Öğretmenlerin “Öğrenci Velisi” Kavramına Yönelik Geliştirdikleri Metaforlar
Bu araştırmanın amacı; öğretmenlerin, öğrenci velilerine ilişkin algılarını metafor analizi ile ortaya koymaktır. Araştırmada, öğretmenlerin “öğrenci velisi” kavramına yönelik metaforik düşünme durumlarını belirlemek için nitel araştırma desenlerinden “olgu bilim” deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu; 2011-2012 öğretim yılında Kayseri ili merkez ilçelerindeki okullarda görev yapan 148 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışma grubundan, “ Öğrenci velisi ... ya benzer. Çünkü ...” şeklinde verilen cümleyi yazılı olarak tamamlamaları istenmiştir. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin öğrenci velisi kavramına ilişkin olarak geliştirdikleri 102 metafor; yönlendirici ve gelişmeye açık olarak veli, tamamlayıcı bir unsur olarak veli, menfaatçi biri olarak veli, eleştirmen olarak veli, koruyucu olarak veli, çok bilen olarak veli ve ilgisiz veli olmak üzere 7 kategoride toplanmıştır. Araştırma sonucunda en çok metaforun yönlendirici ve gelişmeye açık olarak veli kategorisi (%19,59) altında toplandığı, bunu sırasıyla tamamlayıcı bir unsur olarak veli (%17,56), menfaatçi biri olarak veli (%15,54), eleştirmen olarak veli (%14,18), koruyucu olarak veli (%14,18), çok bilen olarak veli (%10,81) ve ilgisiz biri olarak veli (%8,10) kategorileri izlediği ortaya çıkmıştır
Anahtar Kelimeler:
Öğretmen, Öğrenci velisi, Metafor
Metaphors Developed by Teachers towards “the Concept of Parents”
This study aims to put forth the perceptions of teachers towards the parents of students by using metaphor analysis. Phenomenological design, one of the qualitative research designs, was used in order to identify teachers’ metaphoric perceptions towards the concept of “parents of students”. Study group of this research consists of 148 teachers working in central districts of Kayseri city in the academic year 2011-2012. The study group was requested to complete the sentences starting with “Parents look like…because…” Content analysis method was used in order to analyze the data. Teachers who participated in the research developed 102 metaphors towards the concept of parents and 7 categories of parents were derived. These categories can be stated as parents who are directive and open to improvement, parents as a complementary element, self-interested parents, critical parents, protective parents, parents who know-it-all and indifferent parents. At the end of the research, it was found that most of the metaphors were gathered under parents who are directive and open to improvement (19,59 %). This is followed by parents as a complementary element (17,56 %), self-interested parents (15,54 %), critical parents (14,18 %), protective parents (14,18 %), parents who know-it-all (10,81 %) and finally indifferent parents (8,10 %).
Keywords:
Teacher, Parents of students, Metaphor,
___
Aksan, D. (1998). Dilbilim Seçkisi: Günümüz Dilbilimiyle İlgili Yazılardan Çeviriler. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Aktaş Arnas, Y. (2011). Okul Öncesi Eğitimde Aile Katılımı. (Ed. Y. Aktaş Arnas). Aile Eğitimi ve Okul Öncesi Eğitimde Aile Katılımı. Ankara: Vize yayıncılık.Aydın, İ.S. ve Pehlivan, A.(2010). Türkçe Öğretmeni Adaylarının “Öğ- retmen” ve “Öğrenci” Kavramlarına İlişkin Kullandıkları Metaforlar. Turkish Studies. 5(3), 819-842.
Balcı, A. (1999). Metephorical Images of School: School Perceptions of Students, Teachers And Oarents From Four Selected Schools. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
Bozgeyikli, H. ve Işıklar, A. (2011). Öğrencilerin Mesleki Eğitim Merkezlerine Yönlendirilmeleri Önündeki Engel: Olumsuz Veli Görüşleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 25,34-45.
Cerit, Y. (2008). Öğretmen Kavramı ile İlgili Metaforlara İlişkin Öğrenci, Öğretmen ve Yöneticilerin Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 6(4), 693-712.
Cortazzi, M. ve Jin, L. (1999). Bridges to learning: Metaphors of teaching, learning and language. Editör L. Cameron ve G. Low, Researching and Applying Metaphor (149-176). Cambridge: Cambridge University Press.
Çelikten, M. (2006). Kültür ve Öğretmen Metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 269-283.
De Guerrero, M. C. M. ve Villamil, O. S. (2000). Exploring ESL Teachers' Roles through Metaphor Analysis. TESOL Quarterly, 34 (2), 341- 351.
Durmuşçelebi, M. (2007). Türkiye ve Almanya’da İlköğretimde Anadili Öğretimi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
Ekiz, D. ve Koçyiğit, Z. (2012). Sınıf Öğretmenlerinin “Öğretmen” Kavramına İlişkin Metaforlarının Tespit Edilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 13(2). 440-458.
Funkhouser, J. E. ve Gonzales, M. R. (1997). Family involvement in Children's Education, Successful Local Approaches: An Idea book. Washington, DC: U.S. Department of Education, Office of Educational Research and Improvement.
Kalyoncu, R. (2012). Görsel Sanatlar Öğretmeni Adaylarının “Öğretmenlik” Kavramına İlişkin Metaforları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9(20), 471-484.
Lakoff, G. ve Johnson, M. (2005). Metaforlar Hayat, Anlam ve Dil. (Çev: G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma. Morgan, G. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor. İstanbul: MESS Yayınları.
Nalçacı, A. ve Bektaş, F. (2012). Öğretmen Adaylarının Okul Kavramına İlişkin Algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD). 13(1), 239-258.
Saban, A. (2004). Giriş Düzeyindeki Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Öğ- retmen” Kavramına İlişkin İleri Sürdükleri Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
Semerci, Ç. (2007). Program Geliştirme Kavramına İlişkin Metaforlarla Yeni İlköğretim Programlarına Farklı Bir Bakış. Cumhuriyet Üniversitesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 31 (2), 125-140.
Su, L. I. (2002). What can Metaphorstell Us about Cultures? Language and Linguistics, 3 (3), 589-590.
Şahin, F. T. ve Ünver, N. (2005). Okul Öncesi Eğitim Programlarına Aile Katılımı. Kastamonu Eğitim Dergisi. 13(1), 23-30.
Türk Dil Kurumu. (2009). Türk Dil Kurumu sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları No-549: Ankara
Thompson, L. K. ve Campbell, R. (2003). Education Gods, Guides and Gardeners: Preservice Music Educators' Personal Teaching Metaphors. Bulletin of the CouncilforResearch in Music Education, 158, 43- 54.
Ünal, A., Yıldırım, A. ve Çelik, M. (2010). İlköğretim Okulu Müdür ve Öğretmenlerinin Velilere İlişkin Algılarının Analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 23, 261-272.
Yalçın, M. ve Enginer, A. (2012). İlköğretim Okullarında Okul Müdürüne İlişkin Metaforik Algılar. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi. 1(2), 229-256.
Yıldırım, A., Ünal, A. ve Çelik, M.(2011). Öğretmen Kavramına İlişkin Öğretmen, Yönetici ve Müfettiş Algılarının Analizi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 96-109.
Yıldırım, A., ve Şimşek. H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- ISSN: 2528-9527
- Yayın Aralığı: Aylık
- Yayıncı: ADAMOR Toplum Araştırmaları Merkezi
Sayıdaki Diğer Makaleler
1950 ve 1980 Yılları Arasında Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Alanında Görülen Temel Eğilimler
S. Barbaros YALÇIN, Erdal HAMARTA
Fatma Seda HERDEM, Hasan BOZGEYİKLİ
Birleştirilmiş Sınıflı Okulların Yönetim Problemleri
Mukadder BÜYÜKESKİL, Şahin KESİCİ
Öğretmenlerin “Öğrenci Velisi” Kavramına Yönelik Geliştirdikleri Metaforlar