psychological needs such as success, intercourse, autonomy and dominance. Moreover, it was found out that; there was a positive oriented relation between university students’ expressing emotions negative emotions lower scale points and psychological needs such as success, intercourse, autonomy, dominance. While feeling of affinity seemed to have a meaningfull positive relation with the need of success which is a psychological need, alexithymia also seemed to have a negative relation with difficulty in determining the emotions.
Keywords:
Expressing Emotions, Alexithymia, psychologic needs,
___
Alperten, İ. N. (1993). ODTÜ Öğrencilerinin Uyum Düzeylerini Etkileyen Bireysel, Sosyal ve Ailesel Bazı Etmenler (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Averill, J. R. (1983). Studies on anger and aggression: Implications for theories of emotion. Am Psychol, 38: 1145-1160.Avşaroğlu, S. ve Üre, Ö. (2000). Üniversite öğrencilerinin kendini açma davranışlarının belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25. Yıl Özel sayı.
Beck, J. S. (2001). Bilişsel Terapi: Temel İlkeler ve Ötesi. (Çev.:N.H.şahin) Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Berry, D. S. and Hansen, J. S. (1996). Positive affect, negative affect and social interaction. Journal of Personality and Social Psychology, Vol 71(4), 796-809.
Bozgeyikli, H. (2010). The relationship between high school students’ psychological needs and human value perceptions. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 9, 1798-1804.
Brown,J.D. and Marshall, M.A. (2001). Self- Esteem and Emotion: Some Throughts About Feelings. Society for Personality and Social Psychology, 27 (5), 575-584.
Burger, J. M. (2006). Kişilik. (Çev: İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Carlson,N.R.and Buskit W. (1997). “Psychology” The Science of Behaviour, USA, Allyn and Bacon (Fifth Edition).
Ceyhan, A. A. (1999). Üniversite Öğrencilerinin Duygu İfade Eden Sözcük ve Deyimlere Yükledikleri Duygu Yoğunluklarının Bazı Değiş- kenler Açısından İncelenmesi.(Yayımlanmamış Doktora Tezi),Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
Ceyhan, Aydoğan Aykut. (1999).“Üniversite Öğrencilerinin Duygu İfade Eden Sözcük ve Deyimlere Yükledikleri Duygu Yoğunluklarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi.” (Yayımlanmamış Doktora Tezi).Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Clancy, S. M. and Dollinger, S. J. (1993). Photographic depictions of the self: Gender and age differences in social connectedness. Sex Roles, 29: 477-495.
Clark, M. S. and Finkel, E. J. (2005). Willingness to express emotion: The impact of relationship type, communal orientation, and their interaction. Personal Relationships, 12, 169-180.
Collins, A., and Gunner, M. (1990). Social and personality development. Annual Review of Psychology, 41, 387-416.
Dereboy, İ. F. (1990). Aleksitimi Özbildirim Ölçeklerinin Psikometrik Özellikleri Üzerine Bir Çalışma, (Yayınlanmamış uzmanlık Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Diener. E , R. J. Larsen, S. Levıng And R. A. Emmons (1985). "İntcnsity and Frequency: Dimensions Underlying Positive and Negative Affect." Journal of Personality and Social Psychology. 48, (5):1253-1265.
Dökmen, Ü. (2000). Yarına Kim Kalacak? Evrenle Uyumlaşma Sürecinde Varolmak Gelişmek Uzlaşmak. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Dökmen, Ü. (2000). Yarına Kim Kalacak? Evrenle Uyumlaşma Sürecinde Varolmak Gelişmek Uzlaşmak. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Eisenberg, S. ve Delaney, D. J. (1993) Psikolojik Danışma Süreci ( Çev. N.Ören ve M.Takkaç) İstanbul: M.E.Basımevi
Ergin, E. (2000). “Üniversite öğrencilerinin sahip oldukları duygusal zeka düzeyleri ile 16 kişilik özelliği arasında ilişki üzerine bir araş- tırma.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.+
Flannery, D. J. (1993). Affective expression and emotion in early adolescence: An ıntroduction. Journal of Early Adolescence, 13(4), 356- 360.
Forgas, J. P. (2002). Towards Understanding The Role of Affect In Social Thinking and Behavior. Psychological Inquiry, 13,(1), 90-102.
Fredickson, B. L., and Joiner, T. (2002). Positive emotions upward spirals toward emotional well-being. Psychological Science, 13(2), 172- 175.
Goleman, D. (1996). “Duygusl Zeka Neden IQ dan Daha Önemlidir?” İstanbul:Varlık Yayınları.
Greenberg, L. S. (2002). Integrating an emotions-focused approach to treatment into psychotherapy integration. Journal of Psychotherapy IntegrationVol 12(2),:154-189.
Gross, J..J. and John, O.P. (1998). Mapping the domain of expressivity: multimethod evidence for a hierarchical model. Journal of Personality and Social Psychology,Jan;74(1):170-91.
Gültekin, F. (2001). Lise Öğrencilerinin Kendini Açma Davranışlarının Kimlik Gelişim Düzeyleri Açısından İncelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 14, Sayı 1.
Hamarta, E. (2009). Ergenlerin sosyal kaygılarının kişilerarası problem çözme ve mükemmeliyetçilik açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 8(3), 729-740, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr
Heckert, T.M., Cuneio, G., Hannah, A:P., Adams, P.J., Droste, H.E., Mueller, M.A. and at all. (2000). Creatıon of a new needs assessment questıonnaıre. Journal of Social Behavior & Personality,15(1), 121- 136.
Heckert, T.M., Cuneio, G., Hannah, A:P., Adams, P.J., Droste, H.E., Mueller, M.A. ve diğerleri. (2000). Creatıon of a new needs assessment questıonnaıre. Journal of Social Behavior & Personality,15(1), 121- 136.
Heckert, T.M., Cuneio, G., Hannah, A:P., Adams, P.J., Droste, H.E., Mueller, M.A. ve diğerleri.. (2000). Creatıon of a new needs assessment questıonnaıre. Journal of Social Behavior & Personality,15(1), 121- 136.
Işık A. Z. (2007). Duygu-Biliş Etkileşim Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve Duygu Bilişin, Üniversite Öğrencilerinde, Cinsiyet, Yaş ve Bölüm Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).M.Ü.Eğitim Bilimleri Enstitüsü.İstanbul.
İnceoğlu, D., Erkman, F. Ve Aytar, G. (1985). Yurtdışından Kesin Dönüş Yapan Ana-Babaların Aile Yaşamı ve Çocuk Yetiştirme Tutumu Açısından Türkiye’deki Ana-Babalarla karşılaştırılması, XXI Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Çalışması, 117–119.
Josephs, R. A., Markus, H. R. and Tafarodi, R. W. (1992). Gender and selfesteem. Journal of Personality and Social Psychology, 63: 391-402.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1993). İnsan, Aile, Kültür, Remzi Kitabevi Yayını. İstanbul.
Kapıkıran, Ş. ve Özgüngör, S. (2009). Ergenlerin Sosyal Destek Düzeylerinin Akademik Başarı ve Güdülenme Düzeyi ile İlişkileri Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Dergisi 009;16(1):21-30.
Kesici, Ş. (2002). Üniversite öğrencilerinin karar verme stratejilerinin psikolojik ihtiyaç örüntüleri ve özlük niteliklerine göre karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi) Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Konya-2002.
Kesici, Ş. (2007a). Şube rehber öğretmenlerinin görüşlerine göre 6. 7. ve 8.sınıf öğrencilerinin rehberlik ve danışma ihtiyaçları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 365-383.
Kesici, S. (2007b). Middle School Students' Guidance and Counseling Needs. Kuram ve Uygulamada Egitim Bilimleri, 7(3), 1325.
Kesici, Ş. (2008a). Yeni Psikolojik İhtiyaç Değerlendirme Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması: Doğrulayıcı Faktör Analizi Sonuçları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,20:493-500.
Kesici, Ş., (2008b). Sixth-, Seventh, and Eighth-Grade Students’ Guidance and Counseling Needs according to Parents’ Views. Egitim Arastirmalari-Eurasian Journal of Educational Research, 32, 101-116.
Kesici, S. (2008c). A Sample For Guidance Application of Distance Education Technologies: A Case Study on Graduate Students’ Opinions About Web-Assisted Career Guidance Systems. Turkish Online Journal of Distance Education, 9(1):139-156.
Kılıççı, Y.(1984). Üniversite Öğrencilerinin Kendini Kabullerini Etkileyen Bazı Değişkenler. (Yayımlanmamış Doçentlik Tezi ), Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
Kızıltan,G. (1984). Üniversite Öğrencilerinin Kişisel ve Sosyal Uyum Dü- zenlerini Etkileyen Etmenler. Yayımlanmamış Doktora Tezi ), Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
King, L. A. (1993). Emotional expression ambivalence over expression, and marital satisfaction. Journal of Social and Personal Relationships, 10, 601-607.
Kozaklı, H. (2006). Üniversite Öğrencilerinde Yalnızlık Ve Sosyal Destek Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin Karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
Köknel, Ö. (1997). Kaygıdan Mutluluğa Kişilik.Altın Kitaplar Yayınevi .İstanbul
Krapp, A. (2005). Basic needs and the development of interest and intrinsic motivational orientations. Learning and İnstruction, 15(5), 381- 395.
Kring, A. M., and Gordon, A. H. (1998). Sex differences in emotion: Expression, experience, and physiology. Journal of Personality and Social Psychology, 74, 686-703.
Kurç, G. (1989). Bazı kişisel sosyal ekonomik ve kültürel değişkenlerin lise öğrencilerinin uyum alanları ve uyum yöntemlerine etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi , H.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kuzgun, Y. (1992). Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: ÖSYM Yayınları.
Kuzucu, Y. (2006). Duyguları Fark Etmeye Ve İfade Etmeye Yönelik Bir Psikoeğitim Programının, Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Farkındalık Düzeylerine, Duyguları İfade Etme Eğilimlerine, Psikolojik Ve Öznel İyi Oluşlarına Etkisi. (Yayınlanmamış Doktora tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Kuzucu, Y.(2011).Duyguları İfade Etme Ölçeği‟nin Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları, Kastamonu Eğitim Dergisi,19(3),779- 792.
Larsen, R.J. and E. Diener (1987). Affect intensity as a İndividual Difference Characteristic: A Review. Journal of Research in Personality, 21,(1),39.
Larsen, R.J. and E. Diener. (1986). “ Affect Intensity as a Individual Difference Characteristic: A Review.” Journal of Research in Personality. Lerner, H. G. (1996). Öfke Dansı Yakın İlişki Modellerini Değiştirmek İsteyen Kadınlar İçin Rehber (Çev: Gül S. ). İstanbul, Varlık Yayınları.
Lesser, I.M. (1981). A Review of the Alexithymia Concept, Psychosomatic Medicine, 43, (6), 531-543 Litwack, L. (2007). Basic needs-a retrospective. International Journal of Reality Therapy, 26(2), 28-30
Lopez, E. L.. Ehly, S., and Vazquez, E. G. (2002). Acculturation, social support and academic achievement of Mexican and Mexican American high school students: An exploratory study. Psychology in the Schools, 39 (3), 245-257.
Lundberg, N.R. (2007). Research update: Creating motivational climates. Parks& Recreation, 42(1), 22-26.
Matsumoto, D. (1991). Cultural influences on facial expressions of emotion. Southern Communication Journal, 56, 128-137.
Mulcahy, G.A. (1973). Sex differences in patterns of self-disclosure among adolescents: A developmental perspective. Journal of Youth and Adolescence. Springer Netherlands . 2(4),343-356.
Plant, E. A., Hyde, J. S., Keltner, D., and Devine, P. G. (2000). The gender stereotyping of emotions. Psychology of Women Quarterly, 24, 81- 92.
Robinson, M. D., Solberg, E. C., Vargas, R. T., & Tamir, M. (2003). Trait as default, subjective well-being, and the distinction between neutral and positive events. Journal of Personality and Social Psychology, 85(3), 517-527.
Rottenberg, J. and Vaughan, C. (2008). Emotion expression in depression: Emerging evidence for emotion context-insensitivity. in A. J. J. M. Vingerhoets, I. Nyklcek, J. Denollet (Eds.), Emotion Regulation: Conceptual and Clinical Issues. (pp. 125-139). Springer.
Ryan, R. M., and Deci, E. L. (2008). A self-determination theory approach to psychotherapy: The motivational basis for effective change. Canadian Psychology, 49, 186–193.
Sallıoğlu, G. (2002). Aleksitimik olan ve olmayan üniversite öğrencilerinin duygu ifade eden sözcük ve deyimlere yükledikler duygu yoğunlukları.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi),Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
Sayar K, Güleç H, Ak I.(2001). Yirmi soruluk Toronto Aleksitimi Ölçe- ği'nin güvenirliği ve geçerliği (The reliability and validity of the Twenty-item Toronto Alexithymia Scale). Otuzyedinci Ulusal Psikiyatri Kongresi Bilimsel Çalışmalar Özet Kitabı (37th National Congress of Psychiatry, Scientific Studies Abstract Book), Istanbul,130.
Schunf, D. H. (2010). Öğrenme Teorileri- Eğitimsel Bir Bakış.(Çeviri ed. Muzaffer Şahin). Nobel Yayınevi. Selçuk, Z. (1989). Üniversite Öğrencilerinin Kendini Açma Davranışları, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Sharkin, B. S. (1993). Anger and Gender: theory, research and implications. Journal of Counseling and Development, 71(4): 386-389. Shaver,P.,J.Schwartz,D.Kirson and O’Connor. “Emotion Knowledge: Further Exploration of Prototype Approach.” Journal of Personality and Social Psyology, 52,6,1987:1061-1086.
Snell, E., Miller, R. S., Belk, S. S., Falconi, G. and Sances, E. H. (1989). Men's and women's emotional disclosures: The İmpact of Disclosure Recipient, Culture, and The Masculine Role. Sex Roles. Springer Netherlands.21(7-8).467-486.
Soylu, A. (2007). Fırat Üniversitesi Öğrencilerinin Sosyal Ve Duygusal Öğ- renme Becerileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi ).Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Elazığ. Swinkels, A. and Giuliano T. A. (1995). The measurament and conceptualiztion of mood awareness: Monitoring and labelling one's states. Personality and Social Psychology Bulletin, 21(9), 934-949.
Taskın, O.E., Tıkız, C., Gürlek Yüksel, E., Fırat, A, Tüzün, Ç., Aydem_R, Ö. (2007). Fibromiyalji Tanısı Konan Hastalarda Depresif Bozuklukların Görülme Sıklıgı ve Aleksitimi ile İliskisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 8:248-255
Taylor, G. J. (1984). Alexithymia Concept, Measurement and Implications For Treatment”, American Journal of Psychiatry, 141(6), 725-732. Taylor, J. G. and Bagby, R. M. (1988). Creation Validity of the Toronto Alexithymia Scale. Psychosomatic Medicine, 50: 500-509.
Timmers, M., Fisher, A. H., and Manstead, A. S. R. (1998). Gender differences and motives for regulating emotions. Personality and Social Psychology Bulletin, 24, 974-985
Türk, M. (1992). Üniversite Öğrencilerinde Aleksitimik Özelikler ile Ruh sağlığı Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi. İzmir
Umberson, D., Chen, M. D., House, J. S., Hopkins, K., and Slaten, E. (1996). The effect of social relationships on psychologial well-being: Are men and women really so different? American Sociological Review, 61(5), 837-857.
Watson, D., and Clark, L. A. (1984). Negative affectivity: The disposition to experience aversive emotional states. Psychological Bulletien, 96, 463-490.
Yavuzer, N. (2000). İletişim ve etkili yaşam kültürü, çocuklarımız için eğitim sohbetleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık. Yemez,B.(1991). Psikosomatik Somatoform ve Diğer Psikiyatrik Bozukluklarda Aleksitimi Üzerine Kontrollü Bir Çalışma. (Uzmanlık Tezi ),Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir.
Yıldırım, İ., Ergene T. (2003). Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Ba- şarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 224-234.
Yıldırım, İ. (2006). Akademik Başarının Yorda Yıcısı Olarak Gündelik Sı- kıntılar Ve Sosyal Destek. Hacettepe Eğitim fak. Dergisi, 30, 258-267.
Zunker, V. G. (2002). Career counseling: Applied concepts of life planning (6th ed.). Pacific Grove, CA: Brooks/Cole
- ISSN: 2528-9527
- Yayın Aralığı: Aylık
- Yayıncı: ADAMOR Toplum Araştırmaları Merkezi
Sayıdaki Diğer Makaleler
S. Barbaros YALÇIN, Erdal HAMARTA
1950 ve 1980 Yılları Arasında Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Alanında Görülen Temel Eğilimler
Öğretmenlerin “Öğrenci Velisi” Kavramına Yönelik Geliştirdikleri Metaforlar
Mukadder BÜYÜKESKİL, Şahin KESİCİ
Fatma Seda HERDEM, Hasan BOZGEYİKLİ